Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

21/11/09

Προικοσύμφωνο μεταξύ Ιωάννη Δ. Γραμμένου και Ανδρέα Θεοδώρου (1913)

Εισαγωγή
Έγγραφο του αρχείου της Επισκοπής Αρδαμερίου. Πρόκειται για το προικοσύμφωνο μεταξύ του Ιωάννη Δ. Γραμμένου (Παγωνούδη) και του Ανδρέα Θεοδώρου (Βλάχου) το έτος 1913.
Το έγγραφο έχει ως εξής:

Προικοσύμφωνον
Μεταξύ των υποφαινομένων κ. Ιωάννου Δ. Γραμμένου1 και κ. Ανδρέου Θεοδώρου2 κατοίκων Ρεσιτνικίων Χριστιανών ορθοδόξων συνεφώνησαν τα εξής:
Ο κ. Ιωάννης Δ. Γραμμένου έχων αδελφήν ονομαζομένην Φωτεινήν εις γάμου ηλικίαν αρραβωνίζει σήμερον αυτήν με την θέλησίν της με τον κ. Ανδρέα Θεοδώρου και δίδει εις αυτήν λόγω προικός τα εξής:
1ον Έν οικόπεδον προς Β. της παλαιάς οικίας με τον όρον όπως μετά την ανακομηδήν θα υποχρεούμεθα ίνα ενωθή η οικία μετά της παλαιάς.
2ον Εν αλωνότοπον εκ δύο σπορών συγκείμενου το κάτωθι μέρος το 1/3 προς το λαγκάδι.
3ον Εις Αβράμ αμπέλι αμπελότοπον εκ 1 1/2 σπορών.
4ον Εις Αξωνιά3 όλον το μερίδιον.
5ον Εις Κλύσμα4 ποτιστικόν χωράφι το άνω μερίδιον 1 σποράν προς το αυλάκι.
6ον Έν χωράφιον εις θέσιν Τζούκα5 συνισταμένου εκ δύο στρεμμάτων.
7ον Έν χωράφιον εις θέσιν Κουσόρη6 επίσης εκ δύο στρεμμάτων το άνω μέρος προς τον Βαγγελινόν Νικολάου7 και λαγκάδι.
8ον Έν χωράφιον εις τοποθεσίαν Αγκακτσιαίς8 συγκείμενον εξ ενός στρέμματος.
9ον Έν χωράφιον εις Πύλον9 εξ ενός στρέμματος κατά το μέρος Τροχαλιά.
10ον Εις θέσιν Μετρισύνη χωράφιον συγκείμενον έν μερίδιον εξ ενός στρέμματος προς το μέρος Νότιον προς τον λάκον Δυτικώς.
11ον Εις θέσιν Γυρζμένην πέτραν έν χωράφιον συγκείμενον εκ δύο στρεμμάτων.
12ον Έν κιβώτιον
13ον 4 φουστάνια βειριτζάν;
14ον 3 πουδγές αγοραστικαίς
15ον 2 μαλλίναις
16ον 1 λαχώριον μάλινον
17ον 4 χράμια εντόπια μάλινα
18ον 3 προσκεφάλαια εντόπια μάλινα
19ον 7 μαξιλάρια χασέ
20ον 2 μαξιλάρια στάμπες
21ον 8 μανδύλια 1 μεσάλιον
22ον 1 μπολκάκι
23ον Προς τούτοις δε και έν ομόλογον εκ λιρών τριών εις τον θείον της Χρίστον Μισουρά10.
Ο Γαμβρός δέχεται την ανωτέρω συμφωνιαν μετά της ειρημένης προικός και αποφασίζει όπως αύριον Κυριακήν γίνη εκτέλεσις του γάμου συνάμα δε ουδέποτε θα εγείρη αξιώσεις επ' ουδενί λόγω.
Ο ειρημένος Γαμβρός δίδει ως αρραβώνα εις την νύμφην και προγαμιαίαν καταβολήν τα εξής:
1 δακτυλίδιον
2 ένα σταυρόν αργυρούν
3 έν ζεύγος σκουλαρίκια αργυρά
4 έν λαχώριον μάλινον και έν κρέπι
Προς τούτοις δε ο πατήρ του γαμβρού δίδει εις την νύμφην πρόβατα μεγάλα δέκα κεφάλαια.
Δι' ο εγένετο το παρόν εις διπλούν και απογραφέντα εξ αμφοτέρων των μερών έλαβεν έκαστος ανά έν.
Εν Ρεσιτνικίοις τη 19η Ιανουαρίου 1913.
Οι συμβαλόμενοι
Ιωάννης Παγωνούδη
Ανδρέας Θεοδώρου
Οι Ιερείς
Παπα Δημήτριος
Παπα Αστέριος Γραμμένου
Οι μάρτυρες
Γεώρ. Βατζόλας11
Αστέριος Γεωργάκη12
Άγγελος Αστερίου13
Θεόδωρος Χρήστου
----------------------------------------------------------------------------------------------
Σχόλια
1. Ιωάννης Δ. Παγωνούδης;
2. Ο Ανδρέας Θ. Βλάχου, γεννηθείς το 1882 και στο επάγγελμα ποιμένας.
3. Η τοποθεσία Αξονιές, αν δεν κάνω λάθος, βρισκόταν κάτω από το βουνό Νέυφτος, μπροστά από την τοποθεσία Λομπάρδες, λίγο παραπάνω από το εξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ. Το κλίμα της περιοχής ήταν εύκρατο, και ευνοούσε την καλλιέργεια αμπελιών.
4. Το Κλύσμα ή Κλώσμα όπως διασώζεται σήμερα, ήταν κοντά στο εξωκλήσι του Αη-Γιώργη. Κλώσμα σημείνει στροφή.
5. H Τζούκα ή Τζιούκα είναι το ύψωμα πίσω από το Καμίν’, το παλιό ασβεστοκάμινο της οικογένειας Δαφνή. Στα ιταλικά zucca σημαίνει κορυφή, ύψωμα.
6. Το Κουσόρι ή Κουσόρια βρίσκεται στο λάκκο πίσω από τις Καρυές, αριστερά από τον δρόμο που πηγαίνει από το εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στα Ζερβοχώρια. Η λέξη προέρχεται είτε από την τουρκική λέξη kusor που σημαίνει το μέρος που ξερνάει (νερό), είτε από τα κουσιόρια, ονομασία των κοφινιών.
7. Πρόκειται για τον Ευαγγελινό Κουργιαννάκη, γεννηθέντα το 1848. Οι απόγονοί του πήραν από αυτόν το επώνυμο Ευαγγελινός.
8. Οι αγκακτσιές είναι είδος δέντρου, αν δεν κάνω λάθος βελανιδιάς.
9. O Πύλος ή Μπύλος βρίσκεται πάνω απ’ τον Άη-Λια στο σύνορο με τα Δουμπιά, αριστερά από το Σημείο. Εκεί πρέπει να αναζητηθεί και η Τροχαλιά ή Τροχανιά.
10. Πρόκειται για τον Χρήστο Γεωργίου Μισουρά, γεννηθέντα το 1875 και στο επάγγελμα γεωργό.
11. Δεν ξέρουμε σε ποιόν Γεώργιο Βατζόλα αναφέρεται. Εκείνη την εποχή υπήρχαν τέσσερις Αγιοπροδρομίτες με αυτό το όνομα: α) ο Γεώργιος Βατζώλας του Εμμανουήλ (Αναγνώστη), γεννηθείς το 1876, στο επάγγελμα αγωγιάτης, β) ο Γεώργιος Βατζώλας του Βασιλικού, γεννηθείς το 1890, στο επάγγελμα ποιμένας, γ) ο Γεώργιος Βατζώλας του Χριστόδουλου, γεννηθείς το 1887, στο επάγγελμα αγωγιάτης και δ) ο Γεώργιος Βατζιόλας του Εμμανουήλ, γεννηθείς το 1885, στο επάγγελμα γεωργός. Κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για τον πρώτο, πρεσβύτερο σε ηλικία, του οποίου η υπογραφή θα θεωρούνταν πιο βαρύνουσα.
12. Πρόκειται μάλλον για τον Αστέριο Γεωργίου Γιαννακούδη, γεννηθέντα το 1866 και στο επάγγελμα γεωργό, πρόεδρο του χωριού το 1920.
13. Μάλλον ο Άγγελος Αστερίου Παγωνούδης, γεωργός στο επάγγελμα και γεννηθείς το 1852.

2 σχόλια:

  1. Ωραίο το προικοσύμφωνο.
    "Αγκακτσιά" είναι ο "Κράταιγος"
    και πήρε την ονομασία του από τα αγκάθια του που "κρατούν"την αίγα μακριά. Βρες το είναι γεμάτος ο τόπος και ως αφέψημα είναι θαυματουργό. Μαζεύω κάθε χρόνο και το πίνω . . .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ για την πολύτιμη πληροφορία. Είχα ρωτήσει κανα-δυο, αλλά δεν ήταν σίγουροι για την αγκακτσιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή