Αναζήτηση βοσκοτόπου για τα κοπάδια της Μονής Σιμωνόπετρας

Εισαγωγή

Το συγκεκριμένο γράμμα προέρχεται, όπως προείπαμε, από ένα σύνολο επιστολών που διασώζονται στην Ι.Μ. Σιμωνόπετρας. Αυτές οι επιστολές αναφέρονται στην δραστηριότητα των κοπαδιών και των ποιμένων της μονής στην περιοχή μας (τόσο στα Ρεσιτνίκια-Άγιο Πρόδρομο, όσο και στα γύρω χωριά). Τα γράμματα αυτά εστάλησαν είτε από τον ηγούμενο της μονής, είτε από τους καλογήρους ποιμένες, ενημερώνοντας τις δύο αυτές πλευρές για συμφωνίες αγοράς και βοσκής των κοπαδιών, για τυχόν προβλήματα που προέκυπταν στην πορεία κ.ά. δίνοντας ταυτόχρονα πολύτιμες πληροφορίες για την περιοχή εκείνη την περίοδο. Τα έγγραφα αυτά παρατίθενται χρονολογικά.

Το τρίτο έγγραφο συντάχθηκε στις 04/08/1855 από τον ηγούμενο της μονής και απεστάλη στον γερο-Βησσαρίωνα, που βρισκόταν είτε στον Άγιο Πρόδρομο, είτε στα Δουμπιά. Παροτρύνει - μεταξύ άλλων - τον τσέλιγκα μοναχό να ψάξει να βρει άλλο μέρος για την βοσκή των κοπαδιών. Το έγγραφο έχει ως εξής:

Εξώφυλλο

Τω Οσιωτάτω γεροΝικοδήμω Σιμωπετρίτη ημετέρω τζέληγκα και εν Χριστώ Ιωάννη περιποθήτω, ευχετικάς.

εις ντουμπγιά ή ρεσιτνίκια¹

Εσώφυλλο

1. Ελάβομεν το από 17 Ιουλίου γράμμα σου συνοδευόμενον με εν γράμμα του γεροφιλίππου. Ίδομεν εις το γράμμα σου όσα μας ειδοποιείς δια τα πράγματά μας αιγίδια και αγελάδια, ομοίως και δια τον τόπον όπου είχομεν συμφωνημένον. Τι να τους κάμη τινάς αυτούς τους εγχωρίους, τότε όπου εκάμαμεν την συμφωνίαν² μας επαρακαλούσαν, και υπόσχοντο εγγράφως πολλά ήδη τα αναιρούν, έπρεπεν να τους ειπής ότι μας έδοσαν κονδράκτον και είναι όλοι σχεδόν υπογραμμένοι και υπόσχονται να τα φυλάξουν, δια τι ήδη παραβαίνουν την συμφωνίαν τους, και ένεκα τούτου περιοριζόμενα τα πράγματα του Μοναστηριού στενοχωρούνται και ψωφούν; αν δε τέλος πάντων και δεν κατορθώνομεν τίποτες να τους βιάσης να μας δώσουν τα γρόσια μας, και ήδη να ερευνήσης και το καϊντζήκη³ τι τόπος είναι, και πως τον ζητούνε, πόσα γρόσια, δια πόσα χρόνια μά[...] αν είναι καλά να ειπής και τον επίτροπον μας κ. Ιωάννι να πηγαίνετε μαζί να εξετάσειτε και να μας γράψετε περίληψην και αν δεν μας συμφέρει και αυτού να κοιτάξωμεν εις τον Βαρβαριώτικον τόπον⁴. Τώρα με τον καιρόν να οικονωμείσωμεν τόπον δια πράγματά μας και τα γρόσια όταν τα πάρωμεν από τα Ντουπγιά να τα δώσωμεν [...] εις άλλο μέρος όπου συμφωνήσωμεν. Ότι σας ειδοποιούμεν επειδή εκάμαμεν νέον εκ θεμελίων νερόμυλον και χρειαζόμεθα έναν μάστορα δια να μας φτιάση ότι χρειάζεται μέσα, τας πέτρας του, την φτερωτήν και τα λοιπά, να τον ζυγίση καθώς πρέπει, παρακαλώμεν τον ίδιον επίτροπον κ. Ιωάννι να κάμη τον κόπον να φροντίση από τα Βραστά⁵ ή από άλλο μέρος όπου γνωρίζει να εύρη έναν καλόν μάστορα να μας τον στείλεις τώρα εμπρός, και δια συμφωνίαν ημερούσιον ή αποκοπήν όπως γνωρίζης και αν είναι το καλλίτερον να μας γράψητε επηδή δεν εκάμαμεν άλλον μύλον και δεν γνωρίζομεν, ο μάστορας όμως να είναι καλός, δια να μη γίνη κολωβή η δουλειά του Μοναστηριού. Δια φασούλια εγράψαμεν και εις τον γεροφίλιππον και εις την Λήμνον, μολοντούτο σας ειδοποιούμεν να μας φροντίσης και η ποσότης τρία τέσσερα φορτιά επειδή έχομεν πολλούς μαστόρους, εργάτας και μας χρειάζονται πολλαί κουμπάνιαι.

Ίδομεν και δια το βούτυρον όπου μας γράφεις την τιμήν του, πλην δεν μας διακρίνεις αν είναι 12 γρ[όσια] ή και 13 η οκά και είναι καθαρισμένον να μας πάρης ένα φορτίον ή δε και είναι ακαθάριστον ας λείψη και να μας ειδοποιήσεις περί τούτου δια να φροντίσωμεν να γράψωμεν εις τον γεροφίλιππον. Δια σιτάρι όπου ζητείς να πάρης από το μετόχι αυτού δια το καλοκαίρι καλά ήτον αν εύρισκες αυτού να οικονομηθής, επειδή εις την Κασάνδραν, καθώς γνωρίζεις έγιναν δυστυχίαις⁶, αν δεν και αυτού δεν ευρίσκεται να συνενοηθήτε με τον γεροφίλιπα να πάρης είκοσιν έως είκοσι πέντε μουζούρια. Από το τυρί όπου μας εστείλατε εις την Κασάνδραν δια το Μοναστήρι επηδή εμείς δεν ευκαιρήσαμεν να στήλωμεν την βάρκαν μας, στέκη ακόμη εις το μετόχι. Μόλις το [έμασε;] μας έστειλαν, το δε υπόλοιπον θενά το φέρωμεν με την εσωδείαν. Ταύτα τα περί ημών χαίρομεν άκραν υγιείαν όλοι οι πατέρες και σας κατασπάζονται.

Εμείς τον μύλον όπου εκάμαμεν πολύ μας κατεζάχ[...] έως να οικονομίσωμεν της ύλης όπου εχρειάζετο. Τον επίτροπόν μας κ. Ιωάννιν φαμελικώς εξ όλης ψυχής τον επευχόμεθα και τον μνημονεύομεν εις τας καθ' εκάστην Ιεράς ημών Τελετάς.

Τη 4 Αυγούστου 1855

Ο Καθηγούμενος του Ιερού Κοινοβίου της Σίμωνος Πέτρας Σεραφείμ Ιερομόναχος και οι συν εμού εν Χριστώ αδελφοί.

Λάβετε και το γιαλάκι με το μαλαθρόλαδο από τον ίδιον πεζόν. Και εγώ ο Ιωάσαφ σε ασπάζομαι εν [φιλίμοις;] αγίω, εν βίω.

Σχόλια

1. Ως μέρος αποστολής στο γράμμα αναγράφονται τα Δουμπιά ή τα Ρεσιτνίκια (Άγιος Πρόδρομος). Προφανώς οι μοναχοί είχαν τα κοπάδια τους στην περιοχή μεταξύ των δύο χωριών, και το γράμμα παραλάμβανε ο αντιπρόσωπος της Μονής στον Άγιο Πρόδρομο Ιωάννης του Μανώλη.

2. Πρόκειται για μια συμφωνία - όπως εξάγεται και από μεταγενέστερα έγγραφα - μεταξύ της Μονής και των κατοίκων των Δουμπιών για την βόσκηση των κοπαδιών στην περιοχή τους. Οι όροι της συμφωνίας - σύμφωνα πάντα με την αναφορά από μέρους του μοναστηριού - δεν τηρήθηκαν και έτσι το Μοναστήρι κίνησε διαδικασίες για την ανεύρεση άλλου τόπου.

3. Το σημερινό χωριό Παλαιόκαστρο.

4. Στην περιοχή του χωριού Βαρβάρα Χαλκιδικής.

5. Στο σημείο αυτό του εγγράφου γίνεται γνωστό ότι το χωριό Βραστά ή Βράσταμα είχε καλούς μαστόρους, και συγκεκριμένα εξειδικευμένους στην κατασκευή νερόμυλων.

6. Ίσως αναφέρεται στις καταστροφές που είχε υποστεί η Κασσάνδρα, όπως και πολλά άλλα μέρη της Χαλκιδικής, μετά την ατυχή επανάσταση του 1854, μόλις έναν χρόνο πριν.