Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

24/5/12

Αυστριακός στρατιωτικός χάρτης του 1910

Αποσπάσματα από αυστριακό στρατιωτικό χάρτη του 1910, που απεικονίζει τμήματα της Χαλκιδικής. Διακρίνουμε τα χωριά Vavzos (Βάβδος), Kayadzik (Παλαιόκαστρο), Resitnikia (Άγ. Πρόδρομος), Toplikia (Γεροπλάτανος), Palihora (Παλαιόχωρα), Siputnik (Ριζά), Krimna (Κρήμνη), Asana (Σανά), Tumba (Δουμπιά), το παλιό χωριό Nedgevler (Νετζεβλέρι), Ademkoj (Αδάμ), Livadi (Λιβάδι), Apano Ravna (Πετροκέρασα) και την Galatista (Γαλάτιστα).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το οδικό δίκτυο της περιοχής. Στον χάρτη διακρίνονται και οι χείμαρροι: Ρεσετνικίων (Resetnik deresi), Βατόνιας (Vatonia), Καβρόλακκας, καθώς και τα βουνά Βαβδινό, Βατόνια (Π'τούνι).

15/5/12

Φράγμα στον Ολύνθιο; Έχεις ξηφύγ'!

Εφημερίδα: Μακεδονία
Φύλλο: 17646
Ημερομηνία: 5 Οκτωβρίου 1966


---------------------------------------------------------------------------------------

Εφημερίδα: Ελευθερία
Φύλλο: 6765
Ημερομηνία: 5 Οκτωβρίου 1966

9/5/12

Τραγούδι των Κασσανδρινών γυναικών (1821)


Το παρακάτω τραγούδι προέρχεται από το βιβλίο "Συλλογή δημοτικών ασμάτων. Παλαιών και νέων", του Α. Ιατρίδου, το οποίο εκδόθηκε το 1859 στην Αθήνα. Το άσμα τιτλοφορείται "Τραγώδιον των Κασσανδρινών γυναικών κατά τας αρχάς του ιερού αγώνος, του 1821", όνομα το οποίο μάλλον δώθηκε από τον καταγραφέα. Αναφέρεται στην προπαρασκευή των Χαλκιδικιωτών για την επανάσταση της Χαλκιδικής που ξεκίνησε επισήμως το Μάιο του 1821. Μία επανάσταση, η οποία αν και "απέτυχε", μια και η Χαλκιδική καταστράφηκε συθέμελα από τους Οθωμανούς, το αίμα όμως των χιλιάδων κατοίκων που σφάχτηκαν αποτέλεσε "λευτεριάς λίπασμα", μέχρι να έρθει το 1912, οπότε η περιοχή απέκτησε ξανά την ελευθερία της.

Τραγώδιον των Κασσανδρινών γυναικών
κατά τας αρχάς του ιερού αγώνος, του 1821

Τρία κομμάτια σύννεφα,
σ' τον ουρανό συρμένα,
το έν βαστά ψιλή βροχή,
τ' άλλο βαρύ χαλάζι,
το τρίτο το μαυρύτερον,
κατά γιαλόν 'γναντεύει.

Κι όσαις γυναίκες τα 'βλεψαν,
προς τον γιαλό πηγαίνουν.
- Παύσε γιαλέ μ' τα κύματα,
παύσε και την φορτούνα,
να 'βγουν τα κλεφτοκάραβα,
π' έχουν τους κλέφταις μέσα.

Καράβια που είν' οι άνδρες μας,
που είν' οι αδερφοί μας;
- Οι άνδρες σας δεν είν' εδώ,
πάγουν στην Σαλονίκη,
παν να τροχήσουν τα σπαθιά,
να κάμουν τα τουφέκια,
Θ' ανοίξωμε τον πόλεμον,
με τον Σουλτάν Μαχμούτη.

8/5/12

Γειτόνισσα (Πολύγυρος)

Γειτόνισσα1

Γειτόνισσα, μπρε αμάν αμάν,
γειτόνισσα, διμόνισσα (δις)
τρεις χρόνους δεν κοινώνησα.

Τρεις χρόνους, μπρε αμάν αμάν,
τρεις χρόνους δεν κοινώνησα (δις)
κι ακόμα τρεις δεν κοινουνώ.

Κι ακόμα τρεις, μπρε αμάν αμάν,
κι ακόμα τρεις δεν κοινωουνώ (δις)
 για της αγάπης τουν καημό.

Να σι ρουτή, μπρε αμάν αμάν,
να σι ρουτήσου δεν μπουρώ (δις)
ποιον αγαπάς καλύτιρα.

Ποιόν αγαπά, μπρε αμάν αμάν,
ποιόν αγαπάς καλύτιρα (δις)
τουν άνδρα σ' ή τουν γείτουνα.

Τουν άνδρα μου, μπρε αμάν αμάν,
τουν άνδρα μου τουν αγαπώ (δις)
του γείτουνα καλύτιρα.

Του γείτουνα, μπρε αμάν αμάν,
του γείτουνα καλύτιρα (δις)
γιατί φιλάει γλυκύτιρα.

Άντρας να γι, μπρε αμάν αμάν,
άντρας να γίνει μάρμαρου (δις)
κι ου γείτουνας τριαντάφυλλου.

Για να πατώ, μπρε αμάν αμάν,
για να πατώ στου μάρμαρου (δις)
να κόβου του τριαντάφυλλου.

1. Παλιό τραγούδι του Πολυγυρου. Έχει ηχογραφηθεί από την Χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Πολυγύρου και μπορεί κανείς να ακούσει το τραγούδι στο 3ο cd του με τίτλο "Παραδοσιακά τραγούδια Πολυγύρου και Χαλκιδικής", εκδόσεως του ιδίου συλλόγου.

5/5/12

Ένας σύλλογος γεννιέται!!!

Όντας προεκλογική περίοδος, θα έχετε ακούσει από την τηλεόραση από πολλούς ότι η χώρα μπορεί να καταφέρει πάρα πολλά, ότι στηρίζεται στις δυνάμεις της, ότι η νεολαία είναι το μέλλον... Τι γίνεται όμως όταν η νεολαία αποτελεί εκτός από το μέλλον της πατρίδας και... το παρόν; Όταν υπάρχει αυτός ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα μελλούμενα και το τώρα;

Όχι, δεν πολιτικολογώ, ούτε έχω σκοπό να το κάνω. Τους τελευταίους μήνες στο χωριό μας τον Άγιο Πρόδρομο, παρατηρείται ζωηρή... νεανική κίνηση. Η νεολαία του χωριού μας αποφάσισε να συστήσει ένας σύλλογο, την "Νεολαία Αγίου Προδρόμου". Αλλά ας αφήσω τους ίδιους να "μιλήσουν", μέσα από το κείμενο που έχουν αναρτήσει στην σελίδα του συλλόγου στο facebook:

"ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΟΥΣ ΑΓΙΟΠΡΟΔΡΟΜΙΤΕΣ….

Μια παρέα ένα βράδυ όπως καθόταν και συζητούσαν για το χωριό, αποφάσισαν να δημιουργήσουν το σύλλογο νεολαίας Αγίου Προδρόμου. Μετρώντας λοιπόν τα άτομα, ανακάλυψαν ότι το χωριό έχει τόση νεολαία που είναι κρίμα να μη κάνει κάτι για τον τόπο της… και ακόμη πιο κρίμα είναι που υπάρχουν άτομα που δε γνωρίζονται μεταξύ τους. Δε θα ήταν ωραίο να ξαναζωντανέψει το χωριουδάκι μας;;;; Εξάλλου η συνέχεια είμαστε εμείς!!Μήπως πρέπει η νεολαία του Αγίου Προδρόμου σιγά-σιγά να ξυπνήσει;;;
Σκοπός είναι να δημιουργηθεί ένας αυτόνομος σύλλογος νεολαίας να ξανασυναντηθούν οι παλιοί και να γνωριστούν καλύτερα με τους νέους... να δημιουργηθεί ένας σύλλογος με δικούς του πόρους και δική του δραστηριότητα, να συνεχιστεί η παράδοση και να αναδείξουμε τα ταλέντα μας!
Και γιατί στην τελική η ζωή θέλει τρέλα… κ εμείς την έχουμε μέσα μας!!!"

Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα μπήκαν και στην ενεργό δράση. Άρχισαν οι πρώτες συναντήσεις, προχώρησαν σε εξωραϊσμό εξωκλησιών, καθαρισμό του χωριού από πεταμένα απορρίμματα, καλλωπισμό και δενδροφύτευση.

Αξίζει λοιπόν να σταθούμε όλοι δίπλα σε αυτή την πολύ αξιόλογη προσπάθεια, τόσο με την συμμετοχή, όσο και με την ενίσχυσή μας. Το μέλλον λοιπόν είναι τώρα!!!










3/5/12

"Οδοιπορικαί σημειώσεις Μακεδονίας, Ηπείρου" του Νικολάου Σχινά (1887)

Συγγραφέας: Νικόλαος Θ. Σχινάς
Τιτλος βιβλίου: "Οδοιπορικαί σημειώσεις Μακεδονίας, Ηπείρου", Τεύχος Γ' (Αθήνα 1887)

Πρόλογος

Συγγραφέας του παραπάνω βιβλίου είναι ο ταγματάρχης του μηχανικού Νικόλαος Σχινάς, ο οποίος "τη εντολή του επί των στρατιωτικών Υπουργού" περιόδευσε στην Μακεδονία και την Ήπειρο το 1886. Κατα την διάρκεια του "διερευνητικού" ταξιδιού του, κατέγραψε πολύτιμες πληροφορίες για τις περιοχές και τα χωριά από τα οποία πέρασε, όπως επίσης και το "οδικό" δίκτυο της κάθε περιοχής.
Παρακάτω παραθέτουμε μερικά γενικά στοιχεία που αναφέρονται για την Χαλκιδική, και στην συνέχεια πληροφορίες για την περιοχή γύρω από το χωριό Ρεσετνίκια, τον σημερινό μας Άγιο Πρόδρομο.

-------------------------------------------------------------------------------------

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ

Η προς μεσημβρίαν του όρους Κίσσου ή Χορτιάτου και των δύο συνεχομένων λιμνών Κουτσούκ-Μπεσίκ Αγίου Βασιλείου, Λαγκαδά ή Λαγκαζά και Μπουγιούκ-Μπεσίκ ή Βόλβης και του εις την θάλασσαν τα ύδατα τούτων εκδίδοντος ποταμού Ρηχίου, εκτεινομένη χώρα αποτελεί την Χαλκιδικήν χερσόνησον. Η χερσόνησος αύτη βαίνουσα προς μεσημβρίαν και μεταξύ των κόλπων Θερμαίου ή Θεσσαλονίκης από δυσμών και Στρυμονικού, Κοντέσσας ή Ορφανού απ' ανατολών εκδίδει προς το Αιγαίον πέλαγος τας τρεις μικροτέρας χερσονήσους Παλλήνης ή Κασσάνδρας, Σιθωνίας ή Λογγού και Ακτής, Άθω ή Αγίου Όρους, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται οι δύο κόλποι, ο Τορωναίος ή της Κασσάνδρας και ο Συγγιτικός ή του Αγίου Όρους.

Η χερσόνησος αύτη εκλήθη Χαλκιδική είτε εκ των εν αυτή πολλών εκ Χαλκίδος της Ευβοίας αποικιών είτε εκ των επ' αυτής μεταλλείων και ιδίως χαλκού.

Το βόρειον της χερσονήσου ταύτης τμήμα εκτός των προς μεσημβρίαν εκδιδομένων τριών χερσονήσων διαιρείται εις τ' ακόλουθα τμήματα:

1ον Της Καλαμαρίας, κατέχοντος το ΒΔ και την ανατολικήν παραλίαν του Θερμαίου κόλπου.
2ον Τα Χάσικα, κατέχοντος το μέσον και ον καθόλου αμιγές ξενικού πληθυσμού.
3ον Των Μαδεμοχωρίων, απαρτιζομένου εξ εννέα χωρίων, αντί των δώδεκα υφ' ων πρότερον απηρτίζετο και κατέχοντος το ανατολικόν μέχρι της δυτικής παραλίας του Στρυμονικού κόλπου.
4ον Του Αδραμέρι, απαρτιζομένου εκ δέκα και εξ χωρίων και κατέχοντος το ΒΔ μέρος της χερσονήσου.
5ον Το προς Μεσημβρίαν των λιμνών Κουτσούκ και Μπουγιούκ Μπεσίκ τμήμα της Παζαριάς.

Τα τμήματα ταύτα μετά των χερσονήσων Κασσάνδρας και Λογγού αποτελούντα το διαμέρισμα Κασσανδρείας διοικούνται από Καϊμακάμην έδραν έχοντος την κωμόπολιν Πολύγυρον, εν η και ο επίσκοπος Κασσανδρείας εδρεύει...

...Η χερσόνησος αύτη παράγει δημητριακούς και έλαιον, ων μικρά γίνεται εξαγωγή, οίνους καταναλισκομένους εν τω τόπω, μέλι και κουκούλια, καύσιμον ξυλείαν και ανθράκας εκ δε των δυτικών χωρίων ή Μαδεμοχωρίων και το Άγιον Όρος οικοδομήσιμον ξυλείαν και τέλος εις πλείστα χωρία αι γυναίκες κατεργάζονται μάλλινα υφάσματα ιδίως δε καλλίστους τάπητας (κελίμια) εις τα χωρία Πολύγυρον και Λιαρίγκοβι, ων τα νήματα τεχνηέντως και ανεξιτήλως βάφονται παρά των ιδίων γυναικών...

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Οδός από Ζαγκλιβέρι εις Πολύγυρον

Ζαγκλιβέρι (Όρα σελ. 501). Η ετέρα οδός η από του χωρίου τούτου ομαλώς βαίνουσα και διερχομένη δια δάσους μωρέων και αμπελώνων παρέρχεται της αριστερόθεν αυτής σχηματιζομένης βρωμολίμνης (όρα σελ 501) και μετά 1/4 ώρ. του μικρού δεξιόθεν χωρίου Αδάμ, έχοντος περί τας 140 οικογενείας χριστιανικάς, εκκλησίαν, παντοπωλεία, βρύσεις, και από τούτου ανέρχεται μικράν ανωφέρειαν, μεθ' ην βαίνουσα ομαλώς επί κλιτύος (δεξιόθεν της οποίας υψούται βουνόν σύδενδρον, επί των κλιτύων του οποίου κείται το χριστιανικόν χωρίον Τουμπιά, έχον 139 οικογενείας, αριστερόθεν δε απότομος λίαν κατωφέρεια φέρουσα προς ρευματιάν), διέρχεται μετά τούτο ρεύμα, παρ' ο και πηγή ύδατος, κατόπιν δε ανέρχεται μικράν ανωφέρειαν, οπόθεν ομαλώς βαίνουσα διερχομένη δια σποράδην μελιών, φέρει εις το χωρίον Σανά, έχον 59 οικογενείας χριστιανών και οθωμανών, εκκλησίαν, φρέατα και μικρόν παντοπωλείον. Εξερχομένη του χωρίου η οδός παρέρχεται πηγής ύδατος και του εκκλησιδίου Προφήτου Ηλία, ανέρχεται μεγίστην ανωφέρειαν επί 1/2 ώραν, διερχομένη δια δάσους μεγάλων δρυών επί του βουνού Πτούνι (υψουμένου αριστερόθεν της οδού και πέραν τούτου υψούται το όρος Χολομώνδα), μεθ' ην ομαλώς βαίνει επί 1/4 ώρας δια κοντοκλάδων δρυών. Διασταυρουμένη δε μετά της από Θεσσαλονίκης εις Λιαρίγκοβι οδού, κατέρχεται ομαλώς, διερχομένη δια κοντοκλάδων και βαίνουσα επί γαιώδους εδάφους, φέρει εις το από του όρους Χολομώνδα κατερχόμενον ρεύμα Βατόνια.
Το ρεύμα Βατόνια πηγάζον από το χωρίον Λούκοβι διέρχεται πρώτον μεταξύ των χωρίων Βάβδου και Πολυγύρου και έπειτα μεταξύ των χωρίων Μαριανά, Μυριόφτου και Αγιομάμα, όπου πλάτανοι, δρυς και άλλα.
Διαβαίνουσα η οδός το άνω ρεύμα ανέρχεται ομαλώς και διερχομένη δια δάσους δρυών, πρίνων και άλλων, διαβαίνει έτερον ρεύμα. Παρερχομένη δε μικράς πηγής, καθίσταται δύσβατος και ούτω φέρει εις το χωρίον Καγιατζήκι κείμενον επί ράχης και έχον 33 οικογενείας χριστιανικάς, εκκλησίαν και βρύσεις. Εντεύθεν κατωφερής και λίαν δυσχερής οδός διερχομένη δια δάσους δρυών, φέρει μετά μικρόν εις ρεύμα. Από δε της διαβάσεως τούτου ανερχομένη βαίνει ομαλώς επί 1/4 ώρας, μεθ' ην κατέρχεται αύθις λίαν αποτόμως και διαβαίνει μετά 1/4 ώρας δεύτερον ρεύμα, Καβρόλακκος καλούμενον, έχον ύδωρ, μεθ' ο ανωφερώς επί 1/2 έτι ώραν και δι' αραιού δάσους δρυών βαίνουσα, φέρει επί ράχης, αφ' ης καταφανής γίνεται η κωμόπολις Πολύγυρος. Από δε της ράχης ομαλώς και επί κλιτύος βαίνουσα και διερχομένη δια δάσους πρίνων, φέρει μεθ' 1/2 έτι ώραν εις την κωμόπολιν...

Οδός από Θεσσαλονίκης εις Ιερισσόν (εν μέρει αμαξιτός.)

Δια των χωρίων Μαχαλά και Ισβόρου

Θεσσαλονίκη... Καπουτζίδες... Σέδες... Λουτρά [Ματζάρδες]... κοντά σε οθωμανικό χωριό [Τροχανλί-σήμ. Λακκιά]. Μετ' αυτό δε ομοίως βαίνουσα και διερχομένη δια μωρεώνος, εν τω μέσω του οποίου κείται πλατεία έχουσα μελίας (καραγάτσια), δι' ης και η οδός διέρχεται και παρερχομένη εκκλησιδίου κειμένου επί του δεξιόθεν λόφου, φέρει μετά 10' της ώρας από τούτου εις την κωμόπολιν Βασιλικά διαρρεομένην υπό ομωνύμου ποταμού, Ανθεμούντος υπό των αρχαίων καλουμένου όστις πηγάζων από του όρους Χορτιάτου και διατηρών το ύδωρ του το θέρος ρέει απ' ανατολών προς δυσμάς, διαρρέων την ομώνυμον εύφορον πεδιάδα, νυν της Καλαμαριάς και Γαλατσίστης, εκβάλλει εις τον Θερμαίον κόλπον αρκτικώς του ακρωτηρίου Καραμπουρνού. Η κωμόπολις οικείται υπό 400 οικογενειών, και έχει 3 εκκλησίας, 30 μαγαζεία, 5 χάνια, χωρούντα 250 κτήνη και έχοντα δωμάτια τινά. Παράγει δε δημητριακούς, ων εξαγωγή γίνεται, σίσαμον, βάμβακα, κτλ.
Εντεύθεν διακλαδούται αμαξιτός φέρουσα δια του χωρίου Βάβδου εις Πολύγυρον (όρα σ. 506).
Εκ Βασιλικών ομαλή οδός βαίνουσα δι' αδένδρου εδάφους (και αμαξιτός επί μικρόν μόνον) παρέρχεται της επί των αριστερόθεν κλιτύων και εντός δάσους κειμένης μονής της Αγίας Αναστασίας, εχούσης 20 μοναχούς, και των παρά τη οδώ και μικρόν αριστερόθεν κειμένων καλυβών της άνω μονής, πέριξ των οποίων ελαιόδενδρα, αγριαπιδέαι και άμπελοι υπάρχουσιν. Έναντι δε των άνω καλυβών, ήτοι δεξιόθεν και παρά τη οδώ υπάρχει θέσις καλουμένη εκ των επ' αυτής πλατάνων Πλατανούδια, εν η παραχειμάζουσι ποίμνια. Εντεύθεν η οδός παρερχομένη του μικρόν δεξιόθεν ρέοντος ρεύματος των Βασιλικών, εν ω υπάρχουσι πλάτανοι, και μακρυνομένη τούτου άρχεται ομαλώς ανερχομένη διαβαίνουσα μικρόν χειμαρρώδες ρεύμα, βαίνουσα εν αρχή μεν επί πετρώδους και δυσβάτου εδάφους και δια κοντοπρίνων, έπειτα δε επί γαιώδους, μεθ' ο διαβαίνει έτερον ρεύμα διατηρούν το ύδωρ του. Από τούτου εισέρχεται εις χαλικώδη και στενήν διάβασιν, ένεκεν των φρακτών, οίτινες δεν επιτρέπουσι την ανά δύο διάβασιν των φορτηγών, έχουσα εκατέρωθεν μωρέας και κήπους, δι' ων επί 10' της ώρας διερχομένη, φέρει ανερχομένη μικράν γαιώδη ανωφέρειαν, εις άλλο ρεύμα ξηρόν, μεθ' ο βαίνουσα επί πετρώδους και ομαλώς ανωφερούς εδάφους εισέρχεται εις την κωμόπολιν Γαλάτσιστα ή Γαλάτιστα κατάρρυτον και κειμένην επί των μεσημβρινών κλιτύων ομωνύμου όρους καλυπτομένου μόνον υπό κοντοκλάδων και έχουσαν 400 οικογενείας χριστιανικάς μετά πολλών καλών και λιθοκτίστων οικοδομών, 5 εκκλησίας, 60 καταστήματα και 3 χάνια. Εκ των σωζομένων υπογαίων υδραγωγείων και γεφυρών πιθανόν θεωρείται, ότι και εντεύθεν υδρεύετο το πάλαι η πόλις Θεσσαλονίκης. Οι πλείστοι των κατοίκων εισίν αγωγείς ή ανθρακείς πωλούντες άνθρακας εις Θεσσαλονίκην, άλλοι δε διατρέφουσι κουκούλια και καλλιεργούσι και τινάς αγρούς. Έκαστη οικογένεια έχει ανά δύο σχεδόν φορτηγά.
Εντεύθεν οδός ανωφερής  και λιθόστρωτος (καλδερίμι) βαίνουσα επί 1/2 ώραν δι' ελιγμών και διερχομένη δια κοντοκλάδων, φέρει εις οροπέδιον πετρώδες, αριστερόθεν του οποίου εισί τσαϊρια, εν οις και δρυς. Επ' αυτού βαίνουσα η οδός επί 1/4 ώρας, έπειτα δε κατωφερώς, μετ' έπειτα ομαλώς και τέλος μεθ' ετέραν κατωφέρειαν διαβαίνουσα ρεύμα, διατηρούν το ύδωρ του, φέρει εις το χωρίον Ρισιτνίκια ή Ρεσετνίκια [σημ. Άγιο Πρόδρομο] κείμενον επί ομαλού εδάφους και έχον 70 οικογενείας, 2 εκκλησίας [μάλλον μαζί με τον Αη-Γιώργη], 3 μαγαζεία και 2 χάνια. Οι κάτοικοι τ' αυτά των του άνω χωρίου μετέρχονται επαγγέλματα [τα ίδια με τους Γαλατσάνους] και υδρεύονται εκ του προ του χωρίου ρεύματος.
Εντεύθεν ομαλή μεν αλλά πετρώδης οδός παρερχομένη μετά 5' της ώρας των μικρόν δεξιόθεν κειμένων υδρομύλων και του αριστερόθεν και εν μέσω δένδρων εκκλησιδίου του Αγ. Γεωργίου, προχωρεί μικρόν έτι (οπόθεν διακλαδούται προς Μ οδός άγουσα εις το χωρίον Πολύγυρον) και ομαλώς κατερχομένη διαβαίνει ρεύμα, εν ω υπάρχουσι διάφορα δένδρα και πλάτανοι. Από τούτου η οδός εισερχομένη εις κλεισώρειαν πετρώδη έχουσαν μικρά δενδρα και ομαλώς ανερχομένη επί 1/2 ώραν και πλέον, φέρει εις τον ζυγόν (κορυφογραμμήν), εφ' ου υπάρχουσι δρυς. Εκ τούτου η οδός ομαλώς ανερχομένη έπειτα δε επί μικρόν κατερχομένη βαίνει ομαλώς, διερχομένη μέχρι του επομένου χωρίου δια δάσους και παρερχομένη καλυβών τινών γεωργών και τινός οικίσκου κειμένου 1/2 ώραν δεξιόθεν, φέρει εις την κορυφήν του όρους Χολομώνδα...