Σκαρίφημα χάρτη που απεικονίζει τα Ρεσετνίκια

Η Βρετανική Σχολή Αθηνών είναι ένα από τα 17 ξένα αρχαιολογικά ινστιτούτα που λειτουργούν στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1886 και κατά το μεγαλύτερο μέρος της λειτουργίας της η σχολή εστίαζε στην υποστήριξη, κατεύθυνση και διευκόλυνση των βρετανικών ερευνών στις Κλασσικές Σπουδές και στην Αρχαιολογία, αλλά τα τελευταία χρόνια οι δραστηριότητες της επεκτάθηκαν και σε άλλους κλάδους των ελληνικών σπουδών.

Η Βρετανική Σχολή Αθηνών κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της έχει συμμετάσχει σε πλήθος αρχαιολογικών ερευνών και ανασκαφών, μεταξύ των οποίων και μία αναγνωριστική αποστολή στην περιοχή της αρχαίας Ολύνθου το 1915, πριν ακόμη ταυτιστεί με σιγουριά η θέση της με την θέση όπου αργότερα άρχισε ανασκαφές η Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών της Αθήνας. Επικεφάλής της επιτόπιας έρευνας ήταν ο A. J. B. Wace, ο οποίος επι χρόνια εργάστηκε στις ανασκαφές των Μυκηνών. Ο καθηγητής αρχαιολογίας τύπωσε τις παρατηρήσεις του για την Όλυνθο στην Ετήσια Έκθεση της Βρετανικής Σχολής των ετών 1914-1916 ("The annual of the British School at Athens, No XXI").

Συγκεκριμένα στην σ. 11, θέλοντας να δώσει το στίγμα της πιθανής τοποθεσίας της Ολύνθου, έχει δημοσιεύσει και ένα σκαρίφημα χάρτη της περιοχής:

Όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει ο χάρτης απεικονίζει τα χωριά Πολύγυρος, Πορταριά, Γαλάτιστα και Μ. Έμβολο (Καραμπουρνού), τις αρχαίες πόλεις Μηκύβερνα και Ποτίδαια καθώς και τα Ρεσετνίκια (Άγιος Πρόδρομος) από τα οποία ξεκινάει και ο ποταμός Ολύνθιος.

Στην συνέχεια αναπτύσει την επιχειρηματολογία του σύμφωνα με την οποία η Όλυνθος πρέπει να τοποθετηθεί στην σημερινή θέση της ανασκαφής. Όντας σχολαστικός και διεξοδικός στην παράθεση των επιχειρημάτων του, στην σ. 13 παραθέτει ακόμη ένα σκαρίφημα χάρτη, πιο μεγεθυμένου αυτή τη φορά:

Εδώ πλέον διακρίνονται όλα τα χωριά που βρίσκονται κοντά στην αρχαία Όλυνθο, Πολύγυρος, Καρκάρα (Ν. Σήμαντρα), Μαριανά, Πορταριά, Μυριόφυτο (Ν. Όλυνθος), Άγιος Μάμας, Μηκύβερνα (Καλύβες) και οι αρχαίες θέσεις Ποτίδαια, Μολυβόπυργος, η τούμπα του Αγίου Μάμαντος και φυσικά η Όλυνθος. Δίνεται και μία εικόνα για το επαρχιακό δίκτυο που ένωνε αυτά τα χωριά κατά την περίοδο εκείνη.

Μα πάνω απ' όλα έχουμε ακόμη μία μαρτυρία για το όνομα του ποταμού Ολύνθιου εκείνη την εποχή (1915). Στον χάρτη αναφέρεται σαν "ποτάμι Ρεσιτνικίων" (River of Resitnikia).

Στην σ. 14 επίσης αναφέρει: "Το Μυριόφυτον τοποθετείται ακριβώς στην αριστερή ή ανατολική όχθη του ποταμού Ρεσιτνίκια [Resitnikia river], το οποίο βρίσκεται από την πλευρά της πόλης που γειτνιάζει με την Ποτίδαια".

Σίγουρα ο διακεκριμένος αρχαιολόγος, φτάνοντας στην περιοχή και μη γνωρίζοντας καλά τον τόπο, θα ρώτησε να μάθει από τους ντόπιους το όνομα του ποταμού. Άλλωστε δεν πήγε στα ίδια τα Ρεσετνίκια, όπου ίσως να του είχαν πει το όνομα αυτό. Επομένως αυτή την εποχή το όνομα του ποταμού, ή σωστότερα χειμάρρου λέγονταν από τους ντόπιους "Ποτάμι Ρεσιτνικίων".

Σε όλες τις μετέπειτα μελέτες για την Όλυνθο, το ποτάμι αναφέρεται με αυτό το όνομα. Ο κατάλογος αυτών των μελετών είναι ανεξάντλητος. Μερικές από αυτές είναι:

"American Journal of Archaeology", Archaeological Institute of America (1923)

"Revue de philologie, de littérature et d'histoire anciennes", F. Klincksieck. (1918)

"Excavations at Olynthus", Johns Hopkins University, George Emmanuel Mylonas (1929)

"Bulletin de correspondance hellénique", École française d'Athènes (1935)