Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

8/8/11

Οθωμανική απογραφή 1568

Χωρίον Ρεσετνίκ

Αχμέτ, γιος του Μεχμέτ, κτηματίας. Κύρκος Νάνου, Ράικος Γιώργου, Πέιος Παναγιώτη, Γιάννης Πέτκου, Γιώργος Λαζάρου, Συνάδης Βασίλη, Νικόλας Στόικου, Μίλε Γιώργου, Μανώλης Τάσκου, Στάμος Δημήτρη, Μάτος Γιώργου, Μπόλκο (Νόλκο) Δημήτρη, Θόδωρος Χαλκιά.

Κύρκος Στόικου, Παρασκευάς Στόικου, Θόδωρος Γιώργου, Παρασκευάς Βασίλη, Κώστας Παρασκευά, Κύρκος Δάνη (Τζάνη), Σοφιανός Μποζίκη, Σμίλ Κύρκου, Δημήτρης Νικόλα, Μίλο Γέρκου, Κύρκος Πέτκου, Ντραγκόια Μίλος, Βέλκος Κύρκου, Θόδωρος Κύρκου, Ομπράτκο Κύρκου, Φώτης Κύρκου, Σάρο Δήμου, Στέφανος Ντράγκος, Στόικος Κομένου (ή Κομνηνού), Γιώργος Βασίλη, Κύρκος Πέιου, Νικόλας Μιλάνου, Κώστας Στάμου Κύρκου, Νικόλας Σταμάτη, Κώστας Σταμάτη, Ηλίας Πέτρου, Στάνο Μίλος, Παρασκευάς Σλάβου, Κυριάκος Πέτρου, Γιάννης Χριστόδουλου, Παπά Δήμος.

Άγαμοι του εν λόγω χωρίου

Γιώργος Γιόλκου, Κύρκος Βέλκου, Παρασκευάς Νικόλα, Μίχος Δήμου, Ζαχαρίας Σταμάτη, Παρασκευάς Στόικου, Νικόλας Χαλκιά, Παπά Βέλκος, Παρασκευάς Βέλκου, Θόδωρος Κύρκου, Γιώργος Δημήτρη, Παρασκευάς Βέλκου, Γεράκης Παναγιώτη, Γιώργης Μάτος, Νικόλας Δήμου, Κυριάκος Χαλκιά, Κύρκος Κυριάκου, Γιώργος Δημήτρη, Κώστας Παρασκευά, Δήμος Βασίλη, Κυριάκος Παρασκευά, Νικόλας Αγγέλου, Χρήστος Παρασκευά, Κώστας Μόσχου, Κόμν(η)νος Σοφιανού, Ομπρένο Σμίλο, Γιάννης Κόνη (Φώτη), Ζαχαρίας Κύρκου, Νικόλαος Παναγιώτη, Γιώργος Γιάγκου (Πάνκου), Πέτκος Κώστα, Γιώργης Ράικου, Δημήτρης Δήμου, Παναγιώτης Ντόμπρη, χήρα Μάρω, χήρα του Παρασκευά, χήρα του Δημήτρη, χήρα του Γέρκου, Πέιος Ντραγκάνου άγαμος, Νικόλας Λεάνδρου, Κώστας Θόδωρου, Βαρσάμης Κύρκου, Γιώργος Πάνου, Μίχος Μάκισα, Δήμος παπάς.

Έσοδα από το εν λόγω χωρίο

φόρος ενός αγροκτήματος, ποσό      22 άσπρα (νομίσματα)
φόρος, 44 οικογένειες, ποσό      1100 άσπρα
φόρος, 42 άγαμοι, ποσό     1050 άσπρα
φόρος, 4 χήρες, ποσό     24 άσπρα
Σιτάρι, 98 οκάδες, αξία    2450 άσπρα
Κριθάρι, 50 οκάδες, αξία    650 άσπρα
Σίκαλη, 90 οκάδες, αξία    1170 άσπρα
Κεχρί, 4 οκάδες, αξία    52 άσπρα
Βρώμη, 3 οκάδες, αξία    39 άσπρα
Μούστος, 300 μέτρα, αξία    2100 άσπρα
Δεκάτη λιναριού   200 άσπρα
Δεκάτη μελισσιών    240 άσπρα
Αποζημίωση για άχυρο    243 άσπρα
Δεκάτη από κάνναβι    120 άσπρα
φόρος λαχανικών (μποστάνια)    120 άσπρα
φόρος για 5 νερόμυλους    150 άσπρα
φόρος για τους χοίρους των Χριστουγέννων    100 άσπρα
φόροι γάμου, αγροφύλαξης, έκδοσης ταπίων ιδιοκτησίας γης   270 άσπρα

Σύνολο 10100 άσπρα

-----------------------------------------------------------------------------------------

Όπως φαίνεται από το έγγραφο, το χωριό είχε 44 οικογένειες, τα ονόματα των αρχηγών των οποίων αναφέρονται αρχικά. Επίσης στο χωριό ζούσαν 42 άγαμοι (σε ηλικία γάμου) και 4 χήρες. Στο χωριό υπήρχαν 3 κληρικοί. Επίθετα δεν αναφέρονται όπως συνηθίζονταν επί τουρκοκρατίας, αλλά μόνο τα πατρώνυμα. Αξιοσημείωτο είναι ότι μερικά ονόματα έχουν σλαβική ρίζα (Obratko, Milos κλπ.), τα οποία έχουν περάσει σαν επίθετα σε πολλά χωριά της Χαλκιδικής (Πέγιος, Μποζίκης). Πολλά από αυτά έχουν φυσικά αντιστοιχία με ελληνικά ονόματα που συνηθίζονται στα χωριά μας:

Μίλος, Μιλάνος, Σμίλο = Αγαπητός
Ντραγκόια, Ντράγκος = Πολύτιμος ή Αγαπητός
Πέτκο = Παρασκευάς
Ομπράτκο = Χαρίλαος, αυτός που χαροποιεί
Ράικο = Παραδείσης
Πέιος = Πέτρος
Στόικος = Κων/νος
Τάσκος = Αθανάσιος ή Αναστάσιος
Μάτο = Ματθαίος
Μπόλκο, Στάνο = Μακρής
Μποζίκης = Χρήστος
Γέρκος = Ιερώνυμος
Βέλκος = Μέγας
Γιόλκο = Ιούλιος
Ομπρένο = αυτός που προστατεύει
Σάρο = ξεχωριστός
Στάικος = φρουρός, φύλακας
Σλάβος = ένδοξος
Ντόμπρι = καλός

Στο χωριό εκείνη την εποχή καλλιεργούνταν ως επί το πλείστον σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, κεχρί, αμπέλια, από τα οποία παράγονταν άφθονος μούστος, λινάρι και κάνναβη. Επίσης καλλιεργούνταν λαχανικά και εκτρέφονταν μελίσσια και χοίροι, που σφάζονταν τα Χριστούγεννα. Εντύπωση προκαλεί η έλλειψη αναφοράς σε εκτροφή αιγοπροβάτων. Σημαντική είναι και η αναφορά ύπαρξης και λειτουργίας 5 νερόμυλων στην περιοχή, ήδη από τον 16ο αιώνα.