Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

10/12/14

Φιλική συνάντηση Αγιοπροδρομιτών

Το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί φιλική συνάντηση Αγιοπροδρομιτών, τόσο της... διασποράς, όσο και... εντόπιων, στην ταβέρνα "Το Πέτρινο" στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Το ραντεβού έχει οριστεί στις 8 το βράδυ. Στο μαγαζί θα υπάρχει ζωντανή ορχήστρα, η οποία πλαισιώνεται από την φωνή της δικής μας Μαρίας Ουζούνη.

Παρεΐστικη διάθεση, χαλαρή κουβεντούλα, γλέντι. Όπως ξέρουν μοναδικά να κάνουν οι Αγιοπροδρομίτες.

Πληροφορίες: Ελένη Μαυρογιάννη-Δαμασκηνίδου

2/10/14

Ταξίδι στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, του Auguste Viquesnal (1847-1848)

Συγγραφέας: Auguste Viquesnel
Τιτλος βιβλίου: Voyage dans la Turquie d'Europe: description physique et géologique de la Thrace (Παρίσι 1868), σελ. 250-251
Γλώσσα: Γαλλικά
Μετάφραση: Γιάννης Δ. Σαράφης

Πρόλογος

Όπως θα έχουν αντιληφθεί οι αναγνώστες μας, λατρεύω τις ταξιδιωτικές περιγραφές, και κυρίως αυτές που αναφέρονται στον τόπο μας, την Χαλκιδική. Άνθρωποι και τόποι, θαρρείς τόσο μακρινοί, αλλά και τόσο οικείοι, ξεδιπλώνονται μπροστά μας, φωτίζοντας ένα κομμάτι της ιστορίας μας, αλλά και της ίδιας της ύπαρξής μας. Κατάκοποι ταξιδιώτες και περιηγητές, μέσα σε έναν απροσπέλαστο και άγνωστο, πολλές φορές σε αυτούς κόσμο, στα "σύνορα της Ανατολής με την Δύση" και στον απόηχο ενός δοξασμένου παρελθόντος, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους με σκοπό την πληροφόρηση των ομοεθνών τους, αλλά θαρρείς με τρόπο μαγικό, και εμάς των ιδίων, εκατοντάδες χρόνια μετά.

Ο August Viquesnel (1803-1867), υπήρξε γεωλόγος, έχοντας ασχοληθεί παράλληλα με την γεωγραφία, την μετεωρολογία και την εθνογραφία. Υπήρξε μέλος, ταμίας και τέλος πρόεδρος της Γεωλογικής Εταιρείας της Γαλλίας, ιδρυτής της Μετεωρολογικής Εταιρείας και μέλος της Εταιρείας Φιλομάθειας της χώρας του. Οι έρευνές του επικεντρώθηκαν κυρίως στο εσωτερικό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και κυρίως στις περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Αλβανίας.

Τα έτη 1847-1848, περιηγήθηκε στην Θράκη και την Μακεδονία, και κατέγραψε τις παρατηρήσεις του στο βιβλίο "Voyage dans la Turquie d'Europe: description physique et géologique de la Thrace", το οποίο εκδόθηκε στο Παρίσι το 1868. Ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του παρουσιάζεται σε αυτή την ανάρτηση, το οποίο αφορά την Χαλκιδική. Καλή ανάγνωση.


-------------------------------------------------------------------------------------



166. Από την Σαλονίκη1 στον Νίσβορο2 της Χαλκιδικής, και από κει στην Πράβιστα3.

Χωρίσαμε αυτό το ταξίδι σε δύο διαδρομές:

Πρώτη διαδρομή. – Απαιτεί 20 ώρες από την Σαλονίκη στον Νίσβορο, και πιο συγκεκριμένα: Γαλάτσιστα4, 8 ώρες - Λιαρίγκοβη5, 8 ώρες - Νίσβορος, 4 ώρες.

Φεύγοντας από την Σαλονίκη, περπατώντας Ν-ΝΑ, κατά μήκος της ακτής· Καπουτζιλέρ6 -  Σέδες, 2 ώρες - Εισερχόμαστε στην πεδιάδα της Γαλάτιστας - Ιαματικά νερά - Βασιλικά, στους πρόποδες της ψηλότερης κορυφής του όρους Χορτιάτη7, 3 ώρες - Γαλάτιστα, ελληνικό χωριό, το οποίο αποτελείται από 200 σπίτια σύμφωνα με τον Cousinéry, και 350 σύμφωνα με τον M. Daux.

Το Νετζέσαλάρ8 (σύμφωνα με τον Cousinéry, ή Νετζεβλέρ σύμφωνα με τον M. Grisebach), χωριό αποτελούμενο από 30 σπίτια, 2 ώρες. Όπως και ο  M. Grisebach, ταξιδέψαμε για 5 και μισή ώρες στο πίσω μέρος ενός ευρέος οροπεδίου, με αποκορύφωμά του τον Χολομώντα ή Ζολομώντα, που βρίσκεται κοντά στην Λιαρίγκοβη, και του οποίου το ύψος υπερβαίνει τα 950 μέτρα - Άφιξη σε ένα διάσελο – Κάθοδος – Λιαρίγκοβη, ελληνικό χωριό, στη μισή ώρα (αποτελούμενο από 400 σπίτια, σύμφωνα με τον Cousinéry ή από 250 σπίτια, σύμφωνα με τον M. Daux).

Ο M. Daux ταξίδεψε από την Γαλάτιστα στην Λιαρίγκοβη από έναν άλλο δρόμο· πέρασε από τα Ρεσιτενίκια9, 2 ώρες – Λιαρίγκοβη, 5 και μισή ώρες: συνολικά σε 7 και μισή ώρες αντί για 8.

Ο ίδιος ταξιδιώτης δίνει τα ακόλουθα στοιχεία για την διαδρομή από την Λιαρίγκοβη προς τον Νίσβορο, που διήνησε σε 3 ώρες και 35 λεπτά, αντί για 4 ώρες: πορεία ΒΑ μέσα από την πεδιάδα – Διάσχιση ενός παραποτάμου – Παλαιοχώρι, χωριό αποτελούμενο από 25 ελληνικά σπίτια· μέσα από έναν άλλο παραπόταμο, στην είσοδο μιας στενωπού, σε 1 ώρα και 15 λεπτά. Τα τρία ρυάκια, σμίγοντας, χύνονται στον Χαβρία – Πέρασμα δίπλα από δύο οικισμούς των 15-20 σπιτιών – Έξοδος από την στενωπό, σε 35 λεπτά – Κάθοδος μέσα από μία πεδιάδα – Διακλάδωση προς τον δρόμο που οδηγεί στην λίμνη Μπεσικίων10 – Κάθοδος προς τα Α-ΝΑ και στη συνέχεια ΝΑ της πεδιάδας, όπου η ροή κατευθύνεται μέσα σε στενωπούς – Ερείπια των Μεγάλων ή Μαντέμ Σιδηροκαυσίων11, τα οποία βρίσκονται στους πρόποδες του όρους Στραβενίκου12, στη 1 ώρα και 15 λεπτά (δεν υπάρχουν πλέον εδώ παρά 4 σπίτια, στην περιοχή που κάποτε καταλάμβανε η πόλη, η οποία αποτελούνταν από μία μουσουλμανική και μία χριστιανική γειτονιά: το όνομα των Μαντέμ Σιδηροκαυσίων αναφέρεται πλέον σε όλη την γύρω περιοχή) – Πορεία ΒΑ – Πορεία Α-ΒΑ – Κάστρο13, χωριό ελληνικό, αποτελούμενο από 45 σπίτια και έναν αρχαίο ερειπωμένο πύργο, 10 λεπτά – Νίσβορος, ελληνικό χωριό, αποτελούμενο από 45 σπίτια (περιελάμβανε 60 την εποχή που το επισκέφθηκε ο Cousinéry), σε απόσταση μισής ώρας από την θάλασσα, 20 λεπτά.

Δεύτερη διαδρομή. – Ο M. Daux διήνυσε απόσταση 12 ωρών από τον Νίσβορο μέχρι τις εκβολές του Στρυμόνα. Κι από εκεί μέχρι την Πράβιστα άλλες 9 ώρες, αντί για τις 7 ώρες [που διήνυσε] ο Cousinéry.

Υπολογίζοντας την διαδρομή του, μέχρι την διακλάδωση του δρόμου που αναφέρθηκε παραπάνω, είναι 1 ώρα και τρία τέταρτα – Πρόκειται για ένα αυλάκι – Πέρασμα – Κάθοδος στην λεκάνη απορροής της λίμνης Μπεσικίων, δίπλα σε πλαγιές φορτωμένες με δρύες – Μόδι, οικισμός αποτελούμενος από 16 σπίτια, και ο οποίος βρίσκεται σε μια προεξοχή, 3 ώρες – Βαρβάρα, οικισμός αποτελούμενος από 24 σπίτια, 2 ώρες – Διάσχιση του ρέμματος κοντά στην έξοδο του από την λίμνη Μπεσικίων, 1 ώρα – Διασχίζοντας αρκετές πλαγιές μέσα στο δάσος, και χαράδρες που τις τέμνουν – Βραστά14, οικισμός αποτελούμενος από 22 σπίτια, 2 και μισή ώρες – Κατάβαση μέσα από το δάσος – Παραλία, 1 ώρα – Γέφυρα στις εκβολές του Στρυμόνα, 2 και μισή ώρες.

Υπάρχει και μία εναλλακτική διαδρομή η οποία ξεκινά από τον Νίσβορο, ανεβαίνοντας σε μία προεξοχή στην πλευρά των βράχων που βρέχονται από την θάλασσα, περνάει από τον Σταυρό, διασχίζοντας το ρέμα της λίμνης των Μπεσικίων, κοντά στις εκβολές του, και κατά μήκος της ακτής κοντά στην γέφυρα του Στρυμόνα.


-------------------------------------------------------------------------------------

Σχόλια

1. Η Θεσσαλονίκη. Στο πρωτότυπο κείμενο αναγράφεται με το τουρκικό όνομα Sélanik.
2. O Νίσβορος ή Ίσβορος είναι το σημερινό χωριό Στρατονίκη. Στο πρωτότυπο, Nisvoro.
3. Πράβιστα, η σημερινή Ελευθερούπολη Καβάλας. Στο πρωτότυπο, Brévisa και Provista.
4. Γαλάτσιστα, η σημερινή Γαλάτιστα. Στο πρωτότυπο, Galatzista.
5. Λιαρίγκοβη, σήμερα Αρναία. Στο πρωτότυπο, Larégovi.
6. Καπουτζιλέρ ή Καπουτζήδες, αλλά και Καψίδα, η σημερινή Πυλαία Θεσσαλονίκης. Στο πρωτότυπο, Kapoudjiler.
7. Το όρος Χορτιάτης, που στο πρωτότυπο κείμενο αναγράφεται ως Kortiatch.
8. To Νετζεσαλάρ ή Νετζεβλέρ, ήταν μικρός οικισμός μεταξύ Δουμπιών, Σανών και Αγ. Προδρόμου. Ο Edouard Charton στα 1858, αναφέρει ότι το χωριό διέθετε χάνι και φημιζόταν για την κεραμική που παραγόταν σε αυτό, η οποία διατηρούσε σε μεγάλο βαθμό αρχαιοελληνικά μοτίβα! Στο πρωτότυπο κείμενο αναφέρεται ως Nedgésalar και Neggéblar.
9. Τα Ρεσιτενίκια ή Ρεσιτνίκια είναι το χωριό Άγιος Πρόδρομος. Στο πρωτότυπο, Réchiténikia.
10. Λίμνη Μπεσικίων, η σημερινή Βόλβη. Στο πρωτότυπο, Betchik.
11. Σιδηροκαύσια και αργότερα Σιδερόκαψα ή Μαντέμ Λάκκος. Βυζαντινό μεταλλευτικό χωριό της Χαλκιδικής, του οποίου η μεταλλευτική δραστηριότητα άκμασε και μετά την οθωμανική κατάκτηση της περιοχής. Στο πρωτότυπο, Mégala ή Maaden Sidèré Kafessi.
12. Στρεβενίκος ή Στρατονικό όρος. Στο πρωτότυπο, Strabéniko.
13. Με το όνομα Κάστρο, μάλλον αναφέρεται στον οικισμό Μαχαλά (περίπου όπου τα σημερινά Στάγειρα), μια και η απόσταση των 10 λεπτών από τα Σιδηροκαύσια και 20 λεπτών από τον Νίσβορο, όπως επίσης και η παρουσία ερειπωμένου πύργου, συνηγορούν σε αυτό.
14. Βραστά, το σημερινό χωριό Βρασνά. Στο πρωτότυπο, Vrasta.

12/9/14

Ενθύμιον Θεσσαλονίκης 1941

Ενθύμιον Θεσσαλονίκης 1941
Ενθύμιον Θεσσαλονίκης 15/12/1941. Διακρίνονται από αριστερά: Μαρία Γ. Καζλάρη (σύζυγος Ιωάννη Σαράφη και γιαγιά μου) και ο ξάδερφός της Γεώργιος Καζλάρης με την γυναίκα του, που διέμεναν στην Θεσσαλονίκη 


----------------------------------------------------------------------------------------------------

Σημ.: Όσοι από τους αναγνώστες μας έχουν παλιές φωτογραφίες από τον Άγιο Πρόδρομο και τα γύρω χωριά και θα ήθελαν να τις δημοσιεύσουμε στο ιστολόγιό μας, ας τις αποστείλουν στο mail g_sarafis@yahoo.gr ή σε φωτοαντίγραφα στην διεύθυνση Γαληνού 15, 63100, Πολύγυρος. Υπόψιν Σαράφη Ιωάννη. Ευχαριστώ

31/8/14

Απ' του Βάβδου ως τουν Αη-Μάμα

Απ' του Βάβδου ως τουν Αη-Μάμα1

Απ' του Βάβδου, ως τουν Αη-Μάμα
κι από κει στα Μαριανά, δυο ματούδια
κι απο κει στα Μαριανά.

Κατεβήκαν τα καΐκια
Στέργιου μ' τα λιαρίγκουβ'να, δυο ματούδια
Στέργιου μ' τα λιαρίγκουβ'να.

Σα 'δω η Στέργιους, σα 'κει η Στέργιους
Στέργιους μας δεν είν' ιδώ, δυο ματούδια
Στέργιους μας δεν είν' ιδώ.

Του μαντήλ' απού κιντούσις
έπισι μες του γιαλό, δυο ματούδια
έπισι μες του γιαλό.

Κι έσκυψα για να του πάρου
κόντιψι για να πνιγώ, δυο ματούδια
κόντιψι για να πνιγώ.

Κάνε το κορμί σου βάρκα
κι τα χέρια σου κουπιά, δυο ματούδια
κι τα χέρια σου κουπιά.

Τα μαλλιά σ' καραβουσκοίνια
για να βγούμι στη στεριά, δυο ματούδια
για να βγούμι στη στεριά.

1. Τραγούδι από τον Βάβδο. Έχει ηχογραφηθεί από το Βαβδινό Μουσικό Συγκρότημα, και περιλαμβάνεται στον ψηφιακό δίσκο "Ήχοι της παράδοσης". Τραγουδιόταν και στον Πολύγυρο, με τον τίτλο "Διαμαντούλα", σε αντικατάσταση του "δυο ματούδια" της βαβδινής παραλλαγής, με την συνοδεία γκάιντας.

29/8/14

Κατάλογος του 1895 με τα σημαντικότερα πανηγύρια της περιφέρειας Θεσσαλονίκης


Οθωμανικός κατάλογος του 1895, που περιλαμβάνει τα μεγαλύτερα πανηγύρια της περιφέρειας (σαντζακιού) Θεσσαλονίκης. Στην πρώτη από δεξιά στήλη εμφανίζεται το μέρος ή το εξωκλήσι όπου λαμβάνει χώρα το πανηγύρι, στην δεύτερη η ημερομηνία, στην τρίτη η διάρκειά του σε ημέρες και στην τέταρτη η επαρχία και το χωριό.

Τα μεγαλύτερα λοιπόν πανηγύρια της περιφέρειας Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων τα 4 είναι στην Χαλκιδική, είναι τα εξής:

1) Πασά πανηγύρι, στις 18 Ιουνίου, στο χωριό Παζάρ της επαρχίας Λαγκαδά(;). Ίσως πρόκειται για το πανηγύρι Παζαρούδας, στην σημερινή Ν. Απολλώνία. Διαρκούσε 10 ημέρες.
2) Πανηγύρι Ρεβενικίων, στις 15 Αυγούστου, στο χωριό Ρεβενίκια της επαρχίας Κασσάνδρας. Διαρκούσε μία ημέρα. Πρόκειται για το πανηγύρι της Παναγίας στο χωριό Μ. Παναγία ή Ρεβενίκια Χαλκιδικής.
3) Πανηγύρι Αγίου Προδρόμου, στις 29 Αυγούστου, στο χωριό Ιερισσός της επαρχίας Κασσάνδρας. Διαρκούσε μία ημέρα.
4) Πανηγύρι Αγίου Προδρόμου, στις 29 Αυγούστου, στο χωριό Ρεσιτνίκια της επαρχίας Κασσάνδρας. Διαρκούσε μία ημέρα. Πρόκειται για το εξωκλήσι του Αγ. Προδρόμου στο χωριό μας, το οποίο εορτάζει και πανηγυρίζει σήμερα!
5) Πανηγύρι Αγίου Μάμα, στις 12(;) Σεπτεμβρίου, στο χωριό Άγιο Μάμα της επαρχίας Κασσάνδρας. Διαρκούσε τρεις ημέρες. Εξού και η έκφραση "Σα ντ' τρίτ' μέρα απ' τουν Αη-Μάμα"!
6) Πανηγύρι Καβαντάρ, στις 23 Απριλίου, στο χωριό Καβαντάρ της επαρχίας Τίκβες. Διαρκούσε 5 ημέρες. Το Καβάνταρτσι ή Καφαντάρι, βρίσκεται σήμερα στο κράτος των Σκοπίων.
7) Πανηγύρι Καραφέριε (Βέροιας), στη 1 Αυγούστου, στο κέντρο της Βέροιας. Διαρκούσε τρεις ημέρες.
8) Πανηγύρι Κιοπρουλού, στις 8 Μαΐου, στο κέντρο του Κιοπρουλού. Διαρκούσε 10 ημέρες. Ίσως πρόκειται για την σημερινή πόλη Βέλες των Σκοπίων, αν και αυτή ανήκε τότε στην περιφέρεια (σαντζάκι) των Σκοπίων και όχι της Θεσσαλονίκης.

27/8/14

Αναμνήσεις από το πανηγύρι του Αγ. Προδρόμου εν έτει 1932

Εφημερίδα: Παγχαλκιδική
Τεύχος: 70
Ημερομηνία: 11 Σεπτεμβρίου 1932
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΤΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Μέρες τώρα το χωργιό μας βρίσκονταν σε κάποια εξαιρετική κίνηση.
Το ποταμάκι που περνάει δίπλα πτο χωριό μας και που δίνει ξεχωριστή χάρη με τις φυσικές του ωμορφιές στο χωριό, ήταν γεμάτο από μεστωμένες γυναίκες και λιγερές κοπέλες, που ξυπόλητες και με τα μανίκια μαζωμένα τρίβαν και κοπανίζαν ρούχα διαφόρων ειδών και ποιοτήτων. Γυρνώντας κανείς στους δρόμους του χωριού, έβλεπε άλλες γυναίκες κουκουλωμένες με ό,τι παληότερο και πχιο κατεστραμμένο φόρεμα έχουν ν' ασπρίζουν μ' ασβέστι τα σπίτια και να καθαρίζουν τις αυλές τους. Οι μπακάληδες σε διαρκή κίνηση και στενοχώρια για να πλουτίσουν με περισσότερα είδη τα μαγαζιά τους, να 'χουν καλές δουλιές.
Οι καφετζήδες κι αυτοί σ' ανησυχία για ν' αποχτήσουν καρέκλες περισσότερες, τραπέζια, λουξ και διάφορα ποτά και γλυκά.
Τ' αυτοκίνητα του χωριού μας καθώς και τα διαβατάρικα, όλο κι άφιναν κοσμάκη στο χωργιό. Στη κίνηση αυτή πρέπει να προστεθή και ο τακτικός συναγερμός των μελών του νεοσυσταθέντος Συλλόγου "Προοδευτική Νεολαία1" για τη καλύτερη εμφάνιση του χωργιού μας, εκτελώντας έτσι, έναν απ' τους πρώτους και κυριώτερους σκοπούς του.
Όλα αυτά γιατί; Γιατί όλη αυτή η κίνηση κι ανησυχία; Γιατί, απλούστατα πλησιάζει το πανηγύρι μας. Γιατί το ονομαστό εκκλησιαδάκι μας ο "Άγιος Πρόδρομος", που σφηνωμένο, όπως είναι, στα πόδια ενός λοφίσκου και στο βάθος ενός καταπράσινου λειβαδιού, που το δροσίζουν με τον πυκνό ίσκιο τους, πανύψηλα καραγάτσια και που μα... [δυσανάγνωστο κείμενο] και πονετικό άγιός του σκορπά στους πιστούς, ξεχύνει απ' τα σωθικά του άφθονο, κρύο και γάργαρο νερό, γιορτάζει. Έχει το πανηγύρι του.
Κι αλήθεια! Κυριακή, 28 Αυγούστου! Παραμονή του μεγάλου πανηγυριού του χωριού μας, του Αγίου Προδρόμου. Κόσμος πολύς, κόσμος απ' όλες τις μεριές της Χαλκιδικής κι απ' τη Θεσσαλονίκη, φτάνει μ' όλα τα μέσα, στο χωργιό μας.
Ο δημόσιος δρόμος, που περνάει δίπλα απ' το χωργιό μας, είναι γεμάτος από κόσμο που έρχεται. Αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, ποδήλατα, κάρρα, αμάξια, άλογα, μουλάρια. Οι οικογενειάρχες, σε στενοχώρια, με τη φροντίδα να ευχαριστήσουν τους φίλους των. Πραματευτάδες, παπουτσήδες, φωτογράφοι, λοταρατζήδες, έχουν γεμίσει την αγορά μας. Ντουζίνες πολλές από "λαλούμενα" ξεκουφαίνουν με τους διαπεραστικούς, ξερούς και μονότονους ήχους των, το κοσμάκη που έχει κατακλύσει τα ολοφώτιστα καφενεία μας. Χοροί, τραγούδια και φωνές γεμίζουν την αστροφώτιστη νύχτα. Επί τέλους, ξημέρωσε η μέρα του πανηγυριού. Ένας ήλιος λαμπρός, που πρόβαλε μεγαλόπρεπος και χρυσοστολισμένος απ' ταις κορφές του Γερο-Χολομώντα, έδωσε το σύνθημα της γιορτής. Κόσμος πολύς και αδιάκοπα, γεμίζει το χωργιό μας.
Κατά τις 10 π.μ. όλη αυτή η κοσμοπλημμύρα, ξεχύνεται προς το εξωκκλήσι. Όλα τ' αυτοκίνητα του χωργιού και πολλά ξένα, κουβαλούν τον κοσμάκη μέχρι του εξωκκλησιού, μετά του οποίου η συγκοινωνία εξασφαλίστηκε, χάρις στους κόπους των παιδιών του νεαρού Συλλόγου "Προοδευτική Νεολαία". Η ελπίδα του ψαρέματος ψηφοφόρων, κουβάλησε στη πανήγυρη και όλους τους υποψηφίους βουλευτάς της Χαλκιδικής.
Το χωργιό έχει ολότελα αδειάσει, ερημνιά παντού. Με το τελευταίο δρομολόγιο ενός Βασιλικιώτικου λεωφορείου βρέθηκα στη πανήγυρη που δεν απέχει απ' το χωργιό, παρά μονάχα 2 ½ χιλιόμετρα και προς την ανατολική του πλευρά. Κόσμος πολύς εκεί· περισσότερος από κάθε άλλη χρονιά, πάνω από τρεις χιλιάδες. Εκτός των υποψηφίων βουλευτών διακρίναμε τους κ.κ. Επιθεωρητήν των Δημοτικών Σχολείων και Οικονομικόν Έφορον Χαλκιδικής μετά των οικογενειών των. Διακρίναμε ακόμη τον διευθυντήν της αγαπητής μας "Παγχαλκιδικής" κ. Αθανάσιον Καραγκάνην, υποψήφιον του Αγροτικού και Εργατικού Κόμματος, τον συμπατριώτη μας και ονομαστό δικηγόρο της Θεσσαλονίκης κ. Αθ. Βατζέρην2 μετά της κυρίας του και πολλούς άλλους. Ύστερα απ' τη λειτουργία άρχισε η διασκέδαση.
Στο μοναδικό καφενείο της πανήγυρης, είν' αλήθεια πως εύρισκε κανείς ό,τι κι αν ζητούσε και θα ικανοποιούνταν απολύτως απ' τη περιποίηση αν ο κ. ....... φρόντιζε να ρίξη λίγους τενεκέδες νερό, που δίπλα στα πόδια του κυλούσε, για να λείψη η σκόνη, που οι διάφοροι χορευταράδες, με τους ζωηρούς τους χορούς, σκορπούσαν στη μαγευτική κατά τα άλλα τοποθεσία.
Ένα σύντομο και ζωηρό χτύπημα της καμπάνας του εξωκκλησιού, κατά τη δεύτερη απογευματινή ώρα, ειδοποίησε το κόσμο που έπρεπε να σταματήση τη διασκέδασή του, για να γευτή τη μπόλικη φασολάδα, που ετοίμασαν, παράμερα λιγάκι και σε πολλά καζάνια, οι επίτροποι της εκκλησίας. Και πράγματι ύστερα από ολίγο, όλος εκείνος ο κόσμος, ήταν απασχολημένος με το φαγοπότι. Από τις ζωηρές κινήσεις των κουταλιών, ένοιωθε κανείς που από κανένα δεν έλειπε ... [δυσανάγνωστο κείμενο] ασφαλώς συνετέλεσε, η δροσιά, το κρύο νερό και η ωμορφιά της τοποθεσίας, που όσοι την αισθάνθηκαν σε καλύτερες περιστάσεις κι όχι στη κοσμοπλυμμηρισμένη πανήγυρή της, θα τους μένει αξέχαστη στο μυαλό τους. Το φαγοπότι, το διαδέχτηκε και πάλι ο χορός.
Το εξαιρετικό που παρατηρήθηκε φέτος στην πανήγυρη, ήταν η απόλυτη καθαριότητα της τοποθεσίας και της εκκλησίας, το άσπρισμα των κορμιών των δέντρων μ' ασβέστι, το ίσιαγμα του δρόμου για τη καλύτερη συγκοινωνία με αυτοκίνητα, χάρις στους κόπους και στις φροντίδες των προοδευτικών νέων του χωργιού μας.
Ακόμα, η ευχαρίστηση του "ψαρέματος", που οι χαριτωμένες δεσποινίδες και μέλη του Συλλόγου "Π.Ν.Α.Χ." Μαρία Μοσχοπούλου, Φανούλα Χρυσοχοΐδου, Σμαρούλα Εξηνταβελώνη, Θεοδώρα Κοσμά και ο κ. Αργύριος Οικονόμου με τα λαχεία τους, για ενίσχυση του ταμείου του Συλλόγου τους, πρόσφερναν στον κοσμάκη, ήταν η καινοτυπία της πανήγυρης. Στις 4 το απόγευμα, όλος ο κόσμος τραβήχτηκε στο χωργιό, στη πλατεία του οποίου αν και γεμάτη, από οδοστρωτήρες και βαρέλια με πισσάσφαλτο3, συνεχίστηκε το γλέντι, μέχρι πρωίας.
Τη δεύτερη μέρα4 και ύστερα απ' τη βροχή, που συνετέλεσε πολύ στο ξεκούρασμα αφ' ενός των γλεντζέδων και στην απαλλαγή αφ' ετέρου απ' τη σκόνη, συνεχίστηκε το γλέντι και πάλι μέχρι πρωίας, απολαυστικώτερο όμως τώρα, γιατί ο κόσμος είχε λιγοστέψει κάπως και γιατί το λόγο είχαν ονομαστοί γλεντζέδες του χωργιού μας, που τους ενεθουσίασαν με τα βιολιά τους ο Βασίλης Κοντοαργύρης και Θανάσης Χρυσοστόμου. Στον καλό μας Σταθμάρχη κ. Αντωνάκο και στα όργανά του, θεωρούμε υποχρέωσή μας, να προσφέρωμε τα θερμά μας συγχαρητήρια, για την επιτυχία εξαιρετικής τάξης και απολύτου ησυχίας κατά την πανήγυρη.
Θα 'ταν άδικο ν' αφίναμε απαρατήρητη τη δράση και το ζήλο, για τη καλύτερη επιτυχία της πανήγυρης, των κ.κ. Εκκλησιαστικών επιτρόπων μας και ιδιαιτέρως των κ.κ. Αθ. Χρ. Χρυσάφη και Ευάγ. Βατζόλα.
ΑΓΙΟΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗΣ
Σχόλια
1. Στο συγκεκριμένο σημείο μαθαίνουμε για το όνομα ενός ακόμη συλλόγου του χωριού - εκτός από τον σύλλογο "Η Δορκάς" που διαβάσαμε σε προηγούμενη ανάρτηση - της Προοδευτικής Νεολαίας Αγίου Προδρόμου, ο οποίος πιθανόν είχε και πολιτικό χρώμα, όπως μπορεί κανείς να διακρίνει σε όλο το δημοσίευμα.
2. Ο Αθανάσιος Κ. Βατσέρης γεννήθηκε στον Άγιο Πρόδρομο το 1884. Δεν έχουμε περισσότερες πληροφορίες για την εκπαίδευσή του. Το 1909-1911 διδάσκει στο Δημοτικό σχολείο της Νικήτης, ενώ το 1911-1912 στον Άγιο Πρόδρομο. Αργότερα θα ασχοληθεί με την δικηγορία και θα μετακομίσει στην Θεσσαλονίκη. Το 1923 ανεδείχθη μέλος του Μακεδονικού Αγροτικού Πολιτικού Συλλόγου Θεσ/νίκης. Το 1924 εμφανίζεται ως Νομαρχεύων του Ν. Θεσσαλονίκης. Το 1925 συμμετέχει στο Συμβούλιο της Λέσχης Δημοσίων Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, ενώ από το 1927 έως τουλάχιστον το 1930 υπήρξε μέλος του Παγχαλκιδικού Συλλόγου. Το 1930 εμφανίζεται ως Γενικός Γραμματέας του Δημοτικού συμβουλείου του Δήμου Θεσ/νίκης. Αργότερα, το 1932 θα διοριστεί Νομάρχης του Ν. Σερρών.
Κάπου εδώ τελειώνουν και οι πληροφορίες οι οποίες έχω συλλέξει για τον άξιο αυτόν Αγιοπροδρομίτη. Εάν κάποιος γνωρίζει και επιπλέον στοιχεία ή διορθώσεις, θα ήταν πιστεύω πολύ χρήσιμο να έρθουν στο φως.
3. Εκείνο το διάστημα φτιάχνονταν ο δρόμος που συνέδεε την Θεσσαλονίκη με τον Πολύγυρο, εξού και τα υλικά ασφαλτόστρωσης στην πλατεία του χωριού.
4. Όπως γνωρίζουν οι παλαιότεροι, το πανηγύρι του Αγίου Προδρόμου κρατούσε 3 μέρες!

20/8/14

Μεταβολές δημοδιδασκάλων εν έτει 1927


Εφημερίδα: Μακεδονία
Φύλλο: 5436, σελ. 3
Ημερομηνία: 06/08/1927

----------------------------------------------------------------------------------------------

ΝΕΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΑΙ ΔΗΜΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ

Περιφέρεια Λαγκαδά - Ελ. Στικοπούλου εκ Κλίσαλι Αρδαμέρι αντί της Αικ. Μαργαριτίδου εις Βυσσώκαν τη αιτήσει της αντί της Ουρ. Γρηγοριάδου εις Βρασνά αντί της Ελ. Ορφανίδου εις Κλίσαλι τη αιτήσει της, Κλ. Φωτιάδου εξ Ασπροβάλτας εις Καβάκ δι' υπηρεσιακούς λόγους, αντί της του Χατζημιχαήλ εις Βρασνά τη αιτήσει του, αντί του Κ. Σακελλαρίου εις Αρδαμέρι τη αιτήσει του αντί του Ι. Μαυρομανώλη εις την κενωθείσαν θέσιν Λειβαδίου Χρ. Μακρή και Αστεριάδου, εκ Σωχού εις Άνω Ραβνά τη αιτήσει των, αντί των Χρ. Θεοχαρίδου εις Χαλκιδικήν και Ι. Αμοιρίδου εις Νεμπή-Μαχαλά τη αιτήσει του, αντί του Δ. Διαβάτη1 εις την περιφέρειαν Χαλκιδικής, Αυγ. Παπαϊωάννου εκ Σαρηγκιόλ εις Ζαγκλιβέριον τη αιτήσει του, αντί του Ι. Στίγκα εις Στρόλογγον τη αιτήσει του, αντί του Αρ. Καραστεργίου εις Δράματσην τη αιτήσει του, αντί του Πολυχρ. Χαρατσίδη εις Καβαλλάρ τη αιτήσει του, αντί της Χρ. Μιγγρέλη εις Μπέροβαν, αντί Ελένης Καλοχριστοδούλου εις Λαχανά, αντί του Νικ. Κατσαρού εις Ολυμπιάδα τη αιτήσει του, αντί του Γ. Γκότση εις Μπαϊράμ-δερέ τη αιτήσει του, αντί του Αλέξ. Τριανταφυλλίδου εις Στρόλογγον, αντί του Γ. Τάτση εις Κάτω Ραβνάν δι' υπηρεσιακούς λόγους, αντί του Ιω. Διακουμάκου εις Σαρηγιά τη αιτήσει του, αντί της Στυλιανής Κρανά εις Γιουβέσναν τη αιτήσει της, αντί της Ειρήνης Νικολάου εις Στρόλογγον τη αιτήσει της, Αθαν. Μωραϊτου εξ Αδάμ εις Ζαγκλιβέριον δι' υπηρεσιακούς λόγους, Ελ. Καρακάση εκ Λιγκοβάνης εις το Ν/γείον Βυσσώκας, αντί της Δεσποίνης Συρά εις το Ν/γείον Σωχού, αντί της Αικ. Λασκαρίδου εις Λιγκοβάνην τη αιτήσει της.

Μετατίθενται από περιφερείας εις περιφέρειαν, κατόπιν γνωμοδοτήσεως των οικείων επιθεωρητών τη αιτήσει των.

Αρισ. Χλωρίδης εκ Παλαιοχώρας Χαλκιδικής εις Σαρηγκιόλ Λαγκαδά, Κατίνα Περ[δ]ικάρη2 Ρεσιτνικίων Χαλκιδικής εις Σωχού Λαγκαδά, Ν/γός Αικατερ. Λασκαρίδου εκ Σωχού εις Ματσίκοβον Κιλκίς, Κεχριμανίδης εκ Κούπας Γουμενίτσης περιφερείας Γιαννιτσών εις Σέβρανην Καρατζόβας περιφερείας Εδέσσης. Ν/γός Κατσαρίζη εκ Μεγ. Λειβαδίων Γιαννιτσών εις Φαιάν Πέτραν Σιδηροκάστρου. Μιλ. Σταμπουλής εκ Σαριτσίου Γιαννιτσών εις Νησίον Βερροίας, Ρωτ. Κουτάρα Ν/γός Μεγ. Λειβαδίων Γιαννιτσών εις Καλήν Έδραν Σιδηροκάστρου, Κωνσ. Μοσχίδης εξ Ευρώπου Εδέσσης εις Λιμπάνοβον Βερροίας, Ελένη Παπακοσμά Ν/γός Βυσιάνης Καστορίας εις Ν/γείον Γιαβόργιανης περιφερείας Εδέσσης, Χρήστος Θεοχαρίδου εξ Άνω Ράβνης περιφερείας Λαγκαδά εις το Δημ. Σιποτνικίων Χαλκιδικής.

----------------------------------------------------------------------------------------------

1. Δημήτριος Παν. Διαβάτης (1908-1972), από τον Άγ. Πρόδρομο. Μεταξύ άλλων διετέλεσε δάσκαλος στο Νεοχώρι προπολεμικά (1937), και στο χωριό μας μεταπολεμικά, μέχρι το 1959. Δεν γνωρίζουμε πού τοποθετήθηκε το 1927.
2. Μάλλον πρόκειται για μέλος της γνωστής οικογένειας Περδικάρη, μέλη της οποίας διέμεναν στην Θεσσαλονίκη, την Κοζάνη και τις Σέρρες, αντλώντας την  καταγωγή τους από την Βέρροια, την Κέρκυρα και την Μονεμβασιά.

15/8/14

Ανάβαση του Ορειβατικού Συνδέσμου στο Καστέλλι (1931)


Εφημερίδα: Μακεδονία
Φύλλο: 6876
Ημερ/νία: 05/09/1931

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

"7η Ανάβασις του Ορειβατικού Συνδέσμου

Κυριακή 6η Σεπτεμβρίου 1931. Καστέλλι Χαλκιδικής. Συγκέντρωσις ώραν 5.30 πρωϊνήν εις την πλατείαν Λ. Πύργου και δι' αυτοκινήτου μετάβασις εις Ρεσενίκια Χαλκιδικής. Εκείθεν με πορείαν 2 εις Καστέλλι. Διημέρευσις, επιστροφή το εσπέρας εις Θεσσαλονίκην. Συνολική πορεία 4 ωρών.

Έξοδα συμμετοχής δραχ. 75. Δια τα μη μέλη 100. Αρχηγός αναβάσεως ο κ. Κογιάμης. Δηλώσεις μέχρι της 5ης απογευματινής του Σαββάτου εις το κατάστημα Βόγα Αγίας Σοφίας 26.

Εκ του Γραφείου του Ε.Ο.Σ."

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Σχόλια

Είναι γνωστό ότι τις δεκαετίες 60', 70' και 80', πολλοί σύλλογοι από την Θεσσαλονίκη - και όχι μόνο - εξέδραμαν στο χωριό μας, και κυρίως στο εξωκλήσι του Αγ. Προδρόμου, αναζητώντας μία ανάσα δροσιάς και έναν τόπο ανάπαυλας και ξενοιασιάς από τους γρήγορους ρυθμούς της πόλης. Αυτό που δεν ήταν γνωστό, είναι ότι από τόσο νωρίς, το 1931, όταν ακόμη δεν υπήρχε δρόμος που να συνδέει την Χαλκιδική με την Θεσσαλονίκη, τουλάχιστον μετά τα Βασιλικά, υπήρχαν σύλλογοι που επισκέπτονταν το χωριό μας. Πόσο μάλλον ορειβατικοί σύλλογοι! Ποια διαδρομή να είχαν ακολουθήσει; Παίρνοντας την Παλιόστρατα, δίπλα από τους νερόμυλους και σκαρφαλώνοντας μέχρι το Καστέλλι, ή από τον Αη-Κ'στόφορο; Και, άραγε τα μέλη του εν λόγω Συλλόγου να είχαν μαζί τους φωτογραφική μηχανή, αποθανατίζοντας την διαδρομή ή το χωριό μας; Ενδιαφέρον...

7/7/14

Ο καπετάν Τσουκνίδας στην Γαλάτιστα το 1881

Εκδότης: Νικόλαος Α. Σφενδόνης
Τίτλος: "Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1939"

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ

Κατά το 1880 μετά την επελθούσαν συνεννόησιν μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, δια την απελευθέρωσιν της Θεσσαλίας, διελύθησαν τα διάφορα αντάρτικα σώματα, η δε Τουρκία παρέσχεν αμνηστείαν εις πλείστους αντάρτας Έλληνας καταγομένους εκ Μακεδονίας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγετο και ο καπετάν Τσουκνίδας, ή Πόνης Ελληνοαλβανός εκ Κιουτέζης της περιφερείας τότε Καστορίας, νυν δε Κορυτσάς.

Ο Πόνης ως αρχηγός ανταρτικού σώματος έδρασεν εν Μακεδονία κατά το 1878-79. Τα τουρκικά αποσπάσματα τα καταδιώκοντα τους αντάρτας οσάκις συνεπλάκησαν με το σώμα του Πόνη έπαθον πανωλεθρίαν. Κυρίως δε τον κατεδίωκεν έν απόσπασμα αποτελούμενον από ατάκτους τουρκαλβανούς, αυτοί λοιπόν ως παθόντες πολλά από τον Πόνην, τον επωνόμασαν Καπετάν Ίθραν (καπετάν Τσουκνίδαν), διότι τους είχε τσούξει πολύ άσχημα. Μετά την αμνηστείαν ο καπετάν Τσουκνίδας το 1880 προσελήφθη εις την υπηρεσίαν του πατρός μου Δ. Αναγνώστου ως σωματοφύλαξ του την εποχήν, κατά την οποίαν ευρίσκετο εν Αγίω Όρει ως ανθρακέμπορος.

Επιτρέψατέ μοι ήδη να σας διηγηθώ έν επεισόδιον, όπερ συνέβη εις την Γαλάτισταν της Χαλκιδικής την 25 Ιουνίου 1881 με ήρωα τον καπετάν Τσουκνίδαν. Οι ανθρακείς εκείνην την εποχήν επήγαιναν από τα διάφορα αλβανόφωνα χωρία της περιφερείας τότε Καστορίας, μετά την εορτήν του Αγίου Δημητρίου εις την Χαλκιδικήν και ιδία εις Άγιον Όρος, κατόπιν ταξειδίου οκταημέρου. ειργάζοντο εις την κατασκευήν ξυλανθράκων μέχρι της 20 Ιουνίου, διότι περαιτέρω δεν επετρέπετο η καύσις προς αποφυγήν πυρκαϊών, και έπειτα επέστρεφον εις την πατρίδα των κατά ομάδας, πάντες σχεδόν οπλοφορούντες, χάριν ασφαλείας των, διότι έκαστος εξ αυτών θα έφερεν επάνω του, εκ της οκταμήνου εργασίας από είκοσι λίρας Τουρκίας και άνω.

Περί την δύσιν του ηλίου την 25 Ιουνίου 1881 μία ομάς εξ επτά Ελληνοαλβανών ανθρακέων εκ Κιουτέζης κατέλυεν εις ένα χάνι της Γαλατίστης με συνοδίτην τον καπετάν Τσουκνίδαν. Αφού ετοποθέτησαν τα υποζύγιά των εις το χάνι εκάθησαν εις εδώλια έμπροσθεν της εισόδου του χανίου, παρήγγειλαν ένα καραφάκι ρακί με εννέα ποτηράκια, διότι εις έν εδώλιον εκάθητο και ένας παπάς. Η ρακή με μεζεδάκια έφθασε και ο καπετάν Τσουκνίδας προσέφερεν εις τον παπάν και εις τους πατριώτας του το πρώτον κέρασμα. Ο παπάς ηυχήθη με το καλό να φθάσουν εις το χωριό των, καλή λευθεριά κλπ. Όταν όμως ετοιμάζετο και το δεύτερον κέρασμα ηκούσθη μία οχλοβοή από τα πέριξ σπίτια του χωρίου και ο παπάς ετινάχθη από την θέσιν τρομαγμένος, ο δε καπετάν Τσουκνίδας τον ερωτά: "Τι τρέχει, Γέροντα;"

Παπάς: Αχ παιδί μου, έρχεται αυτός ο αναθεματισμένος Αρβανίτης Βελή-Γκέκας.
Τσουκνίδας: Τι λοιπόν είναι αυτός, και τι κάμνει που τρομάζει ολόκληρο χωριό!
Παπάς: Ο Σαούλ Μοδιάνο από την Θεσσαλονίκην έχει πάρει τη δεκάτη της περιφερείας μας, και έχει στείλει αυτόν τον καβάζην του να περιφέρεται την  ημέραν εις τα πέριξ μας χωριά, να λαμβάνη γραπτάς σημειώσεις από τους διαφόρους αντιπροσώπους του σχετικώς με την συγκομιδήν των διαφόρων γεννημάτων και να την κομίζη εις τον ενταύθα γενικόν γραμματέα του. Αυτός λοιπόν ο Βελή-Γκέγκας, οπόταν περνά από τα χωριά καβάλλα ή πεζός πρέπει όλοι όσοι ευρίσκονται εις τον δρόμον του, να σηκώνονται όρθιοι και να τον χαιρετούν.
Τσουκνίδας: Και δεν μου λες, Γέροντά μου, και εδώ εις το μεγάλο χωριό σας με 700-800 σπίτια συμβαίνει το ίδιο;
Παπάς: Μάλιστα!
Τσουκνίδας: Συ, παπά μου, θα καθήσης εδώ δίπλα μου και δεν θα σηκωθής, θ' απαντήσω δε εγώ εις την διαταγήν του Βελή-Γκέκα.

Ο καπετάν Τσουκνίδας ήναψεν ένα τσιγάρο και το έβαλεν εις ένα μακρύ τσιμπούκι του, που το έφερε πάντοτε εις το σελάχι του και ήρχινε να καπνίζη με τα μάτια του τεντωμένα προς το μέρος από όπου θα προέβαλεν ο Γκέγκας. Σε μια στιγμή βλέπει εις ένα στενό σοκάκι να σηκώνωνται όρθιοι άνδρες και γυναικόπαιδα...

- Να τον, λέγει τρέμων ο παπάς, έρχεται...

Τέλος προέβαλε και ο Γκέγκας καμαρωτός καβάλλα εις ένα ωραίο άλογο στολισμένο με χίλιες κρεμαστές φούντες. Τότε ο καπετάν Τσουκνίδας, άμα τον αντίκρυσεν ο Γκέγκας, εσήκωσε το αριστερό πόδι του και το έβαλεν επάνω εις το δεξί του και ετράβηξε το γιαταγάνι του που εκρέμετο αριστερά του τοποθετήσας αυτό επάνω εις το γόνυ του και καπνίζων ατάραχος ητένιζεν ασκαρδαμυκτί τον Γκέγκαν.

Φαντασθήτε με τι λαχτάρα οι πέριξ ιστάμενοι όρθιοι ανέμενον τα συμβησόμενα! Τι λοιπόν νομίζετε ότι συνέβη τότε; Εις την δύσκολον αυτήν θέσιν που ευρέθη ο ψευτοπαλληκαράς Γκέγκας κατέφυγεν εις αρβανίτικη πονηρίαν. Αποτεινόμενος προς τον καπετάν Τσουκνίδαν είπε:

- Σεις οι οκτώ και ο παπάς εννέα, να μη σηκωθήτε...

Και έτσι έληξεν η θλιβερά αυτή ιστορία του Βελή-Γκέγκα. Την επομένην ημέραν που ανεχώρησαν οι οκτώ Αλβανοί μας, ο χαντζής δεν εδέχθη να πληρώσουν τίποτε από όσα εξώδευσαν, είπε δε κρυφά εις το αυτί του Τσουκνίδα:

- Τώρα θα πληρώνη τα σπασμένα ο Βελή-Γκέγκας, διότι μέχρι σήμερον δεν ετόλμουν να του ζητήσω όσα έτρωγε και έπινε.

Θεσσαλονίκη 1938                                               Ν. Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

24/6/14

Ένας διερχόμενος βυρσοδέψης περιγράφει το πέρασμα του από την Χαλκιδική (1909)

Εκδότης: Παμμακεδονικός Σύλλογος
Τίτλος: "Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1909"

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Χαλκιδική. Ο πατήρ Ιωαννίκιος καταβεβλημένος εκ των συγκινήσεων δεν ωμίλει πλέον.

Βυρσοδέψην τινά συνταξιδιώτην από το Πράβι1, όπου ασκείται κατά πολύ η τέχνη του, παρεκάλεσα να μου ειπή τινά περί της Χαλκιδικής· διότι εφαίνετο ότι εγνώριζε πολλά.

- Τι να σου ειπώ, φίλε μου, πλούσια μέρη! Μεταλλεία πολλά και καλά 'ς το Ίσβορο2, κάτω οι Φούρνοι επάνω οι Μαχαλάδες, παρακάτω η ευλογημένη Ιερισσός, ακόμη κάτω ο Πολύγυρος με τα τυριά του, τα βούτυρα, τα λάδια, ψηλότερα η Γαλάτιστα με τα σουσάμια, ΄ς την άκρη πριν φθάσης 'ς το Καρά-Μπουρνού η Απανωμή3 με τα βαμπάκια, έπειτα οι Καπουτσίδες4 με τ' αμπέλια, έξω από την Σαλονίκη, ψηλά ο Χορτιάτης, το βουνό που είναι το στήριγμα της Σαλονίκης με μπούζια του το καλοκαίρι, το Νιοχώρι5 που βγάζει τους ασβέστες, το Λιβάδι που βγάζει τα ξύλα και τις πατάτες, ψηλότερα το Τσιγγλιβέρι6 που βγάζει τα κάρβουνα, τα Ραβνά7 με τα κεράσια και τα φρούτα, τα Ντουπιά8...

Εξηκολούθει ακόμη ευχαριστημένος ο αγαθός τεχνίτης απαριθμών τα μέρη, τα οποία πολλάκις θα είχεν επισκεφθή, αλλ' εγώ καθ' ην στιγμήν διηρχόμεθα τα μέρη της Κασσάνδρας θαρρείς και ανετινάχθην από την βροντώδη φωνήν του καταδρομέως και κλέφτου Σταθά, ο οποίος απήντησεν εις το απέναντί του εχθρικόν πλοίον·

Εγώ είμαι ο Γιάννης του Σταθά
γαμπρός του Μπουκουβάλα!

 Χωρίον Αγία Παρασκευή εν Κασσάνδρα

 Λουτρά Λαγκαδά

Οικογένεια εν Χαλκιδική9

-----------------------------------------------------------------------------------------------

1. Ελευθερούπολη Καβάλας.
2. Στρατονίκη.
3. Επανωμή.
4. Πυλαία.
5. Ασβεστοχώρι.
6. Ζαγκλιβέρι.
7. Πετροκέρασα.
8. Δουμπιά.
9. Στο αρχείο του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα της Θεσσαλονίκης, διασώζεται η ίδια φωτογραφία, με λεζάντα "Οικογενειακή αναμνηστική φωτογραφία πολυμελούς αγροτικής οικογένειας από τη Χαλκιδική. Όλοι είναι ντυμένοι με καθημερινή ενδυμασία της υπαίθρου".

23/6/14

Τουν άμμουν άμμουν πήγινα (Χαλκιδική)

Τουν άμμουν άμμουν πήγινα1

Τουν άμμουν άμμουν πήγινα, την άκρη του θαλάσσου,
κι σταύρουσα μνιαν όμουρφη, πουλύ μαυρουμματούσα,
κι του χιρούδι μ' άπλουσα να την λιγουχαϊδέψου.

- Σαν θέλεις, άγουρε, παντρειά, θέλεις κι μαύρα μάτια,
βάλι αράδα τα φλουριά, κι αράδα τα ασήμια,
κι αράδα τα βενέτικα απάνου στου μαντήλι,
κι πάρ' τα κι έλα μια βραδιά, την Κυριακή του βράδυ.

Τρία κριββάτια έχου 'γω, τα τρία αράδ' αράδα:
στο 'να κοιμάτ' η μάνα μου κι στ' άλλου η αδιρφή μου
στου τρίτου του καλύτιρου κοιμούμι μουναχή μου.

Αγάλι' αγάλια να 'ρχησι, να μη βαριουπατήσις,
να μη σ' ακούσ' η μάνα μου κι η σκύλα η αδιρφή μου.

1. Παλιό τραγούδι της Χαλκιδικής. Διασώζεται σε μία έκδοση του Παμμακεδονικού Συλλόγου Αθηνών, με τίτλο "Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1911", σελ. 255.

21/6/14

Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1910

Συγγραφέας: Παμμακεδονικός Σύλλογος
Τιτλος βιβλίου: "Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1910", Έτος Γ' (Αθήνα 1909)


-------------------------------------------------------------------------------------


ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ 

Υπό των Βουλγάρων κατά των Ελλήνων ως επί το πλείστον διαπραχθέντων εν τω Σαντζακίω Θεσσαλονίκης από της ανακηρύξεως του Συντάγματος μέχρι σήμερον.

1909

Φεβρ. 17. Εφονεύθη εν Νικήτη (Χαλκιδικής) ο ημέτερος Ευάγγ. Λύκας.

Φεβρ. 21. Εφονεύθη εν Λιαριγκόβη ο Μιλτιάδης Γαλατσιάνος υπό του Τουρκαλβανού καβάση των μεταλλείων Ισβόρου, όστις εσκύλευσε και κατόπιν έκαυσε τον νεκρόν· ο δολοφονηθείς έφερε μεθ' εαυτού άνω των 40 λιρών.

Μάρτ. 9. Εφονεύθη εν Βασιλικοίς και έξωθεν της οικίας του πρώην ημέτερου αντάρτου Νέστορος ο δεκαοκταετής Γεώρ. Παπαπαναγιώτου.

Μάρτ. 20. Εφονεύθη υπό συμμορίας εκ Γκέγκηδων παρά την Συκιάν του Καζά Πολυγύρου ο Χριστόδ. Βρασταμηνός.

Μαίου 6. Ευρέθη εν Ρεσιτνικίοις φονευμένος ο ποιμήν Στογιάννης.

Μαίου 18. Διπλή απόπειρα φόνου υπό Αλβανών Γκέγκηδων εν Πορταργιά της Χαλκιδικής εγένετο κατά του Μητροπολίτου Κασσανδρείας Ειρηναίου.

13/6/14

Βαπτιστικόν 1947

Όσοι από τους αναγνώστες μας θα ήθελαν να δημοσιεύσουμε κάποιο παλαιό έγγραφο, φωτογραφία κτλ. από το προσωπικό ή οικογενειακό τους αρχείο - πάντα σχετικό με τον Άγιο Πρόδρομο - παρακαλούμε να το αποστείλουν ηλεκτρονικά στο e-mail g_sarafis@yahoo.gr ή κάποιο φωτοαντίγραφο στην διεύθυνση Μακεδονίας 1, Πολύγυρος, Τ.Κ. 63100, υπόψιν Ιωάννη Σαράφη.

Να σημειωθεί ότι υπάρχει και η δυνατότητα ανάγνωσης τουρκικών εγγράφων, τα οποία αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια της ιστορίας του χωριού μας.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων

31/5/14

Περιγραφή πανηγύρεως Αγ. Γεωργίου εν έτει 1906 στα Ρεσετνίκια (Επιστολή παπα-Αστερίου Γραμμένου)


Πριν από λίγες εβδομάδες, δημοσιεύσαμε μία επιστολή του παπα-Αστερίου Γραμμένου προς τον κ. Δημήτριο Κοντορέπα, με την οποία ενημέρωνε τον φίλο του για την πορεία των εργασιών προς ανέγερση της "αποτεφρωθείσης Σχολής" Ρεσιτνικίων. Τον παρακαλούσε επίσης να βοηθήσει στην διεξαγωγή εράνου για τον ίδιο σκοπό στην Θεσσαλονίκη.

Επανερχόμαστε λοιπόν με μία ακόμη επιστολή του παπα-Αστερίου προς τον κ. Κοντορέπα. Η επιστολή στάλθηκε στις 25 Απριλίου 1906. Σε αυτήν περιγράφει πολύ γλαφυρά την πανήγυρη του Αγ. Γεωργίου στα Ρεσιτνίκια (Άγ. Πρόδρομο). Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε κάτι περισσότερο, καθώς ο ίδιος φροντίζει να αναφέρει λεπτομερώς όλα τα τεκταινόμενα.

Ευχαριστώ πολύ τον κ. Χρήστο Καββαδά, τόσο για την διάθεση του εγγράφου, όσο και για τα πολύ εύστοχα σχόλια που παραθέτει στη συνέχεια.

Καλή ανάγνωση!

---------------------------------------------------------------------------------

Εν Ρεσιτνικίοις τη 25η Απριλίου 1906
                 Φίλτατε κύριε Δημήτριε και λίαν μοι αγαπητέ     Εις Θεσσαλονίκην.

            Δια ταύτης μοι πληροφορώ υμίν ότι υγιαίνω χάριτι θεία, επίσης ευχόμενος και υμάς. Την παρελθούσαν Κυριακήν 23ην ενεστώτος μηνός, ετελέσθη λειτουργία πανηγυρική επί τη μνήμη του ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, εις το παραπλεύρως προς ανατολάς της χώρας μας πέντε 5 λεπτών απόστασιν ευρισκόμενον παρεκκλήσιον εις δημόσιον δρόμον.

Ετελέσθη η Πανήγυρις πομποδεστάτη, εις την θείαν λειτουργίαν εμνημόνευσα εν προσκομιδή τα ονόματα των φίλων μας, άτινα μοι αποστείλατε, τα οποία και αύριον μεταβαίνων εις το παρεκκλήσιον του Τιμίου ενδόξου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου θα μνημονεύσω, χάριν των αγαπητών μου φίλων.

Νυν δε άρχομαι να εκθέσω την παράστασιν της Πανηγύρεως: μετά την θείαν λειτουργίαν εκαθίσαμεν εις το γαλακτοπωλείον, επίομεν το γάλα, μετά ταύτα μας προσεφέρθη το τσίπουρον παρά των επιτρόπων της Πανηγύρεως προεδρεύοντος του εξαδέλφου μου Δήμου. Εις τα τρυφερά χόρτα υπήρχον συμφωνίαι χορών τετραχόρδων και λοιπών οργάνων διπλασίως και τριπλασίως πυροβολισμοί αναρίθμητοι.

Ερχόμεθα το γεύμα εις την τράπεζαν, τα τρυφερά αρνάκια τρώγοντες και λοιπά, μετά διαφόρων συγγενών και φίλων χαίροντες ευφραινόμενοι, έχων εις ανάμνησίν μου τους καλούς μου φίλους και λέγων εις τους συνδαιτημόνας, πού είναι ο κύριος Κοντορέπας μετά των φίλων σήμερον, πού ευρίσκεται, άραγε ευρίσκεται εις τοιαύτην λαμπράν εξοχήν εις τα πράσινα χόρτα και ωραία άνθη, όπως ημείς σήμερον; Ευαρεστούμην να σας προσφέρω έν τραπέζιον εις τοιαύτην εξοχήν μεθ’ όλων των φίλων μας. Έχω ολίγα αρνία εις την ποίμνην, όλα θα τα εθυσίαζον χάριν των φίλων μου, αλλ’ αναθεματίζω αυτήν την ανώμαλον περίστασιν δεν δύναται κανείς να βαδίση ελευθέρως.

Διατελώ μεθ’ υπολήψεως και αγάπης πολλής ο υμέτερος παπαΑστέριος Γ. Γραμμένου διάπυρος ευχέτης.

Προσφέρατε δε τους εγκαρδίους μου χαιρετισμούς τοις υμετέροις φίλοις και πάσι τοις οικείοις, τω δε κυρίω Γεωργίω Διβόλη ιδιαιτέρως επί τη επετείω εορτή αυτού ευχομενος εορτάζειν εις έτη πλείστα. Ο ίδιος

---------------------------------------------------------------------------------





Σημείωση: Την 23ην Απριλίου 2014 φρόντισα να αντιγράψω την δεύτερη επιστολή του παπαΑστερίου προς τον φίλον του, τον Δημητράκη Κοντορέπα, γραμμένη την ίδια ημερομηνία 108 χρόνια ενωρίτερα. Ο ιερεύς αναθεματίζει, στο τέλος της επιστολής, «την ανώμαλον περίστασιν [κατά την οποίαν] δεν δύναται κανείς να βαδίσει ελευθέρως», αλλά, προηγουμένως, έχει περιγράψει την ευφρόσυνο πανήγυρη την οποία εόρτασε η κοινότητα, ανήμερα του αγίου Γεωργίου. Πρώτα ετελέσθη η θεία λειτουργία εις το παρεκκλήσιο του αγίου Γεωργίου. Μετά οι συμμετέχοντες πίνουν γάλα και εν συνεχεία εισέρχονται κανονικώς στην εορτή: αρχίζουν να καταναλώνουν τσίπουρο, ενώ τα όργανα παίζουν και οι πανηγυριώτες στήνουν χορό. «Αναρίθμητοι πυροβολισμοί» κροτούν την χαρά των συνδαιτυμόνων και σημαίνουν με εκκωφαντικό τρόπο την πίστη και το γένος των Ρεσετνικιωτών. Σειρά έχει το γεύμα με τα τρυφερά αρνάκια «και λοιπά» εδέσματα και η ομήγυρις των συγγενών και φίλων πανηγυρίζει με λαμπρό τρόπο: «χαίροντες ευφραινόμενοι» συνοψίζει ο παπαΑστέριος κατά τον τρόπον της εκκλησίας, χωρίς να παραλείψει την αναφορά στους φίλους του της Θεσσαλονίκης, στον παραλήπτη της επιστολής, στον συμπεριλαμβανόμενο σε αυτήν και εορτάζοντα Γεώργιο Διβόλη και οπωσδήποτε στους Νικόλαο και Αθανάσιο Μάνο. Αναρωτιέται πού άραγε είναι και πώς περνούν μία τέτοια ημέρα οι Θεσσαλονικείς φίλοι του και επιλέγει, ότι με χαρά θα τους δεχόντανε σε ένα παρόμοιο γεύμα, στο οποίο θα θυσίαζε τα «ολίγα αρνία» - όλα όσα έχει στην ποίμνη του.

Είναι βέβαιο ότι μία τέτοια εορτή, κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνος, είχε ιδιαίτερη αξία και η σημασία της για την κοινότητα έπαιρνε τις διαστάσεις ενός γεγονότος θρησκευτικού και ταυτόχρονα εθνικού.

Ο άγιος Γεώργιος, στρατιωτικός άγιος, είναι ελευθερωτής και υπερασπιστής και η εορτή του, την άνοιξη, είναι από της λαμπρότερες της ορθοδοξίας. Αυτήν εόρτασαν στα Ρεσετνίκια και ο παπαΑστέριος φρόντισε με την επιστολή του 1906 να την διασώσει, πρωτίστως, για τους απογόνους εκείνων των εορταστών.

Τέλος, μία παρατήρηση για την λέξη «πομποδεστάτη» την οποία χρησιμοποίησε ο ιερεύς στην φράση «ετελέσθη η πανήγυρις πομποδεστάτη», προκειμένου να ορίσει την πανήγυρη. Είναι προφανές ότι δεν είναι ο υπερθετικός βαθμός της λέξεως «πομπώδης», αλλά δίνει το μέγεθος της πομπής των ανθρώπων, η οποία σχηματίστηκε από το πλήθος όλων όσων συμμετείχαν – επομένως ο παπαΑστέριος την χρησιμοποεί με την έννοια της πολύ μεγάλης πομπής των πανηγυριωτών.

1/5/14

Ενοικίαση περιπτέρου εξωκλησιού Αγ. Προδρόμου (1968)

Εφημερίδα: Μακεδονία
Φύλλο: 17210
Ημερομηνία: 4 Αυγούστου 1968

ΕΝΟΙΚΙΑΣΙΣ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΥ ΜΕΘ' ΥΠΟΣΤΕΓΟΥ

Η εκκλησιαστική επιτροπή Κοιμήσεως Θεοτόκου Αγίου Προδρόμου Χαλκιδικής, ανακοινοί, ότι επερατώθησαν αι εργασίαι ανεγέρσεως του υποστέγου και περιπτέρου εις τον χώρον του εξωκκλησίου Αγίου Προδρόμου. Προκειμένου δε να λειτουργήση από του αρξαμένου μηνός Αύγουστον, καλείται πας ενδιαφερόμενος δια την ενοικίασιν αυτού, όπως έλθη εις επικοινωνίαν μετά της εκκλησιαστικής επιτροπής.

Η εκκλησιαστική επιτροπή

28/4/14

Ο Άγιος Πρόδρομος μέσα από τις εθνικές απογραφές πληθυσμού

Σημειώσεις

Πληθυσμός νόμιμος Στην Ελλάδα ο νόμιμος πληθυσμός, κατά την Ε.Σ.Υ.Ε., αποτελείται από τον αριθμό των απογραφέντων δημοτών, δηλαδή από το σύνολο των ατόμων που είναι καταχωρημένα στα αντίστοιχα δημοτολόγια.

Πληθυσμός μόνιμος Το σύνολο των ατόμων που έχουν τη συνήθη κατοικίας τους σε μια διοικητική ενότητα. Στην Ελλάδα, στις απογραφές πληθυσμού, ως μόνιμος (ή διαμένων) πληθυσμός καταγράφεται το σύνολο των ατόμων που διαμένουν σε μια διοικητική ενότητα το μεγαλύτερο τμήμα του έτους.

Πληθυσμός πραγματικός Το σύνολο των ατόμων που είναι παρόντα σε μια συγκεκριμένη χωρική ενότητα την ημέρα της απογραφής ανεξαρτήτως εάν διαμένουν μονίμως ή όχι σε αυτήν. Κατά την Ε.Σ.Υ.Ε., πραγματικός πληθυσμός μιας περιφέρειας (δήμου, κοινότητας ή οικισμού) είναι το σύνολο των, για οποιαδήποτε αιτία, παρόντων σ’ αυτήν προσώπων κατά την ημέρα της απογραφής, είτε αυτά διαμένουν μονίμως στην περιφέρεια αυτή είτε προσωρινώς ή τυχαίως.

Πληθυσμός αστικός Πληθυσμός που ζει σε συγκεντρωμένες ζώνες. Κατά την Ε.Σ.Υ.Ε, περιλαμβάνεται ο πληθυσμό των δήμων και κοινοτήτων της Ελλάδας, των οποίων ο πολυπληθέστερος οικισμός έχει 10.000 κατοίκους και άνω, καθώς επίσης και ο πληθυσμός των πολεοδομικών συγκροτημάτων στο σύνολό τους, ανεξάρτητα από το μέγεθος του πληθυσμού του πολυπληθέστερου οικισμού σε κάθε δήμο ή κοινότητά τους.

Πληθυσμός αγροτικός Ο πληθυσμός των χαρακτηριζόμενων ως αγροτικών δήμων και κοινοτήτων. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται σε κάθε χώρα για το χαρακτηρισμό των διοικητικών ενοτήτων ως αγροτικών ποικίλλουν. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε.), προ του 2001, ο αγροτικός πληθυσμός περιλάμβανε τον πληθυσμό των δήμων και κοινοτήτων, των οποίων ο πολυπληθέστερος οικισμός είχε λιγότερο από 2.000 κατοίκους (εκτός των εντασσόμενων στα Πολεοδομικά Συγκροτήματα).

----------------------------------------------------------------------------------------

Απογραφές


Απογραφή 1920

Η κοινότητα Ρετσινικίων, η οποία περιελάμβανε τα χωριά Ρετσινίκια (Άγ. Πρόδρομο) και Καγιατζίκ (Παλαιόκαστρο), ανήκε στην Υποδιοίκηση Χαλκιδικής του Νομού Θεσσαλονίκης. Στα Ρετσινίκια διέμεναν 683 άτομα (363 άντρες και 320 γυναίκες), ενώ στο Καγιατζίκ 266 (138 άντρες και 128 γυναίκες).

Απογραφή 1928

Η κοινότητα Αγίου Προδρόμου (Ρετσιτνικίων, Αγ. Πέτρου) ανήκε στην Επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Ο πραγματικός πληθυσμός είναι 812 κάτοικοι (421 άντρες και 391 γυναίκες).

Απογραφή 1940

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Ο οικισμός χαρακτηρίζεται ημιορεινός. Έχει 907 μόνιμους κατοίκους, αλλά ο πραγματικός πληθυσμός είναι 836 (436 άντρες και 400 γυναίκες).

Απογραφή 1951

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 29.000 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και αγροτικός (όπως και οι περισσότεροι οικισμοί του νομού). Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 752 κάτοικοι.

Απογραφή 1961

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 27.000 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και αγροτικός (όπως και οι περισσότεροι οικισμοί του νομού). Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 707 κάτοικοι.

Απογραφή 1971

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 27.000 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και πλέον ημιαστικός. Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 507 κάτοικοι.

Απογραφή 1981

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 27.353 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και αγροτικός. Ο νόμιμος πληθυσμός του είναι 824 κάτοικοι. Ο πραγματικός πληθυσμός είναι 460 κάτοικοι (210 άντρες και 250 γυναίκες).

Απογραφή 1991

Η κοινότητα του Αγίου Προδρόμου ανήκει στην επαρχία Χαλκιδικής του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 27.353 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και αγροτικός. Ο νόμιμος πληθυσμός του είναι 787 κάτοικοι (372 άντρες και 415 γυναίκες), ενώ ο μόνιμος 430 (204 άντρες και 226 γυναίκες). Ο πραγματικός πληθυσμός είναι 455 κάτοικοι (215 άντρες και 240 γυναίκες).

Απογραφή 2001

Το δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Προδρόμου, μετά την υλοποίηση του σχεδίου “Καποδίστριας” ανήκει στον Δήμο Πολυγύρου του Νομού Χαλκιδικής. Έχει έκταση 27.353 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ημιορεινός και αγροτικός. Ο μόνιμος πληθυσμός του ανέρχεται σε 436 άτομα (217 άντρες και 219 γυναίκες). Ο πραγματικός πληθυσμός είναι 452 κάτοικοι (222 άντρες και 230 γυναίκες).

Απογραφή 2011

Η Τοπική Κοινότητα Αγίου Προδρόμου ανήκει στην Δημοτική Κοινότητα Πολυγύρου του Δήμου Πολυγύρου του Νομού Χαλκιδικής. Ο μόνιμος πληθυσμός είναι 408 κάτοικοι.