Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

30/4/09

Ο κυρ-Βοριάς παρήγγελε (Ιερισσός, Νεοχώρι)

Ο κυρ-Βοριάς παρήγγελε1
Ο κυρ-Βοριάς παρηγγελε σε όλα τα καράβια
καράβια που αρμενίζετε, κάτεργα που κινάτε
εμπάτε στα λιμάνια σας γιατί θε να φυσήξω,
ν' ασπρίσω κάμπους και ιβουνά, να κρυώσω κρύες βρυσούλες.
Όσα καράβια τ' άκουσαν, όλα λιμνιώνα πιάνουν.
Μόι 'να καράβι Ψαριανό ορτσάρει, δε μαϊνάρει.
Στα πέλαγα εστάθηκε και τους αναύτες λέγει:
-Σωπάστε ναύτες τα κουπιά, σωπάστε, μη μιλάτε
ν' ακούσω μία λυγερή το τι τραγούδι λέγει.
-Δε σε φοβάμαι κυρ-Βοριά, φυσήξεις δε φυσήξεις,
έχω καράβι από σκαρί, κατάρτια σιδερένια,
έχω και καραβόσκοινο από ξανθά μαλλάκια,
έχω κι ένα μιτσόπουλο που τους καιρούς γνωρίζει.
-Ανέβα βρε μιτσόπουλο απάνω στο κατάρτι
να δεις τι αγέρας μας τραβά, τι τραμουντάνα σέρνει.
Παιζογελώντας 'νέβαινε, κλαίγοντας κατεβαίνει.
-Το τι είδες βρε μιτσόπουλο αυτού ψηλά που ανέβεις;
-Είδα τον ουρανό θολό και τ' άστρα βουρκωμένα,
είδα και πέρα στα νησιά αδρύ χαλάζι ρίχνει.
Ώσπου να πει, να καλοπεί, να καλοκουβεντιάσει
κακιά φουρτούνα πλάκωσε και το τιμόνι τρίζει.
Γέμισε η θάλασσα πανιά κι η άμμο παλικάρια
και το μικρό μιτσόπουλο σαράντα μίλια πήγε.
1. Επιτραπέζιο τραγούδι της θάλασσας. Το τραγούδι αυτό έχει ηχογραφηθεί παλαιότερα στην Ιερισσό και μπορεί κανείς να το ακούσει στον ψηφιακό δίσκο "Αγάπη μου καλουκιρ'νη να σ' είχα ντου χειμώνα", του Πολιτιστικού Συλλόγου "Κλειγένης" της Ιερισσού.

Εκπαιδευτική κατάσταση επαρχίας Ιερισσού

Εφημερίδα: Ερμής
Τεύχος: 36
Ημερομηνία: 12 Σεπτεμβρίου 1875
Διατριβαί
Κύριε Συντάκτα του Ερμού
Η επαρχία Ιερισσού εκ δέκα χωρίων συγκειμένη και κατοικουμένη υπό επτά έως οκτώ χιλιάδων ψυχών, λαλουσών την ελληνικήν γλώσσαν. Έχει επισκοπικήν έδραν την κωμόπολιν Λιαρίγκοβην, ήτις είναι και η κεντρικωτέρα απάντων των μερών τούτων. Εν ταύτη ανηγέρθη εκ βάθρων ευρεία ελληνική και αλληλοδιδακτική σχολή, εν αις φοιτώσι πλείους η των εκατόν είκοσι μαθητών. Ήδη προτροπή του αρχιερέως ημών κ. Αμβροσίου, του τέως διορισθέντος τοιούτου εν τη επισκοπή ταύτη, καθίσταται και νηπιαγωγείον, πρωτοφανές εις την τάλαιναν ταύτην χώραν, ην επί τοσούτον βάσκανος δαίμων εβασάνισεν.
Εν τη χώρα ταύτη ευρίσκει ο περιοδεύων πολλάς αρχαιότητας. Και πρώτον βορειοανατολικώς απαντά τα ερείπια των αρχαίων Σταγείρων, την γενέτειραν γην του μεγαλητέρου επί της υφηλίου λάμψαντος πνεύματος του Αριστοτέλους. Έτι δε ανατολικώτερον ταύτης, την αρχαίαν Άκανθον, εν η ευρίσκεται σήμερον η κωμόπολις Ιερισσός, μίαν δ' ώραν ταύτης μακράν την υπό του υπεριφάνου βασιλέως της Περσίας Ξέρξου κοπείσαν δεόρυγα Πρόβλαξ υπό των εγχωρίων καλουμένη.
Αλλ' εν ταύτη τη ιστορική χώρα, υπάρχουσι γραμματοδιδασκαλεία τινά κακώς διωργανισμένα. Την οικτράν ταύτην της χώρας κατάστασιν ιδών ο αρχιερεύς ημών και συνενοηθείς μετά των προκρίτων εκάστου χωρίου καταβάλλει ατρύτους κόπους δια την θεραπείαν του τοιούτου δεινού, και δη έσπευσεν ίνα εξηγήση την κατάστασιν των σχολείων εις τε τους συλλόγους και αλλαχού, και κατωρθώθη, όπως εις των συλλόγων πληρώση κατ' έτος τον εν Ιερισσώ διορισθησόμενον διδάσκαλον. Οι κάτοικοι δ' ασμένως αποδεξάμενοι την γενναίαν ταύτην του συλλόγου συνδρομήν έσπευσαν αμέσως να προσκαλέσωσι διδάσκαλον, και να έμβωσιν εις εργασίαν της νέας οικοδομής.
Καθ' ην δε γράφομεν στιγμήν η Α. Πανιερότης μεταβαίνει εις Ιερισσόν, όπως συνεργασθή εκείσε μετά των εφόρων δια την αποπεράτωσιν της σχολής. Τιμήν και έπαινον πρέπει δικαίως πρέπει ν' αποδώσωμεν τοις κατοίκοις της τε Λιαριγκόβης δια την σύστασιν του νηπιαγωγείου και την διατήρησιν των σχολών, και της Ιερισσού δια τον ζήλον, ον δεικνύουσι δια την ίδρυσιν της νέας οικοδομής.
Αλλ' εν ω αι δύο αύται κωμοπόλεις εργάζονται υπέρ του κοινού καλού, και ο αρχιερεύς αγρυπνεί τηκόμενος υπό του υπέρ της προόδου και παραγωγής της νεολαίας αισθήματος, η τρεις ώρας απέχουσα της Λιαρίγκοβης Βαρβάρα χώρα έχουσα εκατόν περίπου οικίας, προέβη εις πρωτάκουστον κίνημα, έπαυσε τον εκείσε συμφωνηθέντα διδάσκαλόν της, κ. Ν. Βουργαρελίδην, διότι εγένετο παράνομον τι συνοικέσιον, παρ' ου οι έφοροι της σχολής κύριοι Ιωάννης Πιτάρης, Ιωάννης Οικονόμου και Δημήτριος Αθανασιάδης, ήλπιζον, ως έλεγον, να λάβωσι πέντε οθωμ. λίρας πρόστιμον δια την σχολήν, και επειδή μεθ' όλων των ανακρίσεων αυστηρώς γενομένων υπό του αρχιερέως, ουδέν τοιούτον ανεκαλύφθη, οι ειρημένοι έφοροι έπαυσαν τον διδάσκαλον εκδικούμενοι ως μη φανέντες αληθείς. Εις μάτην και ημείς τε και ο αρχιερεύς και ο διδάσκαλος εκράξαμεν, ότι ουδεμία μεταξύ συνοικεσίου και σχολείου σχέσις, εις μάτην εφωνάξαμεν, ότι ο κόσμος θα μας οικτείρη, θα μας γελάση, θα μας ελεεινολογήση, ουκ ην δε φωνή, ουδέ ακρόασις παρά τοις κυρίοις εφόροις, τα πάντα φρούδα απέβησαν.
Λιαρίγκοβη. 4/16 Σεπτεμβρίου 1875.
ΣΠΥΡ Γ. ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΗΣ

Έρανος της Επισκοπής Αρδαμερίου

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 94
Ημερομηνία: 22 Οκτωβρίου 1911
ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΡΔΑΜΕΡΙΟΥ
Έρανοι υπέρ της οικογενείας του αειμνήστου Γρεβενών Αιμιλιανού:
Ο Αρδαμερίου Ιωακείμ γρ[όσια] 208, η Κοινότης Γαλατίστης 172, η Κοινότης Δουμπιών 50, η Κοινότης Σανών 50, η Κοινότης Ρεσιτνικίων 50, Χ''Τάσιος Φιλίππου 52.
Εντολή της Επισκοπής ετελέσθησαν υπέρ του Γρεβενών Αιμιλιανού εις όλας τας Κοινότητας της Επισκοπής μνημόσυνα. Εν Γαλατίστη εξεφωνήθη επιμνημόσυνος λόγος υπό του Διευθυντού των Σχολών αυτής κ. Θωμ. Παντελούκα. Εις Δουμπιά ετελέσθη αρχιερατικόν μνημόσυνον υπό του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου αγίου Αρδαμερίου κ. Ιωακείμ.
Σχόλια: Ο μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός Λαζαρίδης σκοτώθηκε από αποσπάσματα Νεότουρκων στο χωριό Γκριντάδες Γρεβενών. Είχε πρωτοστατήσει σε όλα τα εθνικά ζητήματα κατά την διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα. Λέγεται ότι η Ρουμανική προπαγάνδα είχε συκοφαντήσει τον μητροπολίτη στους Τούρκους, ότι υποκινεί τους Έλληνες σε εξέγερση.

29/4/09

Κάλαντα Πρωτοχρονιάς

Τα παλιά χρόνια στον Άγιο Πρόδρομο την παραμονή των Χριστουγέννων δεν έλεγαν κάλαντα. Το πρωί όμως της Πρωτοχρονιάς τα μικρά παιδιά γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τον "Άη-Βασίλ". Τα κάλαντα έχουν ως εξής:
Άγιε μας Βασίλη, τραγουδούν τα χείλη
να καλωσορίσεις τα καλά παιδιά
που σε περιμένουν μ’ ανοιχτή καρδιά.

Μέσα στη σακούλα, θα τα φέρεις ούλα
σύκα και καρύδια, πίτες πιο γλυκές.
Τ’ άσπρα σου τα γένια μοιάζουν ασημένια
φόρεσε τη κάπα κι είναι παγωνιά
κι έλα με τα δώρα τη Πρωτοχρονιά.

Και του χρόν'.

Του Χάψα το τραγούδι (Κασσάνδρα)

Του Χάψα το τραγούδι1
Καράβια όπου 'στε ν' έμορφα
και είστε αραγμένα
μες της Κασσάντρας τα χωριά.

Μες της Κασσάντρας τα χωριά
που είν' ευλογημένα
καθίσαν και τραγούδησαν.

Καθίσαν και τραγούδησαν
του Χάψα το τραγούδι
άντρες, γυναίκες και παιδιά.

Καράβια όταν πλέψετε2
και βάλτε τα πανιά σας
να πάτε χαιρετίσματα.

Να πάτε χαιρετίσματα
του καπετάν του Χάψα
και να του πείτε γλήγορα.

Και να του πείτε γλήγορα
τη λευτεριά να φέρει
καράβια που 'στε στο γιαλό.
1. Ιστορικό τραγούδι της Κασσάνδρας. Αναφέρεται στον χαλκιδικιώτη οπλαρχηγό του 1821 καπετάν Χάψα. Γεννημένος στα Παζαράκια (Κρυοπηγή) της Χαλκιδικής, νεότατος μετοίκησε στη Συκιά Σιθωνίας. Η επανάσταση τον βρήκε στο Άγιον Όρος, όπου υπηρετούσε ως σερδάρης της Ιεράς Κοινότητας. Με εντολή του Εμμανουήλ Παπά, αρχιστρατήγου Χαλκιδικής, στρατολόγησε συμπατριώτες του κυρίως Συκιώτες και ορίστηκε επικεφαλής της νότιας φάλαγγας, που προελαύνοντας μέσω Αρναίας – Αγίου Προδρόμου – Γαλάτιστας και Βασιλικών έφτασε ως τη Θέρμη (Σέδες), απωθώντας συνεχώς τις ανθιστάμενες τουρκικές δυνάμεις.
Στην πολύνεκρη μάχη των Βασιλικών (10-06-1821), κάτω από την σκιά του ιστορικού μοναστηριού της Αγίας Αναστασίας, μαχόμενος γενναία εναντίον υπέρτερων τουρκικών δυνάμεων (30.000 πεζών και 5.000 ιππέων) του Μπαϊράμ Πασά, βρήκε ηρωικό θάνατο με όλους τους συμπολεμιστές του (από τους οποίους οι 63 Συκιώτες), στη θέση που από τότε προς τιμήν τους ονομάζεται "Σκιωτούδια" (Συκιωτούδια) ή "Κομμένοι".
2. Πλεύσετε.

28/4/09

Ο ωρολογάς...

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 5696
Ημερομηνία: 17 Μαΐου 1928
ΩΡΟΛΟΓΑΣ...
Η τέχνη του ωρολογά δεν φαίνεται να είναι και τόσον δύσκολος, αφού ο κόσμος όλος εγέμισεν από μαστροχαλαστάς, που κατώρθωσαν να επιτύχουν βαβυλωνοειδή ασυμφωνίαν των ρωμέικων ωρολογιών. Πράγματι το γεγονός ότι κανένα ωρολόγι δεν συμφωνεί εδώ πέρα με τα άλλα αποδεικνύει ότι οι έλληνες ωρολογάδες είναι πολύ πρωτότυποι και επαναστατικοί εις την τέχνην των, χωρίς να λεπτολογούν ωρισμένες λεπτομέρειες. Εκείνος όμως που αξίζει να ονομασθή βασιλεύς των ωρολογάδων δια την πρωτοτυπίαν του είναι ο Νικολάκης Ζούλας από το αρβανιτοχώρι, που άνοιξε προ διμήνου ειδικόν κατάστημα εις τα Ρεσετνίκια, διότι μόλις εγνώσθη η άφιξίς του μεταξύ των χωρικών, εκατόν ωρολόγια παντός μεγέθους και διαφορετικής κατασκευής διεκομίσθησαν εις το τεζάκι του προς επιδιόρθωσιν, αντί ικανοποιητικής αμοιβής.
Πέρασαν αρκετές ημέρες από τότε και οι πρώτοι πελάται ήρχισαν να καταφθάνουν εις το κατάστημα του Ζούλα δια να παραλάβουν τα ωρολόγια. Εκείνος όμως χωρίς να ενοχληθή καθόλου διότι κανένα δεν είχεν έτοιμον, έδειξεν εις αυτούς διάφορα ξεκοιλιασμένα εντελώς και χωρισμένα εις τεμάχια και εδικαιολογήθη ότι θα τα διορθώση όλα μαζύ. Οι αφελείς χωρικοί επείσθησαν και δια να διευκολύνουν τον ωρολογάν προκατέβαλον εις αυτόν διάφορα ποσά δια να τους έχη υπ' όψιν του. Αλλ' ο Ζούλας δεν απέβλεπεν εις την αμοιβήν του κόπου του, όπως απεδείχθη, αλλ' εις τον σκοπό να προσελκύση μεταξύ των πελατών του και τους προύχοντας μετά του πλουσίου παπά και του δημοδιδασκάλου. Ειδοποίησε λοιπόν αυτούς ότι αναλαμβάνει να επιδιορθώση τα ωρολόγιά των και αφού έβαλε στο χέρι και τα χρυσά χρονόμετρα αυτών με τις πολύτιμες καδένες των, εσκέφθη ότι ήταν καιρός να τους... διορθώση όλους μαζύ κατά την υπόσχεσίν του...
Την επομένην - που ήταν Κυριακή - όλοι οι χωριάτες με επί κεφαλής τον παπά, κατευθύνθησαν μετά την λειτουργίαν εις το ωρολογάδικο του Ζούλα δια να πάρουν διορθωμένα τα ρολόγια των. Το μαγαζί όμως ήταν κλειστό και οι πελάται ενθυμηθέντες την Κυριακήν αργίαν απεσύρθησαν χωρίς να ανησυχήσουν. Αλλά και την Δευτέραν το κατάστημα δεν έλεγεν ν' ανοίξη, και οι χωρικοί υποψιασθέντες ειδοποίησαν τον αστυνομικόν σταθμάρχην. Όταν το κράτος του νόμου εισήλασε με δυο μπαλτάδες εντός του ωρολογάδικου, εκατό φωνές απελπισίας υπεδέχθησαν το θέαμα που παρουσιάσθη εις τα μάτια των πελατών. Πέντε έξη άχρηστα ωρολόγια του τραπεζιού έκειντο κατά γης άψυχα, ενώ όλα τα άλλα χρυσά και ασημένια είχαν γίνη άφαντα μαζύ με τον περίεργον ωρολογάν. Ήδη η χωροφυλακή καταβάλλει τρομεράς προσπαθείας προς ανακάλυψιν του Ζούλα, ο οποίος κατ' ασφαλείς πληροφορίας ζουλά το στομάχι του από τα γέλοια εις ένα χάνι της Κορυτσάς, όπου κατέφυγεν...
Ο ΔΙΟΠΤΡΟΦΟΡΟΣ

17/4/09

Οι κληρωτοί Λιαρίγκοβης του 1921

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 3017
Ημερομηνία: 1 Ιουλίου 1920
ΟΙ ΚΛΗΡΩΤΟΙ ΤΗΣ ΛΙΑΡΙΓΚΟΒΗΣ
Γεμάτοι ζωήν και ενθουσιασμόν ανεχώρησαν προχθές εκ Λιαριγκόβης οι κληρωτοί του 1921 προπεμφθέντες υπό των συγγενών και φίλων και των αρχών της κωμοπόλεως. Οι κληρωτοί διερχόμενοι από τα Ρεσιτνίκια εγένοντο αντικείμενον θερμής υποδοχής εκ μέρους των κατοίκων, πρωτοστατουσών των δεσποινίδων της κωμοπόλεως, αι οποίαι έρραναν με άνθη τους Λιαριγκοβηνούς κληρωτούς. Επηκολούθησαν χοροί των κληρωτών και γλέντι, το οποίον διήρκεσεν επί τέσσαρας ώρας. Επίσης οι κληρωτοί διερχόμενοι εκ Γαλατίστης έτυχων της αυτής υποδοχής. Σήμερον οι κληρωτοί Λιαριγκόβης έφθασαν εις την πόλιν μας.
Σχόλια
Πολλές από τις συγκεκριμένες κλάσεις στρατευμένων εκείνη την περίοδο αναχωρούσαν για το μικρασιατικό μέτωπο, όπου συνεχιζόταν ο ελληνοτουρκικός πόλεμος. Πολλοί μάλιστα από αυτούς δεν γύρισαν πίσω... Σε κάποια από τις επόμενες αναρτήσεις θα παρουσιαστούν και τα ονόματα των αγιοπροδρομιτών που πήγαν στην μικρασιατική εκστρατεία, κάποιοι από τους οποίους μάλιστα δεν επέστρεψαν ποτέ.

Διορισμοί Προέδρων Κοινοτήτων

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 3004
Ημερομηνία: 18 Ιουνίου 1920
ΜΙΚΡΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Διωρίσθησαν πρόεδροι Κοινωτήτων: Λαχανά ο Ισάκ Καλαϊτσίδη και Συκιάς ο Χρ. Τσάμης.
Επίσης δι' αποφάσεων του Γεν. Διοικητού δημοσιευθεισών εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως διωρίσθησαν πρόεδροι Κοινοτήτων οι: Φιλ. Τριανταφύλλου Τεκελή, Ισμαήλ Αλή Ούσκε της κοιν. Νώτιας, Άγγελος Τρήπτης Μήνδε της κοιν. Σπόρτσκου, Δημ. Σπάνδου της κοιν. Ασβεστοχωρίου και Στέργιος Γιαννακούδης1 της κοιν. Ρεσετνικίων.
1. Πρόκειται για τον Αστέριο Γιαννακούδη του Γεωργίου, γεωργό στο επάγγελμα, γεννηθέντα το 1864.

15/4/09

Ηχογράφηση δημοτικών τραγουδιών Χαλκιδικής

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 13729
Ημερομηνία: 28 Ιουνίου 1959
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Ο δήμαρχος Πολυγύρου διακηρύττει ότι, κατόπιν των υπ. αρίθμ. 67 και 161/59 αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου εγκριθεισών δια των 10148 και 14377/59 ομοίων της νομαρχίας Χαλκιδικής, εκτίθεται εις διαγωνισμόν δι' εγγράφων προσφορών η ανάδειξις καταλλήλου προσώπου δια την ηχογράφησιν των δημοτικών τραγουδιών νομού Χαλκιδικής, της δαπάνης προϋπολογισθήσης εις 30.000 δραχμάς.
Ίνα γίνει τις δεκτός δέον να διαθέτη καλλιτεχνικήν ιδιότητα ανεγνωρισμένου εκτελεστού (τραγουδιού) των λαϊκών τραγουδιών της Χαλκιδικής.
Ο διαγωνισμός ενεργηθήσεται εν τω δημοτικώ καταστήματι Πολυγύρου την 2αν Ιουλίου έ.έ. ημέραν Πέμπτην και ώραν 11-12 π.μ. ενώπιον της αρμοδίας επιτροπής.
Των λοιπών όρων και υποχρεώσεων δύνανται να λάβουν γνώσιν οι ενδιαφερόμενοι εις τα γραφεία του δήμου ή της νομαρχίας.
Ο δήμαρχος ΑΘ. ΚΑΡΑΓΚΑΝΗΣ
Σχόλια: Δεν είναι γνωστό εάν πραγματοποιήθηκε ποτέ αυτός ο διαγωνισμός, ή εάν εκδήλωσε ενδιαφέρον κάποιος. Πάντως εάν έγινε αυτή η καταγραφή, πού είναι άραγε αυτές οι ηχογραφήσεις;

Φυλλοξήρα στον Καζά Χαλκιδικής

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 2964
Ημερομηνία: 9 Μαΐου 1920
Φυλλοξηριώσαι περιοχαί είναι οι εξής:
1) Επαρχία (Καζάς) Θεσσαλονίκης.
2) Τμήματα των Καζάδων Λαγκαδά και Χαλκιδικής με τα εξής όρια: Προς βορράν τα χωρία Σαρακίνα, Κουλάκ-Τσελί, Κιζελή, βορειανατολικώς τα χωρία Σουφουλάρ, Μεδέ-Μαχ, Τοπλίκα, Βατόνια, Ρεσιτνίκια, Μοναστήριον Προφήτου Ηλία, χωρία Βάβδον, Παναγιά, Παζαρλή, Καρατεπέ. Νοτίως τα χωρία Σουφλάρ, Μετόχιον Βουλγαρικόν μέχρι τέρματος Καζά Θεσσαλονίκης προς την θάλασσαν. Δυτικώς τα όρια του Καζά Θεσσαλονίκης. Εις την αυτήν περιφέρειαν περιλαμβάνονται και αι κοινοτικαί περιφέρειαι των ως άνω διαλαμβανομένων χωρίων...

Σήμιρα μαύρος ουρανός (Κάλαντα Μ. Παρασκευής)

Το πρωί της Μ. Παρασκευής στον Άγιο Πρόδρομο λάμβανε χώρα και το εξής έθιμο. Τα αγόρια του χωριού γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι σε παρέες και έψελναν το "Σήμιρα μαύρους ουρανός". Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μοιρολόι που εξιστορεί τα Πάθη του Χριστού. Οι στίχοι έχουν ως εξής:
Σημίρα μαύρους ουρανός, σημίρα μαύρη μέρα,
σημίρα όλοι θλίβονται κι τα βουνά λυπούνται.
Σημίρα έβγαλαν βουλή οι άνομοι Οβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά κι οι τρισκαταραμένοι.
Για να σταυρώσουν το Χριστό, των πάντων βασιλέα,
ο Κύριος εθέλησε να λάβει περιβόλι,
να λάβει δείπνο μυστικό για να τον λάβουν όλοι.
Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,
την προσευχή της έκανε για τον μονογενή της.
Σώνουν κυρά μ' οι προσευχές, σώνουν και οι μετάνοιες,
και τον Υιό σου πιάσανε και στο χαλκιά τον πάνε,
και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τυραννάνε.
Χαλκιά χαλκιά φκιάσε καρφιά, φκιάσε τρία πειρόνια,
κι εκείνος ο παράνομος πάει και φκιάνει πέντε.
Εσύ Φαρέχ που τα ‘φκιαξες πρέπει να μας διδάξεις,
τα δυο βάλτε στα χέρια Του και τ' άλλα δυο στα πόδια.
Το τρίτο το φαρμακερό βάλτε το στη καρδιά Του
να τρέξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά Του.
Η Παναγιά σαν τ' άκουσε έπεσε κι ελιγώθη,
σταμνί νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο,
και τρία μυροδόσταμνα για να της έρθει ο νους της.
Μα σαν της ήρθ' ο λογισμός, μα σαν της ήρθ' ο νους της
ζητεί μαχαίρι να σφαγεί, ζητεί γκρεμό να πέσει,
ζητεί κι αργυροψάλιδο να κόψει τα μαλλιά της.
Το συγκεκριμένο μοιρολόι δεν είναι μοναδικό στον ελλαδικό χώρο, για την ακρίβεια είναι πολύ σύνηθες και συναντάται σε διάφορες περιοχές σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, στη Μικρά Ασία, ακόμη και στην Κάτω Ιταλία, με το όνομα "Το Μοιρολόι της Παναγίας"! Παρακάτω παρατίθεται κι ένας εξωτερικός σύνδεσμος με χρήσιμες πληροφορίες γι' αυτό το μοιρολόι.

14/4/09

Αγιοπροδρομίτες μοναχοί στο Άγιον Όρος

Ο αρχιμανδρίτης Ιάκωβος Βατοπεδινός αναφέρει στο βιβλίο του "Βραχέος τινός περί θεολογίας ως επιστήμης", Μόσχα, τους Αγιοπροδρομίτες Γέροντες των Ι. Κελλιών:

Ι. Μ. Βατοπεδίου, Ιερομόναχος Κυπριανός, Αργύριος Καράς του Νικολάου και της Άννης, γεννηθείς 1877, προσ. 1891, κουρά 1897 στο Ι. Κελλίο "Άγιοι Αρχάγγελοι" - Καλυβίτου.

Ι. Μ. Βατοπεδίου, Μοναχός Μόδεστος, Δημήτριος Καράς του Πέτρου και της Δάφνης, γεννηθείς 1887, προσ. 1909, κουρά 1911 στο Ι. Κελλίο "Άγιοι Αρχάγγελοι" - Καλυβίτου.

Ι. Μ. Βατοπεδίου, Μοναχός Χαράλαμπος, Χρήστος Σφόλκος του Ιωάννου και της Θεοδώρας, γεννηθείς 1897, προσ. 1905, κουρά 1914 στο Ι. Κελλίο "Άγιοι Αρχάγγελοι" - Καλυβίτου.

Ι. Μ. Βατοπεδίου, Μοναχός Ανδρέας, Πασχάλης Μιχαλούδης του Εμμανουήλ και της Ευφημίας, γεννηθείς 1912, προσ. 1926, κουρά 1930 στο Ι. Κελλίο "Άγιοι Αρχάγγελοι" - Καλυβίτου.

Ι. Μ. Ξενοφώντος, Μοναχός Σάββας, Σταύρος Σταυρούδης του Αθανασίου, γεννηθείς 1880, προσ. 1908, κουρά 1910. Απεβίωσε στις 18/10/1962.

Τ' Αη-Γιαννιού

Θα ήταν παράλειψη αν ξεχνούσα να αναφέρω και τις φωτιές που ανάβουν κάθε χρόνο στις 23 Ιουνίου (παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου).
Παλιά κάθε γειτονιά είχε την δικιά της φωτιά. Τα πιτσιρίκια μάζευαν επι μήνες ολόκληρους ξύλα και πουρνάρια για αυτήν την ημέρα. Την παραμονή λοιπόν άναβαν οι φωτιές, μαζευόταν ο κόσμος γύρω τους και πηδούσαν τρεις φορές επάνω από τα αναμμένα ξύλα "για το καλό". Μάλιστα φορούσαν και ένα στεφάνι από "τον Αη-Γιάνν'", αναρριχητικό φυτό της περιοχής. Οι φωτιές αυτές ήταν ευκαιρία και για πολλά συνοικέσια της εποχής.
Το έθιμο διατηρείται και σε άλλο χωριά της Χαλκιδικής, π.χ. "Το Παρακαμνιό" στον Πολύγυρο κ.ά.

Οι Φουταροί

Ένα έθιμο το οποίο ευτυχώς διατηρείται μέχρι τις μέρες μας, όχι όμως στην ολοκληρωμένη του μορφή, είναι και "Οι Φουταροί". Το 1968, ο Μαυρουδής Παπαθανασίου περιγράφει στα "Χρονικά της Χαλκιδικής" το έθιμο:
"Παραμονή των Φώτων στον Άγιο Πρόδρομο. Είναι ώρα που το βαρύ σκοτάδι έπεσε στο χωριό και οι νοικοκυρές ανήσυχες όλο και συγυρίζουν το σπίτι σαν να περιμένουν κάποιους επισκέπτες. Δεν περνάει πολλή ώρα και μέσα στην ησυχία της χειμωνιάτικης νύχτας ακούεται βαρύ, αργό, μακρόσυρτο χορωδιακό τραγούδι:
Σήμιρ’ ειν’ τα Φώτα κι φουτισμός
κι η χαρά μεγάλη στους ουρανούς.
Είναι "Oι Φουταροί" έφηβοι και άνδρες καμιά φορά, που γυρίζουν στα σπίτια και λένε "τα Φώτα". Ένα έθιμο μοναδικό1, αν δεν κάνω λάθος, στα χωριά της Χαλκιδικής και από τα παλιά χρόνια εξακολουθεί ευτυχώς να διατηρήται ως τα σήμερα. Παρέα από παλληκάρια του χωριού γυρίζουν και ψέλνουν την άγια μέρα που ξημερώνει. Ανεβαίνουν και στα σπίτια και τους δέχονται στην καλή κάμαρη, τους κερνούν και τους δωρίζουν χρήματα, παστό και λουκάνικα. Την άλλη μέρα μ’ αυτά θα επακολουθήση γλέντι τρικούβερτο με κρασί και νόστιμον μεζέ.
Με το τραγούδι τους οι Φουταροί δεν θ’ αφήσουν κανέναν παραπονεμένον. Θα μοιράσουν καλές ευχές και στους νοικοκύρηδες και στο σπίτι και στο μικρό παιδί και στον νιο και στην κοπέλα.
Να και το τραγούδι το απλό μα και τόσο περιεκτικό, που ελπίζουμε να το ακούσουμε σύντομα και ηχογραφημένο:
Σήμερα ειν’ τα Φώτα κι φουτισμός
κι η χαρά μεγάλη στους ουρανούς
Σήμερα βαφτίζουν τουν η Χριστό
μεσ’ στουν Ιουρδάνη τουν πουταμό
Σήμερα κυρά μας η Παναγιά
με τα θυμιατήρια στα δάχτυλα
κι τουν Άη Γιάννη παρακαλεί
για να ρίξη δρόσου κι λίβανου
να καταπραγώσουν τα ύδατα
για να γαληνέψουν οι θάλασσις2.

(Ακολουθούν στίχοι για την νοικοκυρά)

Σήκου κυρά μου κι άλλαξι
κι βάλι τα καλά σου.
Έβαλι τουν ήλιου πρόσουπου
και του φιγγάρ’ αστήθι
κι του κοράκου του φτιρό
βάλαν του καμπανοφρύδι.

(Για την άγαμο κόρη τώρα)

Δω ‘χουν κόρη για παντρειά
κόρη για ν’ αρραβουνιάσουν
κι προξιντάδες έρχουντι
‘που παν’ απού την Πόλι
ρουτούσαν και ξαναρουτούν
που να βρουν τέτοια κόρη
πόχει του μάτι σαν ιλιά
του φρύδι σα γαϊτάνι
του δόλιου του ματόφυλλου
σα κρόσια ‘που μαντήλι.

(Για τον γιο που σπουδάζει)

Γραμματικέ μου κι όμουρφι
κι ψάλτη κι αναγνώστη
που κάθουσαν κι έγραφις
τρία χρουνώ αγάπη
τρία χρονώ ‘γαπητικιά
βουλιέσι να χουρίσης.

(Αν υπάρχει βρέφος τους εξής)

Κι αυτό τ’ αστρούδι του μικρό
που πάει μι του φιγγάρι
να μοι του χάριζη η Θιός
ν’ απλώσου να του πάρου
να τ’ όχου Άγιουν κι Σταυρό
στην ικκλησιά φανάρι.

(Τέλος και για τους κτηνοτρόφους)

Δώ χουν χίλια πρόβατα
και δυο χιλιάδις γίδια
σαν του μιλίσσι πιρπατεί
σαν του μιλίσσι βάζει
σαν του μελισσοβότανου
τριγύρου στα μαντριά του.

(Και τελειώνει με την επωδό3)

Σ’ αυτό του σπίτι πούρταμι
πέτρα να μη ραΐση
κι η νοικοκύρης του σπιτιού
χρόνια πουλλά να ζήση.

Κι του χρόν'
Η γιορτή κορυφωνόταν τ’ Άι-Γιαννιού με δημόσιο χορό4!
Κάποια στιγμή, όλοι οι διασκεδάζοντες νέοι, σταματούσαν το χορό. Έτρεχαν κι άρπαζαν από ένα ρόπαλο, το έβαζαν στο δεξιό ώμο, σαν όπλο, έμπαιναν σε φάλαγγα κατ’ άνδρα και με τους ρυθμικούς ήχους των μουσικών οργάνων άρχιζαν, ο καθένας να περιστρέφεται κυκλικά και σε κυκλική γραμμή και να εκτελεί ρυθμικές κινήσεις με το ρόπαλο. Οι κινήσεις γίνονταν ομοιόμορφες, γιατί μιμούνταν στην αλλαγή τον επικεφαλής αρχηγό. Νόμιζε κανείς ότι καταλαμβάνονταν από φρενίτιδα και πολεμικό μένος… Ο ρυθμός των οργάνων γινόταν ταχύτερος, ταχύτερος ο ιδρώτας έτρεχε από τα μέτωπά τους, η αναπνοή τους κοβόταν και στο μάξιμουμ εξεσφενδόνιζαν τα ρόπαλα ψηλά σφυρίζοντας δαιμονισμένα». Το τελικό αυτό σφύριγμα ήταν και το σύνθημα για τη λήξη των γιορτών του Δωδεκαήμερου."
1. Το έθιμο δεν είναι μοναδικό, μια και παρόμοιο έθιμο (Φωταράδες) γίνεται και στο γειτονικό Παλαιόκαστρο. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει γίνει αναβίωση όλου του εθίμου. Επίσης τα Κάλαντα των Φώτων με παρόμοιους στίχους ψάλλονταν και σε άλλα χωριά της Χαλκιδικής. Βλέπε: "Το Δωδεκαήμερο στη Χαλκιδική", του κ. Ιωακείμ Κρικελίκου.
2. Σήμερα λέγονται και οι παρακάτω στίχοι στο τέλος, τους οποίους δεν αναφέρει ο κ. Παπαθανασίου:
"Θάλασσα τον είδε και έφυγε
και ο Ιορδάνης εστράφηκε."
3. Σήμερα, στο τέλος από τα Κάλαντα λέγεται πάντα και η φράση "Καλή ώρα κι τα Φώτα".
4. Δυστυχώς σήμερα τα έθιμα που γίνονταν την ημέρα του Αη-Γιαννιού έχουν χαθεί...

Οι Λαζαρίνες

Ο ίδιος, Μαυρουδής Παπαθανασίου, δάσκαλος στην Αρναία, περιγράφει στα "Χρονικά της Χαλκιδικής" το 1968 το έθιμο "Των Λαζαρίνων".
"Η μεγαλύτερη και λαμπρότερη γιορτή της Χριστιανωσύνης, το Πάσχα, συγκινεί μικρούς και μεγάλους γιατί είναι συνυφασμένη με τα σπουδαιότερα γεγονότα του τέλους του επίγειου βίου του Θεανθρώπου Χριστού.
Ένα από τα γεγονότα αυτά που συγκίνησαν τη λαϊκή ψυχή είναι και η ανάσταση του φίλου του Χριστού Λαζάρου. Σ’ αυτήν ο λαός βλέπει στις παραμονές του Θείου Πάθους την ίδια την ανάσταση του Κυρίου. Και γιορτάζει ο ορθόδοξος χριστιανικός κόσμος την ανάσταση του Λαζάρου με διπλή προσδοκία, την Ανάσταση του Χριστού και την ανάσταση (αναγέννηση) της φύσης.
Χαίρεται για το θρίαμβο του Κυρίου που καταπάτησε το θάνατο κι έδωσε τη ζωή. Χαίρεται και για τη φύση που επηρεασμένη κι από τη ζωογόνο χριστιανική ανάσταση αφυπνίζεται και στολίζει τους κάμπους και τις πλαγιές των βουνών με την απαλή πρασινάδα, τα μαγευτικά μύρια πολύχρωμα λουλούδια που σκορπούν στον ανοιξιάτικο αγέρα το μεθυστικό άρωμά τους.
Και εκδηλώνει ο λαός τη χαρά του τούτη το Σάββατο του Λαζάρου με γιορταστικά λαϊκά έθιμα.
Ένα τέτοιο κρατάει ακόμα από τα παλιά στον Άγιο Πρόδρομο της Χαλκιδικής. Ομάδες κοριτσιών, οι Λαζαρίνες, όπως αποκαλούνται, στολίζουν ένα καλάθι με λουλούδια της εποχής και πρασινάδες και γυρνούν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας του Λάτζαρ’, γεμίζουν τα καλάθια τους με αυγά και τις τσέπες τους με χρήματα για φιλοδώρημα:

Ήρτι Λάντζαρης ήρταν τα Βάϊα
ήρτι κι η γιός της Παναγίας
ωχ αφέντη μου της μιτανοίας.
Ας πούμι τουν αφέντη μας
ας πούμι του τρανό μας
κι όσα λουλούδια άνοιξαν
μέρις κι χρόνια να χουν
κι ημείς καλώς σας ηύραμι
σαν του καλό του χρόνου.
Αρχός μι την αρχόντισσα
στη σκάλα αραδίζουν
να κουσκινίζουν τα φλουριά
να διρμουνίζου τ’ άσπρα
τα κουσκινάδια πόπιφταν
τα δίνουν τς Λαζαρίνις.

(Αν υπάρχη μαθητής, τους παρακάτω)
Μάνα μου τουν υγιόκα σου
του μουσχουκανακάρη
τουν έλουζι τουν χτένιζι
στουν δάσκαλου τουν στέλνει
κι η δάσκαλους τουν έδιρνι
μι μια ασημένια βέργα
πάϊνι στη μάνα τ’ κλιέμινους
στα δάκρυα φουρτουμένους.

(Αν νεόνυμφοι, τους παρακάτω)
Αντρουϊνίτσι μ’ τρυφιρό
κι νιουστιφανουμένου
΄ντας καναλκεύει χαίριτι
πιζεύει καμαρώνει
πως πρέπουν τ’ αργυρά σ’ κουμπιά
στη πράσινη τη τσόχα
έτσ’ έπριπι κι η νιούτσικους
πιζεύει καμαρώνει.

(Και για τους αγάμους)
Κι απού δω τριουγιούρου εις του μαχαλά
θέλου ν’ αγαπήσου
μια μαυρουματούσα
μια ξανθουμαλλούσα
ας την εφιλούσα
κι ας ψυχουμαχούσα
του διαβόλου τώρα
μη γυρεύει ξάρια
κι ούλου πινηντάρια.

(Για αγόρι)
Λιβέντη μου καλέ καμπανουφρύδι
κατέβα στου τσιαρσί στου μπιζιστένι
να δγης ψηλές να δγης λιγνές
να δγης κι μαυρουμάτις.

(Για κορίτσι)
Μαρί ψηλή μαρί λιγνή
μαρί μαυρουματούσα
προυξινιτάδις έρχουντι
που παν’ απού τη Πόλη
δεν σ’ είπα μη του ζώνισι
τ’ αντρού σου το ζουνάρι
κι λιάνιψι τη μέση σου
σαν της ιλιάς κλουνάρι.

(Τέλος ή επωδός)
Του καλαθούδι μ’ θέλ’ αυγά
κι του μαντλούδι μ’ γρόσια.
Στα παλαιότερα χρόνια, στο ίδιο χωριό, λέγανε το παρακάτω τραγούδι που αναφέρεται στο μυστήριο του θανάτου και στην ανάσταση του Λαζάρου:
Εις την πόλη Βιθυνία1
κλαίει η Μάρθα κι η Μαρία
χάσανε τουν αδιρφό τους
τουν καλό τουν καρδιακό τους.
Τρεις ημέρις τουν θρηνούσαν
κι τουν μοιρολογούσαν
τη Τετάρτη την ημέρα
βγήκι η Χριστός να πάη
βγήκι κι η νεουΜαρία
έξου απού τη Βιθυνία.
Σκώνιτι κι τουν προυσκνάει
κι στα πόδια τουν φιλάει.
Λάντζαρης σαβανουμένους
κι μη του κηρί ζουσμένους.
«Πες μας Λάντζαρη τι είδις
εις τουν Άδη όπου πήγις»;
«Είδα τρόμους είδα φρίξις2
είδα βάσανα κι πίκρις
δος μου μια χλιαριά νιράκι
να ξιπλίνου του φαρμάκι
του φαρμάκι στου χειλάκι3
και μη μι ρουτάτι πλέον."

1. Κατ' άλλους "Βιθανία".
2. Επίσης, "είδα τρόμους, είδα φόβους".
3. Επίσης, "του φαρμάκι των χειλέων".

Η χάσκαρ'ς ή του χάσκα

Στο Τεύχος 15-16 των "Χρονικών της Χαλκιδικής", στην στήλη "Λαογραφικά" ο Μαυρουδής Παπαθανασίου περιγράφει επίσης το έθιμο του χάσκα:
"Άλλο έθιμο εύθυμα τη νύχτα της Κυριακής της Τυρινής είναι, η χάσκαρ’ς ή του χάσκα που κάνουν στα μικρά παιδιά στον Άγιο Πρόδρομο και στη Γαλάτιστα. Ο πατέρας κρεμνάει στην άκρη κλωστής, κομμάτι χαλβά και αιωρών αυτό φέρνει εκ περιτροπής προς το στόμα κάθε παιδιού, το οποίο προσπαθεί να χάψη τον χαλβά μόνο με το στόμα. Επειδή δε, δεν είναι εύκολο το κατόρθωμα, το παιγνίδι γίνεται πολύ διασκεδαστικό."
Το ίδιο έθιμο "του χάσκα ή της χάσκας" διατηρείται και στην Κλεισούρα του Ν. Καστοριάς κατά την διάρκεια των Αποκριών. Μόνο που εκεί ο χαλβάς έχει αντικατασταθεί από ένα αυγό.

Το έθιμο της συγχωρήσεως

Στο Τεύχος 15-16 των "Χρονικών της Χαλκιδικής", στην στήλη "Λαογραφικά" ο Μαυρουδής Παπαθανασίου περιγράφει κάποια έθιμα του Δωδεκαημέρου στον Άγιο Πρόδρομο. Συγκεκριμένα διαβάζουμε:
"Η Κυριακή της Τυρινής: Κατ’ αυτήν επικρατεί το έθιμον της συγχωρήσεως (χωριό Άγ. Πρόδρομος). Μόλις νυχτώση οι κουμπάροι, οι παντρεμένοι γιοι και οι θυγατέρες μη συνοικούντες με τους γονείς, υποχρεούνται να πάν τον χαλβά οι μεν πρώτοι στους νουνούς, οι δε δεύτεροι στους γονείς, αποτελούμενον από μεγάλο κομμάτι χαλβά και από ούζο. Τα προσκομίζουν αυτοπροσώπως και αφού κερασθούν αμοιβαία, λήγει η επίσκεψις. Κατά την αναχώρηση θα κάνουν μετάνοια στον νουνό ή τους γονείς, λέγοντες: σχώρα μ’ κι Θιος (ή Θες) σχουρέσ’. Και απαντούν οι συγχωρούντες: σχουρημένους."
Το έθιμο αυτό τα τελευταία χρόνια έχει ατονίσει.

13/4/09

Γεωργικές εργασίες (Μαρία Ι. Σαράφη)

Αφηγήτρια: Μαρία Ι. Σαράφη
Καταγραφή: Γιάννης Δ. Σαράφης
Τόπος: Άγιος Πρόδρομος
Ημερομηνία: 14/11/2004
Εγκαινιάζουμε λοιπόν το συγκεκριμένο θέμα μας με μία αφήγηση της συγχωρεμένης μου γιαγιάς Μαρίας Ι. Σαράφη, για τις γεωργικές εργασίες στο χωριό. Τα γεγονότα που εξιστορούνται αναφέρονται στην περίοδο πριν και μετά το 1946, έτος κατά το οποίο ήρθε από την Γαλάτιστα στον Άγιο Πρόδρομο ως νύφη.
----------------------------------------------------------------------------------------
- Πού αλωνίζατε στο χωριό;


- Δεν αλουνίζαμι ιμείς. Είχι ένα αλών', αλλά ήρταν οι μηχανές ύστιρα κι τα αλών'ζαν τα διμάτια.


- Εδώ πώς αλώνιζαν παλιά;

- Αλών'ζαν σαπάν' στ' άλλα τα Σαραφάδ'κα1.

- Κιαπέρα;

- Κιαπέρα. Με τ'ς αδουκάνις2.

- Δεν πρόλαβες δηλαδή εσύ αλώνισμα στο χωριό;

- Δεν πρόλαβα3.

- Στη Γαλάτιστα όμως είχατε εσείς...

- Είχαμε.

- Και πώς αλωνίζατε; Πώς τα 'φκιαναν δεμάτια;

- Διμάτια τα 'φκιαναν μες τα χουράφια. Θέρ'ζαν καμπόσου, του_μάζουνάμι έτσ', το_παιρνάμι ύστιρα κι το έφκιανι διμάτι η παππούς4. Το_πάινάμι... τα δρουμιά5
τα 'λιγαν.

- Μετά τι τα 'φκιαναν τα δεμάτια; Τα κρατούσαν στα σπίτια;

- Τα_πήγαινάμι στ' αλών', κι τα 'φκιαναν, τα στοίβιαζαν, τα 'καναν... θυμωνές τα 'λεγαν. Κι ύστιρα τα φέρναμε απού 'κει κι τα ρίχναμι μέσα στου αλών' κι μι τα δουκράνια6 - δουκράνια είχι τέτοια - δουκράνις τ'_ανικάτουνάμι τα διμάτια, κι τ’ αλών'ζαμι τώρα όλα αυτά. Κι ύστιρα με τ'ς αδουκάνις έσπαναν οι καλαμές. Αλλιώς δε γίνουνταν ψ'λό.

- Για να βγει το στάρι;

- Για να βγει του στάρ’. Ύστιρα του_μάζουνάμι μες σ' ένα μακρύ... τώρα λαμνί7
το 'λιγαν. Του_μάζουνάμι κι του λιχνούσαμι όταν σ'κώνουνταν αέρας, κι αλλού πάινι του άχυρου κι αλλού του στάρ'.

- Έμενε το στάρι κάτω;

- Το στάρ' έμινι κάτου, τ' άχυρου έφευγι λίγου παραπέρα. Κείνα τα χρόνια μι τ' αλώνια. Ύστιρα βγήκαν οι κουμπίνις8.

- Και το όργωμα;

- Του όργουμα μι τα βόδια.

- Είχατε βόδια;

- Είχαμι βόδια. Ύστιρα η παππούς9
είχι φουράδις. Είχαμι δυο φουράδις κι κάνα χουράφ’. Νοίκιαζάμι χουράφια ξένα, δεν είχαμι ιμείς πουλλά χουράφια. Ήταν όλο κάτ' φτηνά χουράφια, δεν ήταν τόσο καλά. Δεν έβγαζαν πουλύ... γεννήματα. Ίσα-ίσα για τ' αντίσπορα10 που πληρώναμι.

- Είχε παλιά και ξύλινο αλέτρι ή ήταν σιδερένιο;

- Είχι κι ξύλινο, αλλά ήταν… απού δέντρο ήταν, αλλά είχαν αλλιώτ'κο υνί. Κι στου σιδηρένιου του αλέτρ' έβαζαν ένα άλλου, τα πάιναν στου χαλκιά11 κι τα έφκιανι για να κόβ’ν τα χουρτάρια.

- Και οι πατόζες12
πιο παλιά ήταν;

- Πιο μετά ήταν. Μ’ ικείνα αλών'ζαν τα διμάτια, με τ'ς πατόζις.

- Και πότε έσπερναν τα στάρια; Τώρα τέτοια εποχή;

- Απ' τον Ουκτώμβριου άρχιζαν, ιμείς απ' του Δικέμβριου για... μι του χέρ' έπιρναν του στάρ' κι το 'ριχναν... είχαν ένα ντουρβά13
κι πιρπατούσαν-πιρπατούσαν κι έριχναν-έριχναν. Ύστιρα του πιρνούσι μι τ' αλέτρ' κι σκέπαζι.

- Είχε μύλους τότε για να αλέθουν τα στάρια;

- Είχι νερόμυλ'.

- Πού ήταν;

- Είχι στουν Άγιου-Πρόδρουμου έναν.

- Ποιος τον είχε αυτόν;

- Ήταν Μαυρογιάνν'ς. Η παππούς η Σαραφιανός14.


- Πατέρας του μπάρμπα-Άγγελου ήταν αυτός;

- Πατέρας τ'. Είχι του νιρόμ'λο.
---------------------------------------------------------------------------------------
1. Τα "Σαραφάδ'κα τ' αλώνια"΄βρίσκονταν όπου η δεξαμενή ύδρευσης, βόρεια της οικίας Αθαν. Μαντζούκα.
2. Οι αδοκάνες ήταν χοντρές κυρτές σανίδες, ενωμένες μεταξύ τους, οι οποίες κατά διαστήματα είχαν επάνω τους σφηνωμένες μακριές και κοφτερές πέτρες. Οι αδοκάνες ζεύονταν σε ένα ζευγάρι βοδιών (ή αλόγων, όσοι διέθεταν την "πολυτέλεια") και περνώντας επάνω από τα στάχυα που ήταν απλωμένα στο αλώνι, έκοβαν τον καρπό.
3. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι δεν πρόλαβε στον Άγιο Πρόδρομο (παραδοσιακό) αλώνισμα, αλλά μάλλον η διαδικασία αυτή πρέπει να είχε συνεχιστεί μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 50'.
4. Αναφέρεται στον πατέρα της Γεώργιο Καζλάρη.
5. Τα δρουμιά ήταν η σειρά, ο δρόμος που σχημάτιζαν τα χειρόβουλα, που άφηναν οι θεριστές προχωρώντας.
6. Τα δουκράνια ή δικράνια ήταν χειροποίητα εργαλεία από ξύλο, παρόμοια με τις τσουγκράνες.
7. Σωρός από γεννήματα, αλωνισμένα και έτοιμα για λίχνισμα.
8. Οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές.
9. Πλέον αναφέρεται στον σύζυγό της, Ιωάννη Δ. Σαράφη, τον παππού μου.
10. Εκείνη την εποχή συνήθως δεν δινόταν ως ενοίκιο μετρητά, αλλά ο ενοικιαστής πλήρωνε στον ιδιοκτήτη τα αντίσπορα, δηλαδή ορισμένη ποσότητα από τα γεννήματα που έβγαζε ετησίως.
11. Χαλκιάδες ονομάζονταν οι σιδεράδες.
12. Οι πατόζες ήταν εξελιγμένα μηχανήματα αλωνίσματος. Έπαιρναν κίνηση με ιμάντες από τρακτέρ. Η τροφοδοσία με τα δεμάτια γινόταν χειροκίνητα και από κάτω έβγαινε το καθαρό στάρι.
13. Ο ντουρβάς ήταν μάλλινη τσάντα μεταφοράς. Χρησιμοποιούνταν επίσης και από τους βοσκούς.14. Σαραφιανός Στ. Μαυρογιάννης.

Μαρτυρίες και βιώματα από το χωριό

Στην συγκεκριμένη κατηγορία που εγκανιάζεται σήμερα με την ετικέτα "Μαρτυρίες και βιώματα" θα παρουσιάζονται μαρτυρίες Αγιοπροδρομιτών, οι οποίες πιστεύω έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αυτοί που έζησαν στον Άγιο Πρόδρομο, μόχθησαν, άντεξαν, πέρασαν πολέμους και κακουχίες, έκαναν οικογένεια, είδαν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν, είδαν το χωριό να αλλάζει...

Αλλά και νεότεροι, που εξιστορούν αλλοτινές εποχές, γεμάτες αναμνήσεις, χρώματα και αρώματα του τόπου μας. Ιστορίες μοναδικές.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, και ιδιαίτερα στις αφηγήσεις μεγαλύτερων σε ηλικία, το κείμενο είναι γραμμένο όπως ακριβώς το διηγήθηκαν, αντικατοπτρίζοντας το χαλκιδικιώτικο ιδίωμα. Είναι λίγο πιο δύσκολο στην ανάγνωση, αλλά σίγουρα δεν θα ήταν αυθεντικό εάν δεν παρουσιαζόταν με αυτόν τον τρόπο.

Θα ήταν εξαίσιο εάν ο κάθε Αγιοπροδρομίτης που διάβαζε αυτό το ιστολόγιο και γνώριζε ιστορίες για το χωριό, τις παρουσίαζε εδώ. Τότε μόνο θα είχαμε μία πιο σφαιρική εικόνα της ιστορίας του χωριού μας. Όποιος θέλει λοιπόν να αναρτήσει κάποια συγκεκριμένη ιστορία, αφήγηση κτλ., ας επικοινωνήσει μαζί μας στο e-mail g_sarafis@yahoo.gr και η ανάρτησή του θα δημοσιευθεί.

Καλή ανάγνωση


Υπέρ των τραυματιών

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 2314
Ημερομηνία: 22 Ιουνίου 1918

ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ
Ο Αστυνομικός Υποδιευθυντής Γαλατίστης κ. Μαρκοδημητράκης μας απέστειλε χθες 273 αυγά, τα οποία προσέφερον τα χωρία Ραβνά, Ρεσιτνίκια και Καϊτζίκι υπέρ των τραυματιών μας. Συμφώνως προς την σχετικήν επιστολήν του, παρεδώκαμεν αυτά εις την "Αδελφήν του Στρατιώτου", προς διάθεσιν αυτών εις τους τετιμημένους προασπιστάς της Πατρίδος.

Καπνός προς πώλησιν

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 2218
Ημερομηνία: 15 Μαρτίου 1918
ΚΑΠΝΟΣ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΙΝ
Πωλείται καπνός έτοιμος δεμένος εκτάκτου ποιότητος μέχρις 6.000 οκάδων. Πληροφορίαι παρά τω κ. Νικολάω Κοκόνη1, χωρίον Ρεσιτνίκια, Χαλκιδική.
1. Πρόκειται για τον Νικόλαο Γεωργ. Κοκόνη, παντοπώλη στο επάγγελμα, γεννηθέντα το 1866.

11/4/09

Νομαρχιακές εκλογές 1920

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 3110, 3111
Ημερομηνία: 3-4 Οκτωβρίου 1920
Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Δ. Δίγκας (και δι' Αικατερίνην)
Δ. Δημάδης (εξ Αικατερίνης)
Γρ. Ρακτιβάν (εκ Βερροίας)
Ι. Μάρκου (εκ Βερροίας)
Ιωάν. Λόγγου (εκ Νιαούσης)
Φιλ. Παπαγεωργίου (και δια Κιλκίς)
Αλ. Πάλλης
Γεώργ. Σαμαράς
Στ. Γρηγοριάδης
Κων. Πλατσούκας
Γ. Χωναίος (και δια Λαγκαδά)
Σ. Τσακμάνης (εκ Λαγκαδά)
Κων. Ζάννας
Αλ. Λέτσας (γεωργικός)
Δ. Ιωάννου (Στρατηγός, εκ Χαλκιδικής)
Αθ. Αγγελάκης (εκ Χαλκιδικής)
Ιω. Ζαφειρόπουλος (εκ Χαλκιδικής)
Γ. Παπανικολάου (εκ Χαλκιδικής)
Ασσέρ Μαλλάχ
Μεναχέμ Χαλφόν
Ιησούς Σαμουηλίδης
Μ. Κοφφίνας
Χαϊρέτ Σακήρ
Αλή Βεχήπ
Αλή Δεμήρ
ΠΟΥ ΘΑ ΨΗΦΙΣΟΥΝ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Εν όλω, τα εκλογικά τμήματα του νομού1 καθωρίσθησαν υπό της Νομαρχίας εις 83. Τα 16 πρώτα αφορώντα την πόλιν της Θεσσαλονίκης, είνε ήδη γνωστά, συμφώνως με την δημαρχιακήν ανακοίνωσιν. Τα λοιπά 16 αφορούν την περιφέρειαν της Θεσσαλονίκης, είνε δε τα εξής:
Εν τω 17ω τμήματι ψηφοφορήσωσιν οι εκλογείς της Κοινότητος Επανωμής και οι των χωρίων Μέγα Καραμπουρνού, Χατζή Μπαλή, Μπαξέ Τσιφλίκι, Μεσημερίου, Ακμαντζαλή, Σεψηλή, Νεοχωρίου, Μετοχίου Αγίου Παύλου και Τσαλή Μετοχίου. Τόπος ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη η Κοινοτική σχολή θηλέων Επανωμής.
Εν τω 18ω τμήματι ψηφοφορήσωσιν οι εκλογείς της Κοινότητος Ζουμπάτες και των χωρίων Τσαΐρ Τσιφλίκι, Πουρνάρ Τσιφλίκι, Αδαλή, Χατζή Μουσαλή, Καρατσίκ Αλή, Μπασισλή και Ουζούν Αλή, τόπος ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη το Δημοτικόν Σχολείον αρρένων Ζουμπάτες...
Εν τω 24ω τμήματι ψηφοφορήσωσιν οι εκλογείς της Κοινότητος Καπουτζήδων και των χωρίων Σέδες, Μπασίς Μετοχίου, Νταλιάνης, Καραταλή, Αμερικανικής Σχολής και Γεωργικής Σχολής, τόπος ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη το Νηπιαγωγείον Καπουτζήδων...
Εν τω 27ω τμήματι ψηφοφορήσωσιν οι εκλογείς της Κοινότητος Βασιλικών, και των χωρίων Περιστερά, Γαλαρινός, Γεντικλή, Τροχανλή, Ματζάριδες, Αγίας Παρασκευής, Ζαγαρτζίδες, Τσιλή, Καρά Μαχαλέ και της Μονής Αγίας Αναστασίας, τόπος ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη το νέον Δημοτικόν Σχολείον Βασιλικών.
Εν τω 28ω τμήματι ψηφοφορήσωσιν οι εκλογείς της Κοινότητος Κρήνης και των χωρίων Τερκελή, Νταουτλού, Ντομπορλού, Μερτζελή, Τσιγγανάδες, Τσιμπανλή, Σελελή, Τσιπισλή, Τσιλιάδες, Ντερέ Μαχαλέ, Ντοβατζή, Κιουτσουκλή, Καραϊσσουλάρ, Μεριά Τσιφλίκ, Σορωτή και Χασαπλή, τόπος ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη το Δημοτικόν Σχολείον Κρήνης...
ΤΜΗΜΑΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Εν τω 53ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Πορταριάς και των χωρίων Άγιος Μάμας, Μυριόφυτον, Σουφουλάρ, Σουφουλάρ Μετόχι, Ρωσσικόν, Ιβήρων, Διονυσίου, Ζωγράφου, Κασταμονίτου και Μαριανά, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Εν τω 55ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Βάλτας και των χωρίων Καλάνδρας, Φούρκα, Αθύτου, Κασσανδρινού, Παζαράκη, Πολύχρονον, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το σχολείον Βάλτης.
Εν τω 56ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Γαλατίστης και των χωρίων Αβανλήδες, Βάβδος, Καρβιά, Καρβουνώ και Ραβνά, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το Σχολείον Γαλατίστης.
Εν τω 57ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς Ρεσιτνικίων και των χωρίων Δουμπιά, Σανά και Καϊτζήκι, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη ο ιερός ναός Παναγίας Ρεσιτνικίων.
Εν τω 58ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Σιποτνικίων και των χωρίων Τοπλίκια, Παλαιόχωρα και Κρήμνη, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το Δημοτικόν Σχολείον Σιποτνικίων.
Εν τω 59ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Λιαριγκόβης και των χωρίων Παλαιοχώριον και Στανός, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη ο ιερός ναός Αγίου Στεφάνου της κωμοπόλεως Λιαριγκόβης.
Εν τω 60ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Ισβόρου και των χωρίων Νεοχώριον, Βαρβάρα, Μαχαλάς και Στρατώνιον, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το σχολείον Ισβόρου.
Εν τω 61ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Ιερισσού, τόπος δε ψηφοφορίας του τμήματος τούτου ωρίσθη το σχολείον Ιερισσού.
Εν τω 62ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Ρεβενικίων και του χωρίου Γοματίου, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη η σχολή Ρεβενικίων.
Εν τω 63ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Αγ. Παρασκευής και των συνοικισμών Παλιουρίου, Καψοχώρας, Χανιώτη, Τσαπρανίου, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το σχολείον Αγ. Παρασκευής.
Εν τω 64ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Συκιάς, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το Σχολείον Συκιάς.
Εν τω 65ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Αγ. Νικολάου και των συνοικισμών Μεταγγιτσίου, Παρθενώνος και Νικήτης, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη το σχολείον Αγίου Νικολάου.
Εν τω 66ω τμήματι θα ψηφίσουν οι εκλογείς της Κοινότητος Ορμύλιας, και του συνοικισμού Βραστών, τόπος δε ψηφοφορίας ωρίσθη η Δημοτική Σχολή του αυτού χωρίου.
Σημειώσεις:
1. Ο Νομός Θεσσαλονίκης, που δημιουργήθηκε μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας το 1912, περιελάμβανε όλες σχεδόν τις επαρχίες των σημερινών Νομών Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Κατερίνης, Ημαθίας και Κιλκίς.
2. Έχουν πραγματικά ενδιαφέρον τα ονόματα των οικισμών, τα οποία διατηρούν και μετά την απελευθέρωση τα ονόματα που είχαν επί τουρκοκρατίας. Αν κάποιος την σημερινή εποχή διάβαζε το παραπάνω κείμενο, χωρίς να γνωρίζει αυτά τα ονόματα, είμαι σίγουρος ότι δεν θα ήξερε καν σε ποιόν Νομό αναφέρεται!!! Γι' αυτό, με το πέρασμα του κέρσορα πάνω από κάθε οικισμό που αναφέρεται, εμφανίζεται το σημερινό όνομά του.

Στατιστικά πληθυσμού Αγίου Προδρόμου

Απογραφή πληθυσμού Αγίου Προδρόμου

Έτος

ΠληθυσμόςΟικογένειεςΣπίτιαΜαθητές

1884

-

100+

-

70

1891

-

110

-

-

1902

-

-

-

120

1913

810

-

130 - 152

90

1914

681

-

-

-

1981

467

-

-

-

1991

455

-

-

-

2001

452

-

258

-

9/4/09

Δολοφονία αγροφύλακα Ρεσετνικίων

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 536
Ημερομηνία: 2 Μαΐου 1913
ΚΑΚΟΥΡΓΟΣ ΦΟΝΕΥΩΝ ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΑ
ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ΦΟΝΕΩΣ
Καθ' α τηλεγραφεί προς τον υπουργόν κ. Ρακτιβάν ο αστυνόμος Πολυγύρου, εις το χωρίον Ρεσετνίκια της περιφερείας του, την 11ην ώραν της νυκτός της 26ης Απριλίου άγνωστος ανελθών δια κλίμακος εις τον τοίχον της οικίας της προ δύο ημερών απαχθείσης Μαρίας Εγγλέζου, επυροβόλησεν εντός της οικίας και είτα ετράπη εις φυγήν.
Οι αγροφύλακες του χωρίου περιπολούντες κατά την ώραν εκείνην, ήκουσαν τον πυροβολισμόν και ιδόντες άνθρωπον φεύγοντα, έσπευσαν εις καταδίωξίν του και εις των αγροφυλάκων κατώρθωσε να συλλάβη αυτόν. Ο συλληφθείς όμως εξαγαγών μάχαιραν ετραυμάτισε θανασίμως εις την κεφαλήν τον συλλαβόντα αυτόν αγροφύλακα, όστις εξέπνευσε μετ' ολίγον και είτα ετράπη εις φυγήν.
Ο αστυνόμος Πολυγύρου σπεύσας επί τόπου προς ενέργειαν των δεόντων και ανακαλύψας τον ένοχον, συνέλαβεν αυτόν και τον απέστειλεν υπό συνοδείαν εις τον εισαγγελέα δια τα περαιτέρω.

Καγκελευτός (Ιερισσός)

Καγκελευτός1
N’ ακούς ισύ προυτουσυρτή
κ’ ισύ προυτουκαγκιλευτή,
για βιργουλύγα του χουρό,
για βιργουκαγκιλέψτι τουν.
Για βιργουκαγκιλέψτι τουν
να δγιω ψηλές, να δγιω λιγνές,
να δγιω την κόρη π’ αγαπώ,
του ποιος κρατεί του χέρι της,
του ποιος στην αρραβώνα της.
Ένας εχθρός μου γείτονας
ας του κρατεί κι ας χαίριτι,
ως την αϊπάνου Κυριακή,
ώσπου ν’ αρραβουνιάσουμι
κι ύστιρα να βλουγήσουμι.
1. Ιστορικός χορός που χορεύεται κατ’ αναπαράσταση της σφαγής 400 κατοίκων της Ιερισσού από τους Τούρκους το 1821, ως αντίποινα για την επανάσταση της Χαλκιδικής. Χορευόταν κάθε Τρίτη του Πάσχα στην τοποθεσία «Στου Μαυριανού τ’ αλώνι”.

8/4/09

Οι Χαλκιδικιώτ'κες παροιμίες της εβδομάδας

Σε αυτήν την ανάρτηση θα τοποθετούνται όλες οι προηγούμενες παροιμίες που φιλοξενήθηκαν στην πλευρική ανάρτηση με τίτλο "Η Χαλκιδικιώτ'κη παροιμία της εβδομάδας".

1. Κρύψ' κι χούιαξι κι ιγώ συ βρίσκου

Η παροιμία αναφέρεται σε αυτούς που κάνουν τους δύσκολους, και έμμεσα ζητάνε την βοήθεια των άλλων.

2. Εμ' γαλάτα, εμ' μαλλάτα, εμ' τ' αρνιά θηλ'κά

Λέγεται για κάποιον που είναι πλεονέκτης και τα θέλει όλα δικά του.

3. Κάποιον τον χάρ'ζαν γάδαρο κι τουν κοίταζι στα δόδια

Λέγεται για κάποιον που ενώ του κάνουνε δώρο κάτι ή του έρχεται κάτι ευχάριστο από εκεί που δεν το περιμένει, εκείνος εξακολουθεί να ψάχνει να βρει ψεγάδι. Υπάρχει αντίστοιχα και τούρκικη παροιμία με παρόμοια έννοια:
Üzümünü ye bağını sorma, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει: Μην κοιτάς ποτέ το στόμα ενός αλόγου που σου χάρισαν...

4. Του γ'ρούν' κι τουν σουρλά να του κοψ'ς πάλ' θα σκ'νίσ'

Δηλαδή, το γουρούνι και την μύτη να του κόψεις, πάλι θα σκάψει. Σημασία: ο άνθρωπος δεν αλλάζει συνήθειες, ό,τι και να κάνει.

5. Γριά γαδούρα, κόκκιν' ουψτιά

Αναφέρεται ειρωνικά στις μεγάλες γυναίκες που ντύνονται μοδάτα και φιλάρεσκα.

6. Τα λέει τ' νύφ', να τ' ακούει η πιθιρά

Στην κυριολεξία αναφέρεται σε μια πολύ κλασική όσο και διαχρονική σκηνή, όπου ο άντρας μαλώνει την γυναίκα του, με απώτερο σκοπό να τ' ακούσει η μάνα του (πεθερά) που είναι παρούσα, μια και δεν μπορεί άμεσα να κακιώσει την ίδια.
Μεταφορικά αναφέρεται σε όποιον φωνάζει ή διαμαρτύρεται αόριστα, με σκοπό να ακουστούν τα λεγόμενά του από κάποιον άμεσα εμπλεκόμενο, που παρευρίσκεται στην σκηνή. Κλασική περίπτωση βλάβης... όπως θα έλεγε κι ένας φίλος μου.

7. Χέσ'κι η αγάς από 'κλανι

Μετά συγχωρήσεως όπως έλεγαν κι οι παλιοί! Χρησιμοποιείται όταν κάποιος αναφέρεται σε ένα γεγονός το οποίο εκ των πραγμάτων είναι αυτονόητο και αναμενόμενο. Ο έτερος συνομιλητής του απαντά με την παραπάνω παροιμία. Περίεργη μεν, γραφικότατη δε...

8. Πίσω Γιάνν' τα ξύλα

Η παροιμία αυτή χρησιμοποιείται για να δηλώσει επανάληψη, όταν δηλαδή κάποιος ξεκινάει μια εργασία πάλι από την αρχή. "Φτου κι απ' την αρχή", λοιπόν.

9. Πάνου στου σπυρί, κουκούδ'

Χρησιμοποιείται για κάποιες καταστάσεις (δυσάρεστες συνήθως) που συμβαίνουν η μία μετά την άλλη, όπως λέμε απανωτά. Δεν έφτανε δηλαδή το σπυρί, βγήκε και κουκούδι επάνω του. Συνώνυμη είναι η "Ήτανε στραβό το κλήμα, το 'φαγε κι ο γάιδαρος".

10. Μι τ'ς πουρδές δε βάφ'ν αυγά

Άλλη μια "χαριτωμένη" παροιμία του τόπου μας. Τα πασχαλινά αυγά για να βαφούν κόκκινα, πρέπει να χρησιμοποιηθεί μπογιά ή άλλα υλικά όπως τσόφλια από κρεμμύδια κτλ. Εάν δεν διαθέσεις και κάποια χρήματα για την αγορά των υλικών, τα αυγά σίγουρα θα μείνουν άβαφα.
Η παροιμία λοιπόν χρησιμοποιείται για να δηλώσει την τσιγγουνιά κάποιου, που δεν διαθέτει τα απαραίτητα χρήματα για μια εργασία ή αγορά.

11. Αν δεν κλάψ' του πιδί, δεν του δίν' η μάνα β'ζι

Αν δεν γκρινιάξεις και λίγο, τα αιτήματά σου δεν εισακούγονται. Αυτό μάλλον είναι το νόημα της παραπάνω χαλκιδικιώτικης παροιμίας.

12. Του λουλό, λουλούδια δώσ' τον

Η ερμηνεία αυτής της παροιμίας είναι διττή: α) Δώσε στον κάθε ένα αυτό που του αρμόζει. β) Στον "λωλό", δηλαδή στον τρελό, χαζό, δώσε ό,τι ζητήσει, μια και όπως λέει ο λαός, τρελός είναι, ό,τι θέλει κάνει.

13. Κ'νιούντι οι βάρκις, κ'νιούντι κι τα κουράδια

Άλλη μία απ' τις "καλές" παροιμίες, η οποία ακούγεται και σπάνια (ε, δεν είναι και η πιο εύηχη). Αναφέρεται σε αυτούς οι οποίοι "δείχνονται" χωρίς λόγο, που φαντάζονται χωρίς να έχουν κάποιο προσόν ή χάρισμα.

14. Μοναχός σου χόρευε, κι όσο θέλεις μπήδα

Δηλαδή, όταν θέλεις να κάνεις κάτι, καλύτερα κάντο μόνος σου, και μην στηρίζεσαι στους άλλους.

15. Οι πουλλές μαμές του βγάζ'ν του πιδί στραβό

Όταν μπλέκονται πολλά άτομα με μια ιστορία, τότε το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό.

16. Φουβούμαν κι φουβέρ'ζα

Χρησιμοποιείται κυρίως για τους θρασύδειλους, οι οποίοι ενώ "το παίζουν άνετοι", κατά βάθος φοβούνται πολύ περισσότερο.

17. Γαδούρ' που σι γκρέμ'σι, ξανακαβάλα του

Δηλαδή, οι δοκιμασμένες λύσεις είναι πάντα και οι καλύτερες, άσχετα εάν έχουν και μερικά ελαττώματα.

18. Να σι κάψου Γιάνν', να σ' αλοίψου λάδ' να γιάν'

Αναφέρεται σε αυτούς οι οποίοι ενώ έχουν βλάψει κάποιον, με τα λόγια ή τις πράξεις τους, προσπαθούν μετά -συνήθως μάταια- να επανορθώσουν.

19. Έχ' κι η Μανώλ'ς καΐκ'

Όταν κάποιος αποκτάει κάτι, το οποίο φαντάζει στα μάτια των άλλων εξωπραγματικό, χρησιμοποιείται η παραπάνω παροιμία. Έχει δηλαδή χαρακτήρα υποτιμητικό ή περιπαικτικό.

20. Εμ τάξ'μου, εμ φκιάσ'μου;

Μια και βρισκόμαστε σε περίοδο εκλογών, είπα να βάλω και μία σχετική παροιμία (έκφραση). Όταν κάποιος παραπονιέται για κάτι του οποίου του έχει υποσχεθεί κάποιος άλλος, ο υποσχόμενος απαντάει με αυτήν την παροιμία. Δηλαδή, δεν φτάνει η υπόσχεση, χρειάζεται και η πραγματοποίηση; Επίκαιρο, δεν βρίσκετε;

21. Ποιά μαρ' είχαν καβάλα, γιατί ιγώ ζύμουνα;

Τα παλιά εκείνα χρόνια, όταν έπιαναν καμιά γυναίκα για μοιχεία (έστω και με την υποψία), την ανέβαζαν επάνω σε ένα γαϊδούρι και την περιέφεραν στο χωριό! Για τους άντρες φυσικά ούτε συζήτηση.
Ήταν μία γυναίκα λοιπόν, την οποία την έπιασαν και αφού την ανέβασαν στο γαϊδούρι, την περιέφεραν στους κεντρικούς δρόμους του χωριού της. Αυτή, μόλις ξεμπέρδεψε από αυτή την ιστορία, πήγε γρήγορα στο σπίτι της, πήρε αλεύρι από το σακκί, το έριξε πάνω στα ρούχα της και βγήκε στην γειτονιά της, ρωτώντας τις γειτόνισσες "Ποιά μαρ' είχαν καβάλα, γιατί ιγώ ζύμουνα", προσπαθώντας να κρύψει το "παραστράτημά" της.
Η έκφραση αυτή χρησιμοποιείται για αυτούς οι οποίοι ενώ ξέρουν τα σφάλματα και τα ελαττώματά τους, προσπαθούν να τα κρύψουν εντέχνως ή να τα ρίξουν σε άλλους.

22. Τ'ς χαραές κρυών' τα γιουφτούδια

Η συγκεκριμένη παροιμία λέγεται από κάποιον ο οποίος θέλει να τονίσει ότι είναι προσεκτικός, παρακολουθεί τις εξελίξεις και έχει τον έλεγχο των πραγμάτων. Συνώνυμη της η έκφραση: "Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά".

23. Έχ' κι η αλ'πού 'πού πίσου μια τρυπούδα

Η συγκεκριμένη παροιμία χρησιμοποιείται για να υποβαθμίσει ένα γεγονός, το οποίο συνήθως υπερτονίζεται. Είναι δηλαδή συνώνυμη με την έκφραση "Σιγά τα ωά". Άλλες φορές λέγεται και "Έχ' κι η αλ'πού στου γκώλου μια τρυπούδα"...

24. Μ'κρό κώλου δεν έδειρις, τρανό μη ντου καταπιάνισι

Ο χαρακτήρας του ανθρώπου διαμορφώνεται στην παιδική του ηλικία, και κατά συνέπεια δεν μπορεί ν' αλλάξει εύκολα μεγαλώνοντας, κυρίως όσον αφορά τις κακιές του συνήθειες. Αν δεν μαλώσεις κάποιον μικρό - το ξύλο είναι άκρως αντιπαιδαγωγικό μέτρο, έτσι δεν είναι; - όταν μεγαλώσει, όσο και να τον μαλώσεις δεν αλλάζει τίποτε.

25. Η νηστ'κός κουμμάτια 'νειρεύιτι

Ο καθένας ονειρεύεται και αποζητάει αυτά τα στοιχεία που του λείπουν.

26. Πότ' ο Γιάννης δε μπορεί, πότ' ο κώλος τον πονεί

Όταν κάποιος βαριέται να κάνει κάτι, βρίσκει πάντα δικαιολογίες για να ξεφεύγει τη δέσμευση.

27. Μας χρουστούσαν, μας πήραν κι του βόδ'

Λέγεται για αυτούς οι οποίοι είναι αχάριστοι και δεν εκτιμούν τίποτε.

28. Να κραίν'ς κι να μουλών'ς

Είναι συνετό να ξέρεις να φέρεσαι ανάλογα με τις περιστάσεις. Καλό είναι να μιλάς, αλλά μερικές φορές η σιωπή είναι προτιμότερη.

29. Ακόμ' δεν τουν είδαμι, Γιάνν' τουν είπαμι

Η παροιμία αυτή χρησιμοποιείται για αυτούς οι οποίοι βγάζουν γρήγορα συμπεράσματα, προδικάζουν θα λέγαμε κάποιες καταστάσεις.

30. Απλώνω τα πουδάρια μέχρ' ικεί που φτάν' του πάπλουμα

Η έκφραση αυτή λέγεται για να δηλώσει ότι πρέπει κάποιος να έχει μέτρο και να φτάνει μέχρι εκεί που "τον παίρνει" και μπορεί, ανάλογα των δυνατοτήτων του.

31. Μπίτ'σι η γάμους, μάστι τα χλιάρια

Τέλειωσε ο γάμος, μαζέψτε τα κουτάλια. Η έκφραση χρησιμοποιείται όταν κάτι έχει φτάσει στην ώρα του να τελειώσει και πρέπει οι παρευρισκόμενοι να αποχωρήσουν.

32. Είνι στραβό του σαμάρ' κι χτυπάου του γαδούρ'

Πολλές φορές ξεσπάμε σε κάποιον άλλο από αυτόν που μας φταίει.

33. Κι η καλύβα θα καεί, κι τα πουντίκια διάβουλους θα τα πάρ'

Παλιά παροιμία από το Βάβδο, όπως καταγράφεται σε βιβλίο του 1915. Η παροιμία αναφέρεται στους ανθρώπους που κάνουν κακό στους άλλους, χωρίς να σκέφτονται ότι οι πράξεις τους θα βλάψουν και τους ίδιους.

Ονομασίες οικισμών της Χαλκιδικής χερσονήσου επί Τουρκοκρατίας

Νομίζω είναι πολύ χρήσιμο να γνωρίζουμε τα ονόματα που είχαν τα χωριά της Χαλκιδικής και των γύρω περιοχών (που πλέον ανήκουν στον Νομό Θεσσαλονίκης, αλλά διοικητικά και πολιτισμικά ανέκαθεν εντάσσονταν στην Χαλκιδική κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στον κατάλογο βρίσκονται και τα ονόματα οικισμών που δεν υπάρχουν πια.
Σημειωτέον ότι στις παλιές ονομασίες αναφέρεται το όνομα των χωριών, όπως ακούγονταν στην ντοπιολαλιά του τόπου. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα τουρκικά ονόματα που αναγράφονται, τα οποία προέρχονται από διάφορες τούρκικες πηγές, ταιριάζουν στις περισσότερες περιπτώσεις με τα παλαιά ονόματα, όπως "ακούγονταν" στην Χαλκιδική, εξαιρουμένων των ονομάτων των χωριών που μετονομάσθηκαν στα μέσα του 20ου αιώνα.
Νέο όνομαΠαλιό όνομαΤούρκικο όνομα
Άγιος ΠαντελεήμωνΒρωμόσυρταRum Sirt
Αγία ΠαρασκευήΑγία ΠαρασκευήYeni köy
Άγιον ΌροςΆγιον ΌροςAyanoros
Άγιος ΑντώνιοςΜικρό ΠλαγιάριKücüklü
Άγιος ΜάμαςΑη-ΜάμαςAya Mama
Άγιος ΝικόλαοςΑη-ΝικόλαςAya Nikola
Άγιος ΠαύλοςΜετόχι Αγίου ΠαύλουSveti Pavle metoh
Άγιος ΠρόδρομοςΡεσετνίκιαReşidnik
ΑδάμΑδάμAdam köy
ΑζάπικοΑζάπικοAzapiko
ΑμουλιανήΑμουλιανήAmoliani metoh
Άνω ΣχολάριΜπασισλήBahşişli
ΑρδαμέριΑρδαμέρ'Edremir
ΑρναίαΛιαρίγκοβηLerigovo
ΆφυτοςΆθυτοςAtitos
ΒάβδοςΒάβδοςVavdos
ΒαρβάραΒαρβάραVarvara
ΒασιλικάΒασιλ'κάVasılıka
ΒατοπέδιΒατοπέδιVatoped metoh
ΒουρβουρούΒουρβουρούVırvıru
ΒράσταμαΒραστάVırasta
ΓαλαρινόςΓαλαρ'νόςKalarinos
ΓαλάτισταΓαλάτ'σταGalaça
ΓερακαρούΓερακαρούGerakarı
ΓερακινήΓερακινήGerakini
ΓεροπλάτανοςΤοπλίκιαToplık
ΓομάτιΓουμάτ'Gomati
ΔαδικόςΔαδ'κόςDadıkos
Δεξαμενή (Βάβδος)ΜπαϊραμίτσιBayramicion
ΔίκορφοΠαζαρλήδεςPazarli mahala
ΔιονυσίουΔιονυσίουDionisi metoh
ΔουμπιάΝτουμπιάTumba
ΕλαιοχώριαΝταουζλήδεςDavutlu mahala
ΕλαιοχώριαΝτοπρολήδεςDobralı mahala
ΕπανωμήΕπανωμήApanomı
ΖαγκλιβέριΖαγκλιβέρ'Zagliver
ΖωγράφουΜετόχι ΖωγράφουZograf metoh
ΘέρμηΣέδεςSedes
ΙερισσόςΙερισσόςEriso ή Erse
ΚαλαμίτσιΚαλαμίτσ'Kalamici
ΚαλάνδραΚαλάντραKalandra
ΚαλλιθέαΜάλτεπεMal tepe
ΚαλύβεςΚαλύβιαKalıvıa
ΚαραμπουρνούΚαραμπουρνούKara Burun
ΚαρδίαΚαρατσουχαλίKaraçovalı
Καρυές Αγ. ΌρουςΚαρυέςKarea
ΚασσάνδραΚασσάντραKesendire
ΚασσάνδρειαΒάλταValta
ΚασσανδρινόΚασσαντρινόKasandrıno
Κάτω ΣχολάριΑνταλήδεςAdalı
ΚελλίΚελλίKeli
Κιουρτζόγλου (Γαλάτιστα)ΚιουρτζόγλουKurcoğlu
ΚλαδερόΤσιπισλίδεςCepişli mahala
ΚοκαλούΚοκαλούKokala
ΚρήμνηΓκρήμνιαKrimni
ΚρήνηΚρήνηKırna
ΚρυόνεροΚαραγιού ΣουφλάρKara Yusuflar mahala
ΚρυοπηγήΠαζαράκιαPazaraki
ΛαγόμανδραΛαγόμαντραLagomandra
ΛάκκωμαΑτματζιαλήδεςAtmancalı ή Akmancalı
ΛειβάδιΛειβάδιLıvadıc
ΜαραθούσαΡαβνάRavna
ΜαριανάΜαριανάMaryana
Μεγάλη ΠαναγίαΡεβενίκιαRavenik
ΜελισσουργόςΛουζίκ'Lozik
ΜεσημέριΜεσ'μέρ'Meşmer
ΜεταγκίτσιΜεταγκίτσ'Metangiç
ΜεταμόρφωσηΒόζιναVozına
ΜικράλωναΠόζαλανBojalan
Μικρός ΒάβδοςΜικρός ΒάβδοςAkpınar
Ν. ΑπολλωνίαΠαζαρούδαPazargiah, Eğri Bucak
Ν. ΓωνιάΤσιγγανάδεςCengeneli mahala
Ν. ΕπιβάτεςΜπαχτσελίBağçe Çıftlık
Ν. ΗράκλειαΗράκλειαIraklia
Ν. ΚαλλικράτειαΤσιλίδεςÇali Metoh
Ν. ΚερασιάΠαρακλήδεςBerakli
Ν. ΜαρμαράςΜπαλαμπάν'Balaban
Ν. ΜουδανιάΚαργί λιμάνιKarği Limani
Ν. ΌλυνθοςΜυριόφυτοMıryofıta
Ν. ΠλάγιαΚαραμάνKaraman metühı
Ν. ΠοτίδαιαΠόρτεςKapı metühı
Ν. ΡαιδεστόςΜατζάρδεςMaçarlık
Ν. ΡόδαΜετόχι ΠρόβλακαMetoh Provlaka
Ν. ΡοδιάΣεμεκλήδεςSemekli
Ν. ΣίλαταΚαραμπά ή ΚαρβιάKaraba
Ν. ΣκιώνηΤσαπράνιCaprani
Ν. ΤένεδοςΚαράντεπεKara Tepe
Ν. ΤρίγλιαΣουφλάρ'Sofular
Ν. ΦλογητάΡώσικο μετόχιRuski metoh
Ν. ΦώκαιαΜετόχι Αγ. ΠαύλουSveti Pavle metoh
ΝεοχώριΝοβοσέλοYeni köy, Novoselo
ΝικήτηΝικήτ'Nikit
Ολυμπιάδα--
ΟρμύλιαΟρμύλιαOromılıa ή Rumilia
ΟυρανούποληΠροσφόριο, ΠύργοςMetoh Pirg
ΠαλαιόκαστροΚαϊτζίκ'Kayacık
ΠαλαιόχωραΠαλιόχωραPaleohor
ΠαλαιοχώριΠαλιοχώρ'Palihor
ΠαλιούριΠαλιούριPaliuri
ΠανόραμαΑρσακλήArşakli
ΠαρθενώναςΠαρθινώναςPartınona
ΠατελιδάςΠατιλ'δάςPatelidas
ΠεριστεράΠεριστεράPestriye
ΠετράλωναΤελκελήTilkeli mahala
ΠετροκέρασαΡαβνάRavna
ΠευκοχώριΚαψόχωραKapsohor
Πισιώνα (Βασιλικών)ΠισιώναPişona
ΠλαγιάριΟυζούν αλίUzun Alı
ΠλανάΜπλανάPlana
ΠολύγυροςΠουλύγυροςPolyros ή Polyeros
ΠολύχρονοΠολύχρονοPolihron
ΠορταριάΠορταριάPortarya
Πόρτο ΚουφόΚουφόKufos
ΠραβίταΠραβίταPıravıta
ΠρινάριαΕμερτζελήδεςEmerceli mahala
ΠρινοχώριΑβανλήδεςAvanlı mahala
ΠυλαίαΚαπουτζήδεςKapıcılar
ΠυργαδίκιαΆγιος ΔημήτριοςPergadıka
ΡιζάΣυπουτνίκιαSubatnık
ΡοδόκηποςΣελελήSeleli mahala
ΣανάΣανάSana
ΣάρτηΣάρτηςMetoh Ksiropotam
ΣήμαντραΚαρκάραKarkara mahala
ΣίβηρηΣίβηρηSiviri
ΣουρωτήΣοροκλίSorokli
ΣτάγειραΚαζαντζήKazancı mahala
ΣτανόςΣτανόςStano
ΣταυρόςΣταυρόςIstavros
ΣτρατονίκηΊσβοροςIzvor
ΣτρατώνιΣτρατώνιStratoni
ΣυκιάΣ'κιάŞika
ΣωζόποληΚαλδαροχώριHilandarski metoh
Ταγαράδες (κοντά)ΕσενλήδεςEşenli
ΤαξιάρχηςΛούκουβ'Lukovo ή Likovi
ΤορώνηΤορώνηToroni
ΤριάδιΚαγιατζαλίKayaçalı
ΤρίλοφοςΖουμπάτεςZunbat
ΦούρκαΦούρκαFurka
ΧανιώτηΧανιώτ'Hanyoti
ΨακούδιαΨακούδιαKalıvıa Oromılıa,Psakudıa

7/4/09

Διφθερίτιδα και οστρακιά στα Ρεσετνίκια

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 500
Ημερομηνία: 16 Μαρτίου 1913
ΑΙ ΕΠΙΔΗΜΙΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΝ
Συνεπεία αιτήσεως του Νομάρχου Χαλκιδικής κ. Αγγελοπούλου απεστάλη υπό της ενταύθα Υγειονομικής Αρχής εις το παρά τον Πολύγυρον χωρίον Ρεσιτνίκια ο εν τη υπηρεσία της δημοσίας υγείας ανθυπίατρος κ. Αριστοτέλης Σερμπέτης, ίνα λάβη πάντα τα απαιτούμενα ιατρικά και υγειονομικά μέτρα προς καταπολέμησιν της εν τω χωρίω τούτω εμφανισθείσης επιδημίας διφθερίτιδος και οστρακιάς. Ο ειρημένος ανθυπίατρος έλαβε μεθ' εαυτού αρκετήν ποσότητα αντιδιφθεριτικού ορρού μετά απολυμαντικών φαρμάκων και μηχανημάτων, ως και ένα απολυμαντήν του δημοσίου απολυμαντηρίου Θεσσαλονίκης.

Αθρόαι δολοφονίαι Ελλήνων χωρικών

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 96
Ημερομηνία: 23 Οκτωβρίου 1911
ΑΘΡΟΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΩΡΙΚΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ "ΑΓΝΩΣΤΩΝ"
Αι μυστηριώδεις δολοφονίαι Ελλήνων υπό των "αγνώστων" εξακολουθούν και ο πανικός υφ' ου είναι κατειλημμένος ο ελληνικός πληθυσμός αυξάνει και τον παγώνει μέχρι μυελού οστέων.
ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΑΡΡΟΥ
Ούτω προχθές ενώ Έλλην χωρικός εκ του χωρίου Αδάμ της περιφερείας Γαλατίστης επί του κάρρου επέστρεφεν εκ των αγρών εις την οικίαν του, εδολοφονήθη εξ ενέδρας δια σφαιρών μεγάλου πολεμικού όπλου. Το πτώμα του ατυχούς έπεσεν επί του κάρρου, το οποίον εξηκολούθησε τον δρόμον του και έφερε το θύμα εις την οικίαν του.
ΑΛΛΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ
Μοναχοί εύρον το πτώμα ετέρου Έλληνος εις την θέσιν Πόρτες της Κασσάνδρας φέρον πολλάς πληγάς εκ σφαιρών μακρού πολεμικού όπλου. Φαίνεται ότι το ατυχές θύμα από πολλών ημερών είχε δολοφονηθή υπό των "αγνώστων", διότι το πτώμα παρουσίαζε σημεία σήψεως.
ΑΛΛΟΣ ΦΟΝΟΣ ΥΠΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ
Στρατιώται συλλαβόντες εις Ρεσιτνίκια ερχόμενον εξ' Αγίου Όρους, Έλληνα τινά υπήκοον, δημότην Λαμίας, συνέλαβον αυτόν ως ύποπτον. Καθ' οδόν όμως ενώ μετέφερον αυτόν ενταύθα απεπειράθη να δραπετεύση, οι δε στρατιώται πυροβολήσαντες, τον εφόνευσαν.