Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

30/6/09

Γράμμα του Ιωάννη του Μανώλη στην Ι.Μ. Σιμωνόπετρας

Εισαγωγή
Το συγκεκριμένο γράμμα βρίσκεται στην Ι.Μ. Σιμωνόπετρας του Αγίου Όρους. Φωτογραφία του πρωτότυπου γράμματος μπορεί κανείς να βρει στην σελίδα Athos Memory. Η επιστολή συντάχθηκε στις 10 Ιουνίου 1858 από τον αντιπρόσωπο της Ι.Μ. Σιμωνόπετρας στα Ρεσετνίκια (Άγιο Πρόδρομο) Ιωάννη του Μανώλη. Ο αντιπρόσωπος ζητεί από τον Ηγούμενο Σεραφείμ να στείλει γράμμα στη μονή Φιλοθέου, για να λάβει άδεια να ξυλεύσει μια καρυδιά και να φτιάξει και να στείλει σανίδια.
Το επώνυμο του προέδρου δεν είναι γνωστό, γιατί όπως προείπαμε επί τουρκοκρατίας στα έγγραφα δεν αναγράφονταν ποτέ τα επίθετα. Πιθανόν να ήταν της οικογενείας Βατζόλα ή της οικογενείας Παπαμανώλη, μια και τα στοιχεία που μας δίδονται (Ιωάννης του Μανώλη) συνηγορούν σε αυτό.
Επίσης συμπεραίνουμε ότι η Ι.Μ. Φιλοθέου διατηρούσε έκταση ή τουλάχιστον καρυδιές στα Ρεσετνίκια κατά την περίοδο εκείνη, κάτι που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Το έγγραφο έχει ως εξής:
Εξώφυλλο
Ελήφθη τη 20 Ιουν. τω [γερότη] από ρεσετνίκια δια τα καρυδοσάνυδα
Τω Πανοσιωτάτω Αγίω Καθ’ηγούμενω Σεραφείμ τω Ιερώ Κοινοβίω της Σιμόπετρας
Προσκυνητώς
Εις Άγιον Όρος

Εσώφυλλο

Δουλικώς προσκυνώ
Και μετά την δουλικήν σου προσκύνησιν έρχομαι πρότον να ερευνίσω την ευχήν σας [αγίων] και επομένως και εγώ [;] τη θεία χάριτι και δι’ ευχών σας αγίων. Άχρι της ώρας [;] προστούτης δε σας ιδοποιώ ότι με μεγάλην χαράν έλαβα το ευχόδοτόν σας γράμμα και καλώς ενέγνωσα αύτο και εχάριν τα μέγιστα δια την υγείαν σας, ίδον παρακαλών να με γράφεται δια καρίτικαν σανίδια να σας φροντίσω καθώς ευσευός θέλω φροντίση αυτώ αλλά γνωρίσεται ότι αι καριδιαί όπου θα ευγούν τα σανίδια για τον ιρημένον νερόμυλον [;] φιλοθεϊτικον και να λάβεται του κόπου να στίλεται με γράμμα φιλοθεϊτικον δια άδια της καριδιάς και αν έρθη κανένας καλόγιρος φιλοθεϊτης καθώς με γράφεται να τον στείλετε εδώ με εμένα και εγώ τον πέρνω και πιγένω μόνος μου εκεί. Και να με γράψεται το φάρδος των σανίδιων το χόντρος καθώς τα θέλεται να βγάλω ταύτα και [;].
Τη 10 Ιουν. 1858
ο δούλος σας Ιωάνης Μανόλι
αντιπρόσωπος στα ρεσετνίκια

25/6/09

Δημοτικό σχολείο Αγίου Προδρόμου (17/12/1956)

Δημοτικό σχολείο Αγίου Προδρόμου, το έτος 1956 Τότε που το Δημοτικό Σχολείο του χωριού λειτουργούσε και γέμιζε το προαύλιο με παιδικές φωνές. Στην εικόνα 32 μαθητές του σχολείου. Τα κορίτσια πρέπει να φωτογραφήθηκαν χωριστά.
(Αρχείο Δημητρίου Ι. Σαράφη)
Πατήστε επάνω στην φωτογραφία για μεγέθυνση.

Οργανοπαίκτες στον Άγιο Πρόδρομο

Αφηγήτρια: Μαρία Ι. Σαράφη
Καταγραφή: Γιάννης Δ. Σαράφης
Τόπος: Άγιος Πρόδρομος
Ημερομηνία: 16/11/2004
- Τα Χριστούγεννα γινόταν τίποτα, έρχονταν όργανα, ή μετά τη Πρωτοχρονιά; Τα Φώτα;
- Τα Φώτα γυρνούσαν οι Φουταροί. Θ'μάμι κρέατα τ'ς έδιναν από τα γ'ρούνια. Λουκάν'κα...
- Παλιά λέει τα 'τρωγαν στη πλατεία... μαζεύονταν και γλεντούσαν.
- Ναι, τα 'τρωγαν.
- Την επόμενη μέρα όμως.
- Τ'ν επόμιν' μέρα κι έκαναν κι γλέντ'.
- Η πλατεία πού ήταν;
- Δίπλα απού 'κει απ' τ'ς θείας Μουρφίας1 του σπίτ', ικεί πο' 'χ' μια ασκαμνιά. Έστηναν χουρό.
- Και όργανα από πού έρχονταν;
- Είχι ικεί στου χουριό, ένας μπάρμπας Γιάνν'ς Σαμαράς2, κι ένας άλλους Σπανός3, έπαιζι βιουλί.
- Και οι δυο βιολί έπαιζαν;
- Όχι, η μπάρμπας η Σαμαράς έπαιζι λαούτου.
- Και είχαν κομπανία;
- Είχαν κουμπανία, είχαν...
- Και τι χαβάδες έπαιζαν;
- Συρτά, χασάπ'κα.
- Είχε κόσμο, χόρευε;
- Ναι, μαζεύουνταν.
- Και ποιος τραγουδούσε;
- Η μπάρμπας η Σαμαράς.
-Κανέναν άλλο οργανοπαίκτη είχε στο χωριό;
-Ήταν κι ένας Αχτινάς, Αχτινούδ'ς, έπιζι γκάιντα θαρρώ.
1. Ευμορφία Ι. Σαράφη, σύζυγος Σταύρου Σταυρούδη.
2. Ιωάννης Χ. Σαμαράς.
3. Ζαχαρίας Χρ. Σπανός, κουνιάδος του πρώτου.

23/6/09

Επισημάνσεις

Γενικά είμαι οπαδός της ελευθεροτυπίας και θεωρώ ότι ο καθένας πρέπει να μπορεί να δεχθεί κριτική. Όταν όμως αυτή η κριτική ξεπερνάει κάποια όρια, σε σημείο να καταντάει χλευασμός, ειρωνία κτλ. χάνει την αξία της.
Καταρχήν θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαι ερευνητής, δεν έχω "σπουδάσει" το αντικείμενο όπως άλλοι, απλά δημιούργησα το blog θεωρώντας ότι όσα έχω βρει για τον Άγιο Πρόδρομο πρέπει να τα μοιραστώ με τους συγχωριανούς μου, και με οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τον τόπο μας και την περιοχή μας. Σε μερικές αναρτήσεις μπορεί να έχω και λάθη, μπορεί να έχω και παραλείψεις, προσπαθώ όμως. Και νομίζω η προσπάθεια είναι που μετράει. Το πιο εύκολο θα ήταν να έμπαινα σε άλλα blogs και να σχολίαζα ειρωνικά και με χλευασμό όσα δεν μου αρέσουν. Αλλά δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Δυστυχώς ή ευτυχώς έτσι μ' ανάθρεψαν οι γονείς μου.
Όσον αφορά το copyright, από σήμερα διορθώνω και απαλείφω από το blog δημοσιεύματα που τυχόν υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα, όσο και αν θεωρώ ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει γίνει χρήση των δημοσιευμάτων για ίδιο όφελος (αναγνωρισιμότητα, κέρδος κτλ.), κάθε άλλο μάλιστα.
Από σήμερα και στο εξής κακοπροαίρετα (όχι αρνητικά) και ανώνυμα σχόλια δεν θα δημοσιεύονται καθόλου.
Φιλικά,
Γιάννης Σαράφης

Η υπεραιωνόβιος Αγιοπροδρομίτισσα

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 15213
Ημερομηνία: 29 Οκτωβρίου 1957
ΕΖΗΣΕΝ 108 ΕΤΗ ΜΙΑ ΧΩΡΙΚΗ ΕΞ ΑΓ. ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
ΕΙΧΕΝ ΟΚΤΩ ΕΓΓΟΝΟΥΣ ΚΑΙ 19 ΔΙΣΕΓΓΟΝΟΥΣ
ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ, Χαλκιδικης, 20
Μετά ολιγοήμερον ασθένειαν απεβίωσεν ενταύθα η υπεραιωνόβιος Ζαφείρω Μαυρογιάννη, εις ηλικίαν 108 ετών. Κατά την κηδείαν αυτής το φέρετρόν της εκράτουν από της οικίας της μέχρι της εκκλησίας οι τέσσαρες εκ των οκτώ εγγόνων της και από της εκκλησίας μέχρι της τελευταίας της κατοικίας οι τέσσαρες εκ των δέκα εννέα δισεγγόνων της.

22/6/09

Τ'ς κυρίτσας του βρακί (Ταξιάρχης)

Τ’ς κυρίτσας του βρακί1
- Είδα τ’ς κυρί, κοκώνα Μαριγώ,
είδα τ’ς κυρί, τ’ς κυρίτσας του βρακί
μό’ του λύνει και του δένει
και τους νέους τους μαραίνει.
Του ‘δαν παπά, κοκώνα Μαριγώ,
του ‘δαν παπά, παπάδες κι έφριξαν
καλοέροι κι τρομάξαν
κι τα ράσα τους πετάξαν.
Του ‘δε κι ένας, κοκώνα Μαριγώ,
του ‘δε κι ένας, κι ένας πνευματικός
απ’ την εκκλησία βγαίνει
και στου μπαρμπεριό πηγαίνει.
- Μπαρμπέρη μ’ τα, κοκώνα Μαριγώ,
μπαρμπέρη μ’ τα ξου, τα ξουράφια σου
έι καλά να τα τρουχήσεις
πνευματικό θα μπαρμπερήσεις.
Του ‘δε κι ένας, κοκώνα Μαριγώ,
του ‘δε κι ένας, κι ένας μικρός γιατρός
και το δίπλωμα πετάει
και την αχυρί κοιτάει.
- Του τι είδες βρε, κοκώνα Μαριγώ,
του τι είδες βρε, μα βρε πνευματικέ
και το σκούφο σου πετάζεις
και τα ράσα σου τινάζεις;
- Είδα τ’ς κυρί, κοκώνα Μαριγώ,
είδα τ’ς κυρί, τ’ς κυρίτσας του βρακί
που ‘χει αχυρί ταντέλα
κι ήταν Καθαρή Διφτέρα.
1. Τραγούδι σκωπτικό, αποκριάτικο. Το τραγούδι πρωτοάκουσα από την Χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Πολυγύρου. Στο χωριό μας τραγουδιόταν παλαιότερα και από νύφη που καταγόταν από τον Ταξιάρχη.

21/6/09

Σκαρίφημα χάρτη που απεικονίζει τα Ρεσετνίκια

Η Βρετανική Σχολή Αθηνών είναι ένα από τα 17 ξένα αρχαιολογικά ινστιτούτα που λειτουργούν στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1886 και κατά το μεγαλύτερο μέρος της λειτουργίας της η σχολή εστίαζε στην υποστήριξη, κατεύθυνση και διευκόλυνση των βρετανικών ερευνών στις Κλασσικές Σπουδές και στην Αρχαιολογία, αλλά τα τελευταία χρόνια οι δραστηριότητες της επεκτάθηκαν και σε άλλους κλάδους των ελληνικών σπουδών.
Η Βρετανική Σχολή Αθηνών κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της έχει συμμετάσχει σε πλήθος αρχαιολογικών ερευνών και ανασκαφών, μεταξύ των οποίων και μία αναγνωριστική αποστολή στην περιοχή της αρχαίας Ολύνθου το 1915, πριν ακόμη ταυτιστεί με σιγουριά η θέση της με την θέση όπου αργότερα άρχισε ανασκαφές η Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών της Αθήνας. Επικεφάλής της επιτόπιας έρευνας ήταν ο A. J. B. Wace, ο οποίος επι χρόνια εργάστηκε στις ανασκαφές των Μυκηνών. Ο καθηγητής αρχαιολογίας τύπωσε τις παρατηρήσεις του για την Όλυνθο στην Ετήσια Έκθεση της Βρετανικής Σχολής των ετών 1914-1916 ("The annual of the British School at Athens, No XXI").
Συγκεκριμένα στην σ. 11, θέλοντας να δώσει το στίγμα της πιθανής τοποθεσίας της Ολύνθου, έχει δημοσιεύσει και ένα σκαρίφημα χάρτη της περιοχής:

Σκαρίφημα της Χαλκιδικής Όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει ο χάρτης απεικονίζει τα χωριά Πολύγυρος, Πορταριά, Γαλάτιστα και Μ. Έμβολο (Καραμπουρνού), τις αρχαίες πόλεις Μηκύβερνα και Ποτίδαια καθώς και τα Ρεσετνίκια (Άγιος Πρόδρομος) από τα οποία ξεκινάει και ο ποταμός Ολύνθιος.

Στην συνέχεια αναπτύσει την επιχειρηματολογία του σύμφωνα με την οποία η Όλυνθος πρέπει να τοποθετηθεί στην σημερινή θέση της ανασκαφής. Όντας σχολαστικός και διεξοδικός στην παράθεση των επιχειρημάτων του, στην σ. 13 παραθέτει ακόμη ένα σκαρίφημα χάρτη, πιο μεγεθυμένου αυτή τη φορά:

Σκαρίφημα της περιοχής γύρω από τη θέση της Ολύνθου

Εδώ πλέον διακρίνονται όλα τα χωριά που βρίσκονται κοντά στην αρχαία Όλυνθο, Πολύγυρος, Καρκάρα (Ν. Σήμαντρα), Μαριανά, Πορταριά, Μυριόφυτο (Ν. Όλυνθος), Άγιος Μάμας, Μηκύβερνα (Καλύβες) και οι αρχαίες θέσεις Ποτίδαια, Μολυβόπυργος, η τούμπα του Αγίου Μάμαντος και φυσικά η Όλυνθος. Δίνεται και μία εικόνα για το επαρχιακό δίκτυο που ένωνε αυτά τα χωριά κατά την περίοδο εκείνη.

Μα πάνω απ' όλα έχουμε ακόμη μία μαρτυρία για το όνομα του ποταμού Ολύνθιου εκείνη την εποχή (1915). Στον χάρτη αναφέρεται σαν "ποτάμι Ρεσιτνικίων" (River of Resitnikia).

Στην σ. 14 επίσης αναφέρει: "Το Μυριόφυτον τοποθετείται ακριβώς στην αριστερή ή ανατολική όχθη του ποταμού Ρεσιτνίκια [Resitnikia river], το οποίο βρίσκεται από την πλευρά της πόλης που γειτνιάζει με την Ποτίδαια".

Σίγουρα ο διακεκριμένος αρχαιολόγος, φτάνοντας στην περιοχή και μη γνωρίζοντας καλά τον τόπο, θα ρώτησε να μάθει από τους ντόπιους το όνομα του ποταμού. Άλλωστε δεν πήγε στα ίδια τα Ρεσετνίκια, όπου ίσως να του είχαν πει το όνομα αυτό. Επομένως αυτή την εποχή το όνομα του ποταμού, ή σωστότερα χειμάρρου λέγονταν από τους ντόπιους "Ποτάμι Ρεσιτνικίων".

Σε όλες τις μετέπειτα μελέτες για την Όλυνθο, το ποτάμι αναφέρεται με αυτό το όνομα. Ο κατάλογος αυτών των μελετών είναι ανεξάντλητος. Μερικές από αυτές είναι:

"American Journal of Archaeology", Archaeological Institute of America (1923)

"Revue de philologie, de littérature et d'histoire anciennes", F. Klincksieck. (1918)

"Excavations at Olynthus", Johns Hopkins University, George Emmanuel Mylonas (1929)

"Bulletin de correspondance hellénique", École française d'Athènes (1935)

19/6/09

Έρανος για τους τραυματίες

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 2316
Ημερομηνία: 24 Ιουνίου 1918
ΔΙΑ ΤΟ ΔΩΡΟΝ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ
Ο ΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ"
Εκ προηγούμ. εισφορών Δρ. 8347
Ο κ. Γεώργ. Τάγιοβιτς Δρ. 500
Η Βάβδος Δρ. 735
Η Γαλάτιστα Δρ. 735
Τα Σανά Δρ. 43
Το Καϊτζήκι Δρ. 18
Το Ρεσνίκι Δρ. 51
Τα Τουπλίκια Δρ. 40
Ήτοι εν όλω: 10469
Τας συνεισφοράς των ως άνω χωρίων της Χαλκιδικής μας απέστειλεν ο ενθουσιώσης επίσκοπος Αρδαμερίου κ. Ιωακείμ και ο δραστήριος αστυνομικός υποδιευθυντής Γαλατίστης κ. Μαρκοδημητράκης, ανθυπομοίραρχος, συνοδεύοντες αυτάς δια της εξής επιστολής:
Συγχαίροντες υμάς δια την πρωτοβουλίαν, την οποίαν ελάβετε εις το ζήτημα των συνδρομών υπέρ των τραυματιών, σας αποστέλλομεν υπέρ του σκοπού τούτου δραχμάς 1622, εισπραχθείσας ως εξής: Γαλάτιστα δρ. 735, Βάβδα 735, Σανά 43, Καϊτζήκι 18, Ρεσνίκι 51, Τουπλίκια 40. Ελπίζομεν να σας στείλωμεν και ετέρας συνδρομάς, εις χρήμα και εις είδος.

18/6/09

Απαγωγή Ισραηλίτη στην Χαλκιδική

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 326
Ημερομηνία: 2 Αυγούστου 1912
ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΟΥ ΕΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
Κατ' ειδήσεις εκ Γαλατίστης συνελήφθη παρά το Καϊτζίκ ο τυροποιός Ισραηλίτης Χαΐμ υπό δύο ληστών. Κατόπιν όμως της συντόνου καταδιώξεως υπό των στρατιωτικών αποσπασμάτων ο Χαΐμ αφέθη ελεύθερος.

15/6/09

Ένα πανηγύρι από άλλη εποχή (Αγία Παρασκευή Αρναίας, 1930)

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 6499
Ημερομηνία: 20 Αυγούστου 1930
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΑ
Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΣΕΙΛΚΥΣΕ ΧΙΛΙΑΔΑΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ
ΤΑ ΧΑΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΑΡΝΑΙΑ, 6 - Το περασμένο Σάββατο η Αρναία (Λιαρίγκοβη) ήγε την πανηγυρικήν της εορτήν. Την εορτήν της Αγίας Παρασκευής, η οποία δια την Αρναίαν λαμβάνει την μορφήν γενικής πανηγύρεως των Μαδεμοχωρίων εις τον ναόν της Αγίας Παρασκευής, την οποίαν οι Αρνιώτες εφρόντισαν να τοποθετήσουν εις μίαν θαυμασίαν τοποθεσίαν, μέσα εις δάσος από δρυς περιβαλλόμενον από ολοπράσινα λειβάδια. Η φήμη λοιπόν της πανηγύρεως αυτής και η ανάγκη όπως απομακρινθώμεν δι' ολίγας έστω ημέρας του Πολυγύρου, ο οποίος οπωσδήποτε καλός και αν είναι είνε δια τους ξένους, καταντά ανιαρός δι' ημάς τους Πολυγυρινούς, μας έκαμε να λάβωμεν τον προς την Αρναίαν ανήφορον. Εξάωρον ταξείδιον δια μουλαριού, δεν είναι και τόσον ευχάριστον αυτήν μάλιστα την εποχήν υπό τον καυστικόν ήλιον, αλλ' όταν πρόκειται να ταξιδεύση τις από τον Πολύγυρον δια την Αρναίαν δεν φοβείται και πολύ τον ήλιον, παρά μόνον δια μίαν ώραν, μέχρις ότου ανέλθη από του Πολυγύρου υψ. 535 μέχρι της κορυφογραμμής υψ. 850. Εκείθεν μέχρι της Αρναίας, βαίνει υπό σκιάν, δια μέσου του απεράντου δάσους του Χολομώντος, το οποίον μέχρι μεν της κορυφής του Χολομώντος αποτελείται κατά το πλείστον από πλατυκλώνους δρυς εκείθεν δε μέχρι της Αρναίας από πανυψήλους οξυές.
Από καιρού εις καιρόν, όπου διανοίγεται ελεύθερος ορίζων, ιστάμεθα και αποθαυμάζομεν τον ωραίον διαμελισμόν και την ποικίλην φύσιν της Χαλκιδικής. Φαίνεται όλη ως εν' αναγλύφω, ιδιαιτέρως μάλιστα από την θέσιν Καραούλη παρά την κορυφήν του Χολομώντος. Πριν η φθάσωμεν εκεί παρά την θέσιν "Καδής" της Λοκόβης, συναντώμεν τα κόκκινα σημάδια της οροθετήσεως της υπό κατασκευήν οδού Παλαιοκάστρου - Αρναίας.
Τα σημάδια αυτά συναντώμεν συχνά να ακολουθούν τον ήδη μουλαρόδρομον μέχρι της Αρναίας και φανταζόμεθα εκτός της χρησιμότητος και την ωραιότητα του δρόμου αυτού, αν ποτέ πραγματοποιηθή αυτό το όνειρόν μας.
Έξαφνα στον κατήφορο που ακολουθούσαμε επί δίωρον αφού διήλθομεν κατά 20 μόνον μέτρα κάτωθεν της κορυφής του Χολομώντος υψ. 1042, και την στιγμήν που ο ήλιος εχρύσωνε τα γύρω του συννεφάκια με τες τελευταίες αχτίδες του, επρόβαλε το καμπαναριό της Αρναίας και αμέσως το προς την κοιλάδα εν μέσω των κήπων νέον και μεγαλοπρεπέστατον κτίριον "Τα Εκπαιδευτήρια Αρναίας", και τα ποικιλόχρωμα σπίτια της κωμοπόλεως. Κατερχόμενοι αποτόμως φθάνουμε τα πρώτα σπίτια και εξακολουθούμε να κατερχόμεθα, διότι η Αρναία είναι εκτισμένη εις την βορείαν πλαγιάν του Χολομώντος, των κάτω απλούται ευρεία και ολοπράσινη από τα λειβάδια κοιλάς, εις το βάθος της οποίας διακρίνονται δύο άλλα χωριά, το Παλαιοχώρι και το Νεοχώρι.
Η αγορά της Αρναίας πλήθουσα κατά την ώραν εκείνην τόσον από τους νοικοκυραίους που εφρόντιζαν να προμηθευθούν τα της αυριανής πανηγύρεως, όσον και από τους ανυπομόνους πανηγυριστάς οι οποίοι εώρταζον τα προεόρτια.
Είχαν άλλως τε προσέλθη τα βιολιά και τα κλαρίνα όλων των περιχώρων, ακόμη και μια πάντα από ζουρνάδες και νταούλια, και ηλέκτριζον την νεολαίαν. Η δε νεολαία της Αρναίας φαίνεται αρκετά ζωηρά και πολυπληθής. Είχον επίσης συνέλθη λόγω της πανηγύρεως και όλοι οι ξενιτευμένοι αφ' ενός και αφ' ετέρου κατά το τελευταίον δεκαήμερον είχε διαμοιρασθή εις τους Αρνιώτας από την πώλησιν των διπλασιασθέντων και τετραπλασιασθέντων εν πολλοίς μελισσιών των, κατά την εφετεινίν μελισσοχρονιά, πλέον του ενός εκατομμυρίου δρχ. καθ' όσον η μελισσοκομία των Αρνιωτών είναι ακμαία, αφού και σύνδεσμον μελισσοτρόφων διατηρούσι, και αποτελεί μίαν των κυριωτέρων προσοδοφόρων πηγών, μετά της εξ' ίσου ανεπτυγμένης κτηνοτροφίας. Και οι μικροεπαγγελματίαι της όμως και λοιποί μη ιδιοκτήται της Αρναίας, δεν κάθηνται με εσταυρωμένας τας χείρας, αλλά εργάζωνται και ξενιτεύωνται είτε δια να πωλήσουν τα προϊόντα των, υποδήματα ή φλοκάτες κάπες, ή δια να εύρουν εργασίαν κανένα εμπόριον του ποδαριού. Και έτσι φαίνεται τουλάχιστον ότι δεν δυσκολεύονται όσον άλλοι κατά την δύσκολη αυτή χρονιά.
Στα καφενεία δεν ευρίσκει κανείς κάθισμα και η φαρμακερή μουντοβίνα, το απόσταγμα των απολειμμάτων του μέλιτος, φουτώνει τα μυαλά των και ξεχνούν τα βάσανά των.
Ο πανζουρλισμός με τον φιλότιμον συναγωνισμόν των βιολιστών στο λίγωμα του δοξαριού, τον εύθυμον ήχον του ζουρνά και τον γδούπον του νταουλιού, εξακολουθεί μέχρι των πρωϊνών ωρών.
Εν ημιεγρηγόρσει ακόμη διατελούντες ακούομεν το χαρμόσυνον άγγελμα της πανηγύρεως, την αρμονικήν μουσικήν των συντονισμένων καμπανών και καμπανελίων (sic) της εκκλησίας, υφ' ενός και μόνον πληττομένων ειδικώς παρά τω Αγίω Όρει ασκηθέντος, που μας προκαλεί την εντύπωσιν ότι ευρισκόμεθα εν αυτώ. Ανθυμούμεθα όμως ότι ευρισκόμεθα εν αρμονία, η οποία είνε η έδρα του Μητροπολίτου Ιερισσού και Αγίου Όρους1. Το πρώτον αυτό χαρμόσυνον άγγελμα ήτο το εωθινόν εγερτήριον και αι μπάντες των μουσικών μαζύ με τις οικογενειακές συντροφιές αρχίζουν να κατέρχωνται προς την αγίαν Παρασκευήν. Διερχόμεθα παρά τα μεγαλοπρεπή εκπαιδευτήρια Αρναίας τα οποία όμως, όπως παρατηρούμεν εκ του πλησίον, είνε κενά ακόμη εις το εσωτερικόν. Μας λέγουν ότι εξοδεύθησαν μέχρι τούδε περί τα 1.500.000 δραχ. και ήδη εξακολουθούν μετ' επιμελείας να στιλβώνουσι τα αγκωνάρια δια την ωραιοτέραν σημασίαν δια την εξωτερικήν εμφάνισιν των εκπαιδευτηρίων των, και φοβούμεθα μήπως εξαντληθούν οι πόροι των ως προς τον εσωτερικόν και τον μετέπειτα στολισμόν αυτών.
Μολονότι δεν φανταζόμεθα ότι το Κράτος θα τους εγκαταλείψει εις την ευγενή και ωραίαν αυτήν προσπάθειαν, νομίζομεν ότι ζωηρότερον θα ενδιαφερθή και τούτο, αν αυτοί ούτοι οι Αρνιώται και προς το συμφέρον αυτών και ολοκλήρου της Χαλκιδικής, προέτειναν προς το Κράτος να χρησιμοποιήση τα τόσον μεγαλοπρεπή εκπαιδευτήριά των, αντί του ατελούς ημιγυμνασίου των, δια την ίδρυσιν και λειτουργίαν μιας δενδροκομικής, μελισσοκομικής και κτηνοτροφικής σχολής. Υποθέτομεν ότι πας τις αντιλαμβανόμενος την σημασίαν μιας τοιαύτης ειδικευμένης σχολής δι' ολόκληρον την Χαλκιδικήν, ιδιαιτέρως δε οι φιλοπρόοδοι και ενεργητικοί Αρνιώται οι οποίοι αν ενστερνισθούν μιας τοιαύτης ιδέας δεν αμφιβάλλομεν ότι θα την πραγματοποιήσουν, καθ' όσον άλλως τε υποθέτομεν ότι θα έχουν την πρόθυμον υποστήριξιν του Κράτους και παντός αντιλαμβανομένου την χρησιμότητα μιας τοιαύτης σχολής.
Με την συζήτηση αυτήν φθάνωμεν εις ωραιότατον τοπείον της πανηγύρεως. Γύρωθεν νεαρόν και καθαρισμένον δάσος εκ δρυών περικλείον ευρύτατον και καταπράσινον λειβάδιον εις το μέσον του οποίου η εκκλησία της Αγίας.
Οικογενειακές συντροφιές ξαπλωμένες κάτω απ' την παχείαν σκιάν, οι ψιλικατζήδες κάμουν χρυσές δουλιές και εις το καφενείον συναγωνίζονται δια καρέκλες όσοι θέλουν να μη λερώσουν τα γιορτινά των από την πρασινάδα.
Τα αυτοκίνητα πηγαινοέρχωνται μεταφέροντα πανηγυριστάς από τα πέριξ χωρία, τα οποία ιφιλοτιμήθησαν, όπως, δια προσωπικής εργασίας, κατασκευάσουν δρόμους ίνα επικοινωνούν δι' αυτοκινήτου τουλάχιστον όταν δεν βρέχει. Το ίδιο άλλως τε έκαμεν και η Αρναία και με την προσωπικήν εργασίαν των κατοίκων της τη επικουρία και των κατοίκων του Στανού, συνεδέθη δια οπωσδήποτε βατού δι' αυτοκινήτου δρόμου με την Κοκκαλού και εκείθεν με την Θεσσαλονίκην. Αναμφιβόλως όμως ο δρόμος αυτός είναι μακρός και κοπιώδης, διαρκείας πέντε ωρών, αλλ' οπωσδήποτε εξυπηρετείται επί του παρόντος τόσον την Αρναίαν όσον και τα χωρία Στανόν, Παλαιοχώριον, Νεοχώριον, Στάγειρα, Στρατονίκην και Μεγάλην Παναγίαν.
Βεβαίως ο πόθος όλων αυτών των χωριών και των άλλων απροσίτων Μαδεμοχωρίων είναι ο υπό κατασκευήν δρόμος Παλαιοκάστρου - Αρναίας - Ιερισσού, ο οποίος και συντομώτερος θα είναι κατά πολύ ωραιότερος. Τόση όμως είναι η δυσπιστία προς το Κράτος, ώστε μας λέγουν "να δούμε και δεν θα πιστεύσουμε". Ας φροντίση λοιπόν το Κράτος να διαλύση το ταχύτερον αυτήν την δυσπιστίαν των καλών αυτών πολιτών του.
Παρ' όλην όμως την εφετεινήν κίνησιν οι παλαιότεροι δεν μένουν ευχαριστημένοι και μας διηγούνται την μεγαλοπρέπειαν και τον συναγερμόν της πανηγύρεως της Αγίας Παρασκευής κατά τα παλαιότερα χρόνια οπότε δεν εγνώριζον μεν το αυτοκίνητον, αλλ' ο ενθουσιασμός, η πίστις και η τσέπη των Αρνιωτών όσον και των περιοίκων, ευρίσκοντο εν ακμή. Τότε πλην των άλλων και αγωνίσματα διάφορα ελάμβανον χώραν, η πάλη, το άλμα και αι ιπποδρομίαι εις τους εκτεταμένους λειμώνας. Τώρα όμως τόσον η οικονομική δυσπραγία όσον και η μόδα παρήλλαξαν τα συμβαίνοντα, και τα αγωνίσματα επίσης αντικατεστάθησαν υπό του αγωνίσματος της μόδας, του ποδοσφαίρου εις το οποίον οι Αρνιώτες επεδόθησαν με ζήλον και έχουν να επιδείξουν μίαν καλήν ομάδα.
Επί τη ευκαιρία λοιπόν της πανηγύρεως προσεκάλεσαν εις τον αγώνα την ομάδα του Κιούπ-Κιοΐ2, δυστυχώς όμως το αποτέλεσμα ήτο λυπηρόν δια τους Αρνιώτας, ευχάριστον όμως δια τους ποδοσφαιριστάς της Μεγάλης Παναγιάς, οι οποίοι επίσης παρηκολούθουν τον αγώνα μετά ζηλοτυπίας, διότι ως μας είπον οι Αρνιώτες έχουν νικήση προηγουμένως τους Μεγαλοπαναγιώτας.
Η μανία αυτή του ποδοσφαίρου έχει ήδη επεκταθή και εις τα μεγαλείτερα χωρία της Χαλκιδικής και έχει προσκληθή ήδη από τους Αρνιώτας εις προσεχή αγώνα και η ομάς του Πολυγύρου, καθ' όσον φιλοδοξούν να κερδίσουν τουλάχιστον το πρωτάθλημα της Χαλκιδικής.
Μόλα ταύτα δι' ημάς τόσον η κίνησις της πανηγύρεως όσον και η εν γένει κίνησις της Αρναίας υπήρξεν άκρως εντυπωσιακή. Η Αρναία άλλως τε αποτελεί ουσιαστικώς το κέντρον της γεννήσεως του Μαδεμοχωρίου και τώρα μάλιστα μετά την εγκατάστασιν εν αυτώ Οικονομ. Εφορείας και Ταμείου παρουσιάζει ικανοποιητικήν κίνησιν και εξυπηρετεί αρκούντως τα περί αυτήν χωρία. Εξακολουθούν μόνον να διαμαρτύρωνται κατά του Πρωτοδικείου Πολυγύρου το οποίον όμως προσπαθούν όσον το δυνατόν να αποφεύγουν, ενώ η Νομαρχία τοις είνε αδιάφορος, διότι με αυτήν ελάχισται υποθέσεις τους συνδέουν και δη μόνον τους Προέδρους των Κοινοτήτων των.
Πάντως η έλλειψις συγκοινωνιών και οικονομικών δεσμών προς τον Πολύγυρον τους προκαλεί μεγάλην δυσφορίαν όταν αναγκάζωνται να επισκεφθούν αυτόν.
Ομολογούσιν όμως την υπεροχήν του Πολυγύρου, ιδία ως προς την εμφάνισιν αυτού, παραπονούμενοι κατά του Προέδρου των δια την δήθεν αδράνειάν του, χωρίς να υπολογίζωνται και την πενίαν της κοινότητός των. Πάντως όμως μία καλυτέρα διοίκησις και συστηματικωτέρα παρόρμησις των Αρνιωτών αλλά και ποια τις φορολογική επιβάρυνσις αυτών, θα είνε δυνατόν να μεταμορφώσωσι ταχέως την Αρναίαν, διότι οι Αρνιώται είνε υπερήφανοι και πρόθυμοι δια το κοινόν συμφέρον των.
Αρ. Καραγιάννης
Σχόλια
Η γραφή του εν λόγω δημοσιεύματος έχει έντονη πολιτική χροιά, δεδομένου ότι αυτή την εποχή είχε φουντώσει η "κόντρα" μεταξύ Πολυγύρου και Αρναίας, όσον αφορά την διεκδίκηση της έδρας της πρωτεύουσας του Νομού, όπως επίσης και η πίεση προς την κεντρική εξουσία για την στήριξη της Χαλκιδικής, που τα τελευταία χρόνια είχε παραμεληθεί. Το δημοσίευμα όμως αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα μια γραφικότατη περιγραφή ενός μεγάλου πανηγυριού της Χαλκιδικής την περίοδο του Μεσοπολέμου και μιας απ' τις ωραιότερες κωμωπόλεις της περιοχής, της Αρναίας.
1. Εδώ αναφέρεται ως Ι. Μ. Ιερισσού και Αγίου Όρους, αλλά όχι και Αρδαμερίου. Το 1930, έτος του συγκεκριμένου δημοσιεύματος, η Επισκοπή Αρδαμερίου είχε ακόμη έδρα την Γαλάτιστα. Το 1936 η Επισκοπή καταργείται και η έδρα της μεταφέρεται στην Αρναία, μετονομαζόμενη σε Ι.Μ. Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου.
2. Το Κιούπ-Κιοΐ είναι το παλαιότερο όνομα της κωμώπολης Πρώτης Σερρών. Παρόλο που το όνομα της κωμόπολης είχε αλλάξει από το 1926, στην ντοπιολαλιά διατηρούνταν ακόμη έντονα το παλιό "Κιούπ-Κιοΐ".

14/6/09

Το εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου

Εφημερίδα: Φωνή της Χαλκιδικής
Τεύχος: 159
Ημερομηνία: 10 Ιουνίου 1956
ΤΟ ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΟΝ ΑΓ. ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Κύριε Διευθυντά,
Επιτρέψατέ μου να κάνω κι εγώ χρήσιν των φιλοξένων στηλών σας, δια το ζήτημα των εξωκκλησίων που αρθρογραφήσατε εις το υπ. αρίθ. 155/13-5-56 φύλλον σας και που τονίσατε εις τους κ.κ. αρμοδίους να φροντίσουν εγκαίρως δια τα εξωκκλήσιά μας τα οποία κινδυνεύουν να μεταβληθούν εις σωρούς λίθων και εις στάνες αιγοπροβάτων και χοίρων.
Την 6ην Ιουνίου επεσκέφθην το σχολείον μας μετά τινών άλλων το εξωκκλήσιον του Αγίου Προδρόμου, το οποίον ως γνωστόν με τα πανύψηλα δέντρα του και το κρυστάλλινο νερό αποτελεί το γραφικώτερον εξωκκλήσιον της περιοχής μας.
Η πρώτη εντύπωσίς μας απελπιστική. Η υπέροχος αυτή τοποθεσία έχει μεταβληθή εις χοιροστάσιον μέγα. Τα γουρούνια δεν έχουν αφήσει ούτε ένα μέτρο γης καθαρό για να μπορή ο επισκέπτης ν' αναπαυθή και ν' απολαύση το θαυμάσιο αυτό τοπείο. Παντού ακαθαρσίες και κοπριές. Εκτός αυτού οι εκδρομείς και οι επισκέπται πρέπει να τοποθετούν φρουρά δια την φύλαξιν των τροφίμων των από τους χοίρους. Το εκκλησάκι απεριποίητο τελείως. Ουδείς ενδιαφέρθη δια την ευπρέπισίν του και δια αυτήν την στοιχειώδη καθαριότητα.
Ερωτώ, δεν υπάρχει εκκλησιαστική επιτροπή; δεν υπάρχει κοινοτάρχης και κοινοτικόν συμβούλιον; δεν υπάρχουν μορφωμένοι άνθρωποι ώστε να ενδιαφερθούν δια το εξαιρετικόν τούτο εξωκκλήσιον, το οποίον συγκεντρώνει και ζωηρόν τουριστικόν ενδιαφέρον;
Ας ελπίσωμεν ότι οι κ.κ. της αρμοδίας επιτροπής θα εγκαταλείψουν την αδράνειάν των και θα κάμουν ό,τι επιβάλλεται.
ΓΑΡ. ΓΑΡΟΦΥΛΛΟΣ
δημ/[οδιδάσκα]λος Παλαιοκάστρου

13/6/09

Ένας Αγιοπροδρομίτης μετανάστης στην Αμερική

Φτώχεια, εξαθλίωση, εκμετάλλευση, αγώνας για επιβίωση, ανεργία, αναζήτηση για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους που αναγκάζουν κάποιον να εγκαταλείψει την χώρα του, τον τόπο του, συγγενείς, φίλους και γνωστούς και να ξενιτευθεί. Αμερική! Ένας προορισμός που παλαιότερα τουλάχιστον φάνταζε ως "Η γη της επαγγελίας". Ένας τόπος που "υποδέχτηκε" χιλιάδες Ελλήνων που αναζητούσαν την τύχη τους.
Ψάχνοντας πρόσφατα στο αρχείο της Νήσου Έλλις της Ν. Υόρκης1, βρέθηκα μπροστά στο όνομα ενός Αγιοπροδρομίτη, ο οποίος ταξίδεψε με πλοίο στην Αμερική. Το όνομά του ήταν Αργύριος Καράς, το οποίο μάλιστα κατά την μεταγραφή του από το πρωτότυπο έγγραφο γράφηκε λάθος (Arighinoz Karos!). Με λίγη προσοχή στο αυθεντικό έγγραφο, το σφάλμα αυτό είναι ευδιάκριτο. Το συγκεκριμένο έγγραφο είναι ουσιαστικά η λίστα των αλλοδαπών επιβατών του πλοίου, με πλήρη περιγραφή των στοιχείων του καθενός. Τα στοιχεία που αντλούμε είναι τα εξής:
Το πλοίο με το οποίο ταξίδεψε ονομαζόταν Mendoza. Απέπλευσε από την Νάπολη της Ιταλίας στις 19 Απριλίου 1912 και αφίχθη στην Νήσο Έλλις της Ν. Υόρκης στις 3 Μαΐου 1912. Στη λίστα των επιβατών και με αριθμό 663 διαβάζουμε το ονοματεπώνυμο Αργύριος Καράς, ετών 22. Αναφέρεται ως ανύπαντρος άρρεν και επαγγέλεται έμπορος. Γνωρίζει γραφή και ανάγνωση, η εθνικότητά του ελληνική. Τελευταίος τόπος κατοικίας του, ο οποίος αναφέρεται και ως τόπος γεννήσεώς του, τα Ρεσετνίκια (Resetnikias), Ελλάδα, ο σημερινός δηλαδή Άγιος Πρόδρομος. Ως κοντινότερος συγγενής του στην Ελλάδα αναφέρεται ο πατέρας του Αθανάσιος (father Athanasios Resetnikion). Τελικός του προορισμός η Νέα Υόρκη.
Πλήρωσε ο ίδιος το εισιτήριο του ταξιδιού και μάλιστα είχε μαζί του και 62 $ για τα πρώτα του έξοδα, μεγάλο ποσό, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι περισσότεροι επιβάτες είχαν μαζί τους 25 $. Δεν είχε ξαναεπισκεφθεί, όπως αναγράφεται, την Αμερική και ο μόνος γνωστός που είχε στην χώρα αυτή και στον οποίο θα πήγαινε ήταν ο φίλος Γεώργιος Πανόπουλος (friend Georgio Panopoulos), ο οποίος διέμενε στην Ν. Υόρκη, στη λεωφόρο 90 - 50 av.
Όσον αφορά τα σωματικά του χαρακτηριστικά, ήταν αρτιμελής και υγιέστατος, με καστανά μαλλιά και μάτια, και ύψος 5 πόδια και 7 ίντσες (1.70 m). Εδώ λοιπόν τελειώνει η περιγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου εγγράφου.
Ποιός ήταν όμως αυτός ο Αγιοπροδρομίτης; Στην συγκεκριμένη περίοδο που αναφερόμαστε, υπήρχαν στα Ρεσετνίκια 3 άτομα με το όνομα Αργύριος Καράς και αυτή περίπου την ηλικία:
α) Ο Αργύριος Καράς του Νικολάου και της Άννης, γεννηθείς το 1877 και από το 1891 μοναχός στην Ι.Μ. Βατοπεδίου.
β) Ο Αργύριος Καράς του Μόσχου, γεννηθείς το 1888, και στο επάγγελμα υποδηματοποιός και
γ) Ο Αργύριος Καράς του Αθανασίου, γεννηθείς το 1882, στο επάγγελμα φαρμακοποιός.
Ο πρώτος αποκλείεται, γιατί εκείνη την περίοδο (1912) ήταν ήδη στο Άγιον Όρος. Ο δεύτερος ταιριάζει περισσότερο ηλικιακά με τον συγκεκριμένο ταξιδιώτη, μια και το 1912 ήταν 24 ετών. Όμως το πατρώνυμο του τρίτου (Αθανάσιος) μας υποχρεώνει να τον ταυτίσουμε με το άτομο που αναφέρεται στο έγγραφο. Βέβαια το 1912 ήταν 30 ετών, αλλά ίσως η πραγματική του ηλικία να αποκρύφτηκε σκόπιμα.
Πρόκειται δηλαδή για τον Αργύριο Καρά του Αθανασίου, φαρμακοποιό στο επάγγελμα και γεννηθέντα το 1882. Ως φαρμακοποιός, σίγουρα γνώριζε γραφή και ανάγνωση, και θα μπορούσε κάλλιστα να δηλώσει στις τελωνειακές αρχές οτι ήταν έμπορος. Όσον αφορά τον γνωστό του με το όνομα Γεώργιος Πανόπουλος, στον οποίο πήγαινε μάλλον συστημένος στην Αμερική, δεν γνωρίζουμε τίποτε. Μάλλον δεν ήταν από τον Άγιο Πρόδρομο, γιατί τέτοιο επίθετο ουδέποτε υπήρξε εδώ.
Στο ίδιο αρχείο βέβαια αναγράφεται ένας Γεώργιος Πανόπουλος, ο οποίος έφτασε στην Αμερική το 1909 με το πλοίο Laura, το οποίο απέπλευσε από την Πάτρα. Προερχόταν από την Μέκλια (άγνωστο χωριό ή πόλη) της Ελλάδας, ήταν έμπορος και πήγαινε στην Βοστόνη να βρει τον θείο του Γεώργιο Τσαμπάσση (George Champassis). Υπάρχουν και άλλοι δύο με αυτό το όνομα, οι οποίοι όμως πήγαν στην Αμερική μετά το 1912 και δήλωσαν ότι ήταν η πρώτη φορά τους που ταξίδευαν εκεί.
Ο Αργύριος Καράς αργότερα πρέπει να επέστρεψε στον Άγιο Πρόδρομο, μια και διασώζονται τα ονόματα των απογόνων του που έζησαν στο χωριό. Γιός του ήταν ο Αθανάσιος Καρράς (δεν γνωρίζω για άλλα παιδιά), ο οποίος έκανε οικογένεια και είχε παιδιά, τους Δημήτριο και Νικόλαο Καρρά.
1. Οι περισσότεροι μετανάστες έφευγαν από την Ελλάδα ακτοπλοϊκώς, από τα λιμάνια της Πάτρας, της Καλαμάτας και του Πειραιά. Κάποιοι από τη Νάπολη ή το Παλέρμο της Ιταλίας και μερικοί από την Τεργέστη. Τα πλοία, αποβίβαζαν τους μετανάστες στο νησί Έλλις, στην είσοδο της Νέας Υόρκης. Εκεί γινόταν ιατρικός έλεγχος και έμπαιναν σε ολιγοήμερη καραντίνα, πριν διασκορπιστούν στη μεγάλη αυτή χώρα.
Πρόσφατα, το αρχείο των επιβατών που αποβιβάζονταν στην νήσο Έλλις ψηφιοποιήθηκε και μπορεί κανείς να βρει στοιχεία εκατομυρίων μεταναστών στην διεύθυνση Ellis Island.
Μία συγκλονιστική περιγραφή των κακουχιών που βίωναν οι μετανάστες μπορεί κανείς να διαβάσει και στο πολύ ενδιαφέρον blog Aqua's!

12/6/09

Πνιγμός χωρικού στον Άγιο Πρόδρομο

Εφημερίδα: Φωνή της Χαλκιδικής
Τεύχος: 102
Ημερομηνία: 26 Απριλίου 1936
ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ ΧΩΡΙΚΟΥ ΕΙΣ ΑΓΙΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟΝ
Αι τελευταίαι νεροπονταί δεν είχον μόνον ολέθρια αποτελέσματα εις την εν γένει Γεωργίαν της χώρας μας αλλά τα αποτελέσματα αυτών εξετάθηκαν και επί ανθρωπίνων ακόμη υπάρξεων.
Ούτω την παρελθούσαν Παρασκευήν 24ην τρέχοντος εις Άγιον Πρόδρομον συνέβη τραγικός πνιγμός χωρικού, του Χρήστου Γραμμένου ετών 24 υπό τας κάτωθι συνθήκας:
Μετά την κατάπαυσιν της κατακλισμιαίας νεροποντής ο εν λόγω χωρικός μετά του πατρός του ηθέλησαν να διέλθουν εις την αντίπεραν όχθην του ποταμού προτιθέμενοι να μεταβώσιν εις το χοιροστάσιον των. Επειδή όμως ο πνιγείς διέβλεπεν ότι θα καθίστατο αδύνατος η διάβασις του ποταμού πεζή, ίππευσε τον ίππον του και επεχείρησε την επικίνδυνον διάβασιν του ποταμού. Την στιγμήν όμως της διαβάσεως ο ποταμός ευρίσκετο εις το ζενίθ της ροής του και μόλις ίππος και ιππεύς ερρίφθησαν εις την δύνην του παρεσύρθησαν υπό του ρεύματος. Και ο μέν ίππος παλαίων απεγνωσμένως κατώρθωσε να διασωθή και να ανευρεθή αργότερον, ο δε ιππεύς Χρίστος Γραμμένος απολέσας τας αισθήσεις του αμέσως, παρεσύρθη πνιγείς. μη ανευρεθείς εισέτι παρά τας μακράς και εναγωνίους έρευνας...

9/6/09

Νέες εκτοπίσεις ανυποτάκτων

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 2363
Ημερομηνία: 10 Αυγούστου 1918
ΝΕΑΙ ΕΚΤΟΠΙΣΕΙΣ
Κατόπιν διαταγής της Γεν. Διοικήσεως εκτοπίζονται 26 οικογένειαι λιποτακτών και ανυποτάκτων, καταγόμενοι εκ των χωρίων Ρεβετνικίου, Δουμπιάς, Καζιαντζικίου, Νεοχωρίου, Ορμιλίων, Θεολόγου Θάσου, Βαρβάρας, Πιλορίων, Βερροίας, Πετρόβου, Κουφάλια, Ασβεστοχωρίου, Ισβόρου, Παλαιοχωρίου, Γενιτσών και Πρεμποδίστας εις τας νήσους, Θήραν, Σάμον, Τήνον, Άνδρον, Σέριφον, Σίφνον και Ικαρίαν.

5/6/09

Ευχαριστίες

Άγιος Πρόδρομος. Το χωρίο μου. Από παιδί ακόμη αγάπησα πολύ αυτό το χωριό. Ήθελα να μάθω τα πάντα γι' αυτό, ν' ανακαλύψω κάθε του γωνιά, να μάθω κάθε ιστορία γύρω από αυτό, πράγμα πολύ δύσκολο.
Τα χρόνια περάσανε, φύγαμε στον Πολύγυρο. Όμως πάντα ένα σαράκι με έτρωγε μέσα μου, ιστορίες από τους παππούδες και τους πατεράδες μας, έρχονταν στο μυαλό μου. Ακόμη και τα όνειρά μου, μετά από τόσα χρόνια όλα "διαδραματίζονται" στον Άγιο Πρόδρομο. Περίεργο...
Έτσι αποφάσισα να συλλέξω υλικό, ιστορίες, δημοσιεύματα γύρω από αυτό. Συνεχίζω να μαζεύω, αν και θεωρώ ότι έχω ακόμη πολύ, μα πάρα πολύ δρόμο μπροστά μου.
Μόλις πρόσφατα θεώρησα ότι το να μαζεύεις υλικό χωρίς να το μοιράζεσαι με τους συγχωριανούς σου, οι οποίοι σίγουρα γνωρίζουν πολλές ιστορίες και γεγονότα της περιοχής, είναι ανώφελο. Έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω αυτό το ιστολόγιο. Με σκοπό την γνωστοποίηση της ιστορίας του χωριού. Αλλά περισσότερο με σκοπό την ενεργοποίηση όλων μας γύρω από αυτό το θέμα. Ίσως γι' αυτό να επιμένω τόσο πολύ για την δημοσίευση ιστοριών από τους αναγνώστες μας.
Στην αρχή, για να πω την αλήθεια αισθάνθηκα μόνος μου. "Άραγε τα διαβάζει κανείς αυτά που γράφω;", αναρωτήθηκα. Κι όμως, από την πρώτη κιόλας εβδομάδα, μοιραστήκαμε τις ιστορίες αυτού του ιστολογίου με πολλούς συγχωριανούς αγιοπροδρομίτες, διψασμένους για μάθηση και γνώση. Αλλά και με πολλούς από τα γύρω χωριά, που χρόνια τώρα και αυτοί παλεύουν να διατηρήσουν τα ήθη και έθιμά μας, τις παραδόσεις και την ιστορία του τόπου μας.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω λοιπόν όλους τους αναγνώστες του ιστολογίου, που μου δίνουν δύναμη να συνεχίσω αυτήν την προσπάθεια. Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να δώσω στους κυρίους Θανάση Γραμμένο από το Παλαιόκαστρο, Νίκο Παπαοικονόμου από τα Δουμπιά, Ιωάννη Κανατά από την Νικήτη και Δημήτριο Κύρου από την Αρναία για τις πολύτιμες πληροφορίες τους.

Αναπαράσταση της Γεννήσεως του Χριστού

Εφημερίδα: Φωνή της Χαλκιδικής
Τεύχος: -
Ημερομηνία: 5 Ιανουαρίου 1936
ΣΧΟΛΙΚΑΙ ΕΟΡΤΑΙ
Η ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟΝ
Φέτος για πρώτη φορά και χάρις στη πρωτοβουλία και τας προσπαθείας της δασκάλας μας δίδος Μάρθας Σύρρου, αλλά και του λοιπού προσωπικού του Σχολείου μας, παραστάθηκε η Γέννησις του Χριστού σε ζωντανή εικόνα.
Μικρά παιδάκια, μαθηταί του Σχολείου, ντυμένα στ' άσπρα, με μεγάλα χάρτινα φτερά, παρίσταναν τους αγγέλους, άλλα δε κατάλληλα ντυμένα τους μάγους και ποιμένας.
Ζωντανά αρνάκια, δεμένα κάτω στη σκηνή που έμοιαζε πολύ με χάνι, συμπλήρωσαν το μεγαλείον του Θείου αυτού γεγονότος.
Το ρόλο της Παναγίας υπεδήθη θαυμάσια η μαθήτρια της Δης τάξεως Γερακίνα Μαυρογιάννη.
Στο προσωπικό του Σχολείου, αλλά ιδιαίτερα στη δασκάλα, που στα πρώτα ακόμα βήματά της, φάνηκε πως θα εξελιχθή σε άριστη μορφωτική πηγή, αξίζει κάθε έπαινος.
ΑΓΙΟΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗΣ

Τοποθετήσεις δασκάλων στα χωριά της Χαλκιδικής

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 181
Ημερομηνία: 15 Οκτωβρίου 1926
ΝΕΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΕΙΣ ΟΛΑΣ ΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Περιφέρεια Χαλκιδικής: Του Κωνσταντίνου Δελήμπαση εις Μετόχιον Μονής Ξηροποτάμου, Αστερίου Οικονόμου εις Καψόχωρον, Θεοδ. Ράπτου εις Πολύχρονον, Χρ. Δούκα εις Δουμπιάν, του Πολυχρόνου Ράπτου εις Ραβνάν, Νικολ. Σγουρού εις Ρεβενίκια, Ιωάν. Εμμανουήλ εις Ν. Μαρμαράν, Βασιλείου Παπαβασιλείου εις Ν. Μουδανιά, Ανδρ. Ξανθοπούλου εις Μετόχιον Μ. Ζωγράφου, Παραδείση Ζέλλη εις Πυργαδίκια, Αποστόλου Αικατερινάκη εις Μαριανά, Μαυρουδή Παπαθανασίου εις Καγιατζίκιον.
Σχόλια:
Ο Μαυρουδής Παπαθανασίου από τον Άγιο Πρόδρομο, υπήρξε δάσκαλος επί πολλά έτη στην Αρναία, όπου έκανε οικογένεια και διέμεινε εκεί μόνιμα. Μάλιστα έχει διασώσει και πολλά έθιμα του Αγίου Προδρόμου, δημοσιεύοντάς τα στα "Χρονικά της Χαλκιδικής" στην δεκαετία του 60'.
Ο Αστέριος Οικονόμου ήταν δάσκαλος από τον Άγιο Πρόδρομο και μετέπειτα οργανωτικός γραμματέας του ΕΑΜ Χαλκιδικής. Στο πολύ αξιόλογο και εμπεριστατωμένο βιβλίο του κ. Γεωργίου Ι. Ζωγραφάκη “Εθνική Αντίσταση στη Χαλκιδική” διαβάζουμε για τον Αστέριο Οικονόμου:
"Οικονόμου Αστέριος («Στέφανος»): Δάσκαλος, από τον Άγιο Πρόδρομο. Γεννήθηκε το Φεβρουάριο του 1905 και ήταν πρωτότοκος γιος του Αθανασίου και της Φωτεινής Οικονόμου. Τα άλλα αδέλφια του: Δημοσθένης (Γεωπόνος), Αργύριος (Δάσκαλος), Γεώργιος (Γεωπόνος) και Μαρία (οικιακά).
Δίδαξε για πολλά χρόνια στο δημοτικό σχολείο Αγ. Προδρόμου. Έγινε μέλος και σημαντικό στέλεχος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ από την ίδρυσή του. Είχε μεγάλη μόρφωση και ρητορικό λόγο. Σε μια ομιλία του στο καφενείο του Γάκη έκανε τους ακροατές του να βουρκώσουν με τα λόγια του και έδειξε αμέριστη συμπαράσταση προς όλους τους συγχωριανούς του. Προσπάθησε, από την πολιτική θέση του Νομάρχη Χαλκιδικής του ΕΑΜ, που κατείχε, πέρα από τον αγώνα του εναντίον των κατακτητών, και πέτυχε να κρατήσει το χωριό του μακριά από τον εμφύλιο σπαραγμό. Αργότερα συνελήφθη και φυλακίστηκε, για ένα χρόνο περίπου, στο Επταπύργιο Θεσσαλονίκης...
Κορυφαίο έργο του Στέργιου Οικονόμου θεωρείται η αναμόρφωση, με συναίνεση των ηγουμένων των Μονών, του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους."
Απ' το συγκεκριμένο δημοσίευμα της εφημερίδας Μακεδονία συμπεραίνουμε ότι πριν έρθει στον Άγιο Πρόδρομο, είχε διοριστεί στο Πευκοχώρι.

4/6/09

Βιαιοπραγία εναντίον ποιμένος στο Καϊτζίκι (Παλαιόκαστρο)

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 181
Ημερομηνία: 8 Φεβρουαρίου 1912
ΑΠΟΚΟΠΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ ΝΕΑΡΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ ΠΟΙΜΕΝΟΣ ΥΠΟ ΤΩΝ ΑΙΩΝΙΩΝ ΑΓΝΩΣΤΩΝ1
Προχθές παρά το χωρίον Καϊτζίκ, απέχον δύο ώρας εκ της κωμοπόλεως Πολυγύρου, ευρέθη αιμόφυρτος και με κεκκομένην την γλώσσαν και εξηντλημένος επικινδύνως εκ της αιμορραγίας ο εκ του χωρίου Γαλαρινό και εν Καϊτζίκ τον ποιμένα επαγγελόμενος νεαρός Έλλην Γεώργιος Γαλαρινιώτης.
ΤΙ ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΩΝ ΚΑΤΕΘΕΣΕ
Ο ατυχής ούτος εν οικτρά καταστάσει μετεφέρθη εις Πολύγυρον. Ένεκα όμως του ακρωτηριασμού της γλώσσης του ουδέν δύναται να καταθέση όσον αφορά τους βασανιστάς του και τα αίτια της ακρωτηριάσεώς του.
Δια χειρονομιών όμως έδωκεν εις τας αρχάς να εννοήσουν ότι δεν τον ηκρωτηρίασαν λησταί, εκ των λυμαινομένων την περιφέρειαν εκείνην.
Υποτίθεται ότι εγένετο θύμα των γνωστών "αγνώστων".
1. Οι γνωστοί "άγνωστοι", οι οποίοι αναφέρονται εδώ και σε πολλά άλλα δημοσιεύματα της εποχής εκείνης, είναι τα τουρκικά στρατιωτικά αποσπάσματα που πολλές φορές καταπίεζαν ή βασάνιζαν τους χωρικούς της Χαλκιδικής.

Με μήνυσε η αγάπη μου (Πολύγυρος)

Με μήνυσε η αγάπη μου1
Με μήνυσε η αγάπη μου, ζηλεμένο μου
να πάου να την πάρου, φέγγεις φεγγάρι μ’ φέγγεις
να πάου να την πάρου, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Μα ιγώ ήμαν ξένους κι ατζιαμής, ζηλεμένο μου
τη στράτα δεν την ξέρου, φέγγεις φεγγάρι μ’ φέγγεις
τη στράτα δεν την ξέρου, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Σαν παίρνου δίπλα του στρατί, ζηλεμένο μου
στρατί του μουνουπάτι, βάσανα πο’ ‘χ’ η αγάπη
στρατί του μουνουπάτι, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Του μουνουπάτι μ’ έβγαλέ, ζηλεμένο μου
στης αγάπης μου την πόρτα, σαν να ήξερ’ απού πρώτα
στης αγάπης μου την πόρτα, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Βρίσκω την πόρτα σφαλιστή, ζηλεμένο μου
και τα κλειδιά παρμένα, γράψ’ αλίμονο σε μένα
και τα κλειδιά παρμένα, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Παίρνου πέτρα ν’ από την αυλή, ζηλεμένο μου
ρίχνου στου παραθύρι, φέγγεις φεγγάρι μ’ φέγγεις
ρίχνου στου παραθύρι, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
Κόρ’ αν κοιμάσαι ξύπνησε, ζηλεμένο μου
κι αν ξαγρυπνάς κοιμήσου, πάρε με κι εμέ’ μαζί σου
κι αν ξαγρυπνάς κοιμήσου, λαμπρό μου φιγγαράκ’.
1. Χορός συρτός, μεικτός με σταματήματα. Μια παραλλαγή του τραγουδιού τραγουδιέται και στην Ιερισσό. Το τραγούδι μπορεί να βρει κανείς στο cd του Πολιτιστικού Συλλόγου Πολυγύρου με τίτλο "Τραγούδια Πολυγύρου - Τραγούδια Χαλκιδικής".

3/6/09

Αναστασιά (Παγχαλκιδικιώτικο)

Αναστασιά1
Βλεπείς εκείνο το ιβουνό
που ‘ναι ψηλά απού τ’ άλλα
πο’ ‘χ’ ανταρί, ανταρίτσα στη κουρφή, βρ’ αμάν,
πο’ ‘χ’ ανταρί, ανταρίτσα στη κουρφή.
Πο’ ‘χ’ ανταρίτσα στην κουρφή
κι καταχνιά στη ρίζα,
ν’ εκεί ‘ναι πύ, είναι πύργους γυάλινός, βρ’ αμάν,
ν’ εκεί ‘ναι πύ, είναι πύργους γυάλινός.
Ν’ εκεί ‘ναι πύργους γυάλινός,
με κρουσταλλένια τζάμια,
μεσά κοιμά, κοιμάτι μια ξανθιά, βρ’ αμάν,
μεσά κοιμά, κοιμάτι μια ξανθιά.
Μεσά κοιμάτι μια ξανθιά,
μιας χήρας θυγατέρα,
του πώς να την, να την ξυπνήσουμι, βρ’ αμάν,
του πώς να την, να την ξυπνήσουμι;
Του πώς να την ξυπνήσουμι
κι πώς να της το ειπούμι,
- Ξυπνά καϋμέ, καϋμέν’ Αναστασιά, βρ’ αμάν,
ξυπνά καϋμέ, καϋμέν’ Αναστασιά.
Ξυπνά καϋμέν’ Αναστασιά,
ξυπνά κι μη κοιμάσι,
ξυπνά ν’ ανά, ν’ ανάψεις τη φουτιά, βρ’ αμάν,
ξυπνά ν’ ανά, ν’ ανάψεις τη φουτιά.
Ξυπνά ν’ ανάψεις τη φουτιά,
να σβήσεις του καντήλι,
γιατί μας πή, μας πήρ’ η χαραυγή, βρ’ αμάν,
γιατί μας πή, μας πήρ’ η χαραυγή.
Γιατί μας πήρ’ η χαραυγή2

του δόλιου μισημέρι.
- Πώς να σ’κουθώ, σ’κουθώ λιβέντη μου, βρ’ αμάν,
πώς να σ’κουθώ, σ’κουθώ λιβέντη μου;
Πώς να σ’κουθώ λιβέντη μου,
απού την αγκαλιά σου,
μπλεχτήκαν τα μα, τα μαλλάκια μου, βρ’ αμάν,
μπλεχτήκαν τα μα, τα μαλλάκια μου.

Μπλέχτηκαν τα μαλλάκια μου
μαζί με τα δικά σου...

1. Ερωτικό τραγούδι, που συναντάται σε όλες τις περιοχές της Χαλκιδικής και χορεύεται ως συρτό. Πολλές φορές αναφέρεται και ως "Βλέπεις εκείνο το ιβουνό".
2. Από εδώ και κάτω συναντάται και ως εξής:

Γιατί μας πήρ’ η χαραυγή
κι τ’ άστρο της ημέρας
πάν τα πουλά, τα πουλάκια στη βοσκή, βρ’ αμάν,
πάν τα πουλα, τα πουλάκια στη βοσκή.
Πάν τα πουλάκια στη βοσκή
κι οι έμορφες στη βρύση
παίρνω κι ιγώ, κι ιγώ τον μαύρο μου, βρ’ αμάν,
παίρνω κι ιγώ, κι ιγώ τον μαύρο μου.
Παίρνω κι ιγώ τον μαύρο μου
κι πάω να τουν πουτίσω
βρισκώ μια κό, μια κόρη που έπλινε, βρ’ αμάν,
βρισκώ μια κό, μια κόρη που έπλινε.
Βρισκώ μια κόρη που έπλινε
σι κρουσταλλένια βρύση…

2/6/09

Ραγδαία βροχόπτωση στον Άγιο Πρόδρομο

Εφημερίδα: Μακεδονία
Τεύχος: 6710
Ημερομηνία: 19 Μαρτίου 1931
ΔΙΕΚΟΠΗ Η ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ-ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ
Ο Διοικητής Χωροφυλακής Χαλκιδικής δια τηλεγραφήματός του προς την Γεν. Διοίκησιν αναφέρει ότι προχθές εις την περιφέρειαν του Αγίου Προδρόμου κατέπεσε ραγδαιοτάτη βροχή συνεπεία της οποίας επλημμύρισεν ο εκεί χείμαρρος και παρέσυρε την γέφυραν διακοπείσης ούτω της συγκοινωνίας μεταξύ Θεσσαλονίκης - Πολυγύρου.
Η Γεν. Διοίκησις διέταξε τον εκεί ευρισκόμενον βοηθόν μηχανικόν κ. Τερμαντζήν όπως εν συνεννοήσει μετά της Εταιρείας της αναλαβούσης την κατασκευήν της οδού Πολυγύρου - Θεσ/κης προβή εις την κατασκευήν της γεφύρας και αποκατασταθή ούτω η συγκοινωνία.

1/6/09

Απονομή χάριτος στους Χαλκιδικιώτες εξορισμένους για τα γεγονότα του 1878

Εφημερίδα: Φάρος της Μακεδονίας
Τεύχος: 713
Ημερομηνία: 20 Οκτωβρίου 1882
Ως γνωστόν τοις ημετέροις αναγνώσταις 8 εκ των κατηγορουμένων δια τα εν Χαλκιδική συμβάντα του 1878, καταδικασθέντες υπό του εν Θεσσαλονίκη εδρεύοντος στρατοδικείου, απεστάλησαν οι μεν 6 εις Άδανα εξόριστοι, οι δε 2, ως υπήκοοι έλληνες εις Ελλάδα. Έκτοτε δε η Α. Θ. Π. ο οικουμενικός πατριάρχης, πατρικώς προνοών, ουκ επαύσατο διενεργών προσηκόντως υπέρ της απολυτρώσεως των καταδικασθέντων, εσχάτως μάλιστα και αμέσως προς την Α.Μ. τον Σουλτάνον υπέβαλεν αίτησιν δια του Παν. Αγίου Κασσανδρείας, ευθύ επί τούτω μεταβάντος εις τα ανάκτορα προ τινών ημερών κατ’ εντολήν της Α. Θ. Παναγιότητος. Την αίτησιν ταύτην λαβούσα υπ’ όψιν η Α.Μ. ο Σουλτάνος ηυδόκησεν εν τη υψηλή Αυτού ευμενεία να απονείμη τοις καταδικασθείσι χάριν και αμνηστείαν επεκτεινομένην ου μόνον προς τους εξορίστους και τους εν υπερορία διατελούντας, αλλά και προς αυτούς τους εκ Θεσσαλονίκης κατά τας ημέρας των συλλήψεων εις το εξωτερικόν απελθόντας. Η πράξις αύτη της Α. Μ. του ευμενεστάτου ημών άνακτος επιπροστιθείσα μίαν έτι απόδειξιν της μεγαθύμου αύτου και ευσπλαγχνικωτάτης καρδίας, προκαλεί την στιγμήν ταύτην τας προς τον Ύψιστον υπέρ του υψηλού αυτού ονόματος ευλογίας των αθώων τέκνων, εις α αποδίδωσιν η Α. Μ. τους πατέρας και τα στηρίγματα των τέως την στέρησιν αυτών θρηνουσών οικογενειών.
(Εκ της Αυγής.)
--------------------------------------------------------------------------------------------
Εφημερίδα: Φάρος της Μακεδονίας
Τεύχος: 717
Ημερομηνία: 2 Νοεμβρίου 1882
Επανέκαμψαν εκ της εν Αδάνοις εξορίας αυτών οι κ.κ. Χ’’Γεώργιος, Νικόλαος Βλάχος εκ Λαριγκόβης αμφότεροι˙ Νικόλαος Λουκιώτης, Στέριος Καραθανασιάδου από Λιβάδι˙ Παπά Ιερόθεος από Ίσβορον και Αγαπητός από Ορμύλια˙ άπαντες καταδικασθέντες ένεκα των Χαλκιδικών. Μετά πόσης χαράς επανείδον αυτούς οι οικείοι και ομοπάτριδες και πόσα δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης κατέρρευσαν υπέρ του φιλολάου άνακτος Σουλτάν Απτούλ Χαμίτ Χαν, Ου το βάθος της ευγενείας των υψηλών αισθημάτων είνε πάντοτε να απονέμη την συγγνώμην εις τους αμαρτάνοντας και την χάριτα εις τους μετανοούντας. Το δε όνομα του προσφιλούς και μεγαθύμου Άνακτος έσεται εσαεί εγκεχαραγμένον εις τας καρδίας των οικογενειών των πιστών Αυτού υπηκόων, οίτινες καθ’ εκάστην δέονται τω Υψίστω υπέρ της μακροθυμίας και ολβιότητος Αυτού.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Εφημερίδα: Φάρος της Μακεδονίας
Τεύχος: 718
Ημερομηνία: 6 Νοεμβρίου 1882
Εν τω προηγουμένω ημών φύλλω δημοσιεύσαντες τα ονόματα των εκ της εξορίας επανακαμψάντων κατά λάθος παρεισέφρυσε το όνομα Νικόλαος Λουκιώτης εκ Λειβαδίου, αντί Νικόλαος Χ’’Αναγνώστου (Σικυώτης) εκ Ποληγύρου˙ διό και επιδιορθούμεν το λάθος ημών τούτο.