Μια περιοδεία ανά την Χαλκιδική (1918)

Εφημερίδα: Πάλη

Τεύχος: 160,161

Ημερομηνία: 5, 6 Σεπτεμβρίου 1918

ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΑΝΑ ΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΝ

ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

Α.

Είχα να επισκεφθώ τη Χαλκιδική κάμποσα χρόνια. Πόσα δεν ενθυμούμαι ακριβώς. Ομολογώ δε ότι την είχα νοσταλγήση τόσο πολύ. Ύστερα λοιπόν από μια τέτοια μακρά απουσία, προ ολίγων μόλις ημερών μοι εδόθη ευκαιρία να τα ξαναεπισκεφθώ. Εθεωρούσα δε γιαυτό τον εαυτό μου τόσον ευτυχή γιατί επί τέλους εσκεπτόμουνα ότι θα μπορούσα να γλυτώσω έστω και για λίγες μέρες από τον θόρυβον αυτόν των πόλεων και θα ξεκουραζόμουνα λιγάκι και από την πεζότητα αυτής της ζωής που περνούμε τα τελευταία χρόνια εδώ στη Θεσσαλονίκη. Ουχ' ήττον ημήν περίεργος να ιδώ και τας κοινωνικάς προόδους αι οποίαι εσημειώθησαν στον τόπο αυτό μέσα σε τόσα χρόνια που έλειπα εγώ. Και επερίμενα να ιδώ πολλά πράγματα ομολογουμένως. Δεν είχα βέβαια την απαίτησι να ιδώ πρώτης τάξεως συγκοινωνιακά μέσα, σήραγγας, σιδηροδρομικάς γραμμάς, καίτοι χάρις εις τους Άγγλους υπάρχει μια τέτοια σιδηροδρομική γραμμή¹ εκτεινομένη μέχρι του Σταυρού, και διάφορα άλλα εξαιρετικά πράγματα. Πάντως όμως περίμενα να ιδώ αν όχι μεγάλα τουλάχιστον μικρά πράγματα μερικά ίχνη τουλάχιστον της σημειωθείσης προόδου. Οποία όμως απογοήτευσις μοι κατέλαβε όταν επισκεπτόμην ύστερα από τα Βασιλικά την Γαλάτισταν και τα Ρεσιτνίκια². Οι μέρες που είχα για βα διαθέσω για το ταξείδι μου αυτό ήσαν μετρημένες. Δεν μπορούσα λοιπόν να μείνω σε κάθε χωριό παρά λίγες μονάχα ώρες.

Στα Βασιλικά και στη Γαλάτιστα δυστυχώς δεν μπορώ να μείνω ούτε μια ώρα. Βιάζομαι να φθάσω το βράδυ ξημέρωμα της Παναγίας³ στα Ρεσιτνίκια για να είμαι το άλλο πρωί τουλάχιστον στο χωριό μου, δύο ώρες πέραν των Ρεσιτνικίων, και έτσι να μπορέσω ύστερα από τόσα χρόνια να ευρεθώ κατά την ημέραν αυτήν κοντά στους δικούς μου. Το βράδυ ξημέρωμα της Παναγίας έμεινα στα Ρεσιτνίκια ένα ωραίο χωριό με καμιά 80 - 100 το πολύ οικογένειες. Τράβηξα κατ' ευθείαν στο καφενείο που οι θαμώνες αποτελούνταν από κάμποσους προκρίτους του χωριού, ένα-δύο χωροφύλακας και τον δάσκαλο⁴ του χωριού, ένα πραγματικό σκαπανέα των γραμμάτων. Όλοι αυτοί οι αγαθοί άνθρωποι συζητούσαν για την πρόσκλησι των κληθεισών κατ' εκείνας τας ημέρας τριών ηλικιών. Το θέμα αυτό μέσα σ' όλο το χωριό ήτο ο διάλογος της ημέρας. Όλα καλά μου έλεγε ένας απ' αυτούς. Τώρα που μας κάλεσε η Πατρίς θα πάμε όλοι να την υπηρετήσουμε, όπως από τόσο καιρό εκεί επάνω στο μέτωπο την υπηρετούν και τ' άλλα τ' αδέλφια μας.

Β.

Ημείς ένα μονάχα δεν μπορούμε να εννοήσουμε, εξηκολούθησε λέγων κάποιος απ' αυτούς, γιατί άφησαν τες δύο ηλικίες ανάμεσα και πήραν πρώτα ημάς. Κάθε ένας απ' όλους αυτούς λοιπόν που ήσαν μέσα στο μικροσκοπικό αυτό καφενείο, κάποια δική του δικαιολογία έφερνε κι από ένα δικό του επιχείρημα.

Για μια στιγμή ένας απ' αυτούς, καθισμένος στο βάθος του καφενείου, προφανώς ανήκων εις τες μικρότερες ηλικίες που δεν εκλήθησαν, σηκώνεται και μ' ένα ύφος αρκετά ζωηρόν, ύφος που επρόδιδε προ παντός την ζωτικότητα του Χαλκιδικέως, έλαβε τον λόγον και είπεν ότι η Κυβέρνησις που δεν εκάλεσε αυτές τες δύο ηλικίες ξεύρει τι κάμνει, και πέρνων ύφος σοβαρώτερον ήδη ο έξυπνος αυτός χωρικός εξακολουθεί να λέγη ότι αυτές αι δύο ηλικίες προορίζονται για την Πόλι! Αυτοί λέγει σαν νεώτεροι που είναι απ' τους άλλους, έχουν μεγαλείτερη αξία και γι' αυτόν τον λόγο ακριβώς η Κυβέρνησις θα τους καλέση όταν έλθη η κατάλληλος στιγμή για να εκτελέσουν και αυτοί την προς την πατρίδα καθήκον. Με τα λόγια αυτά του ενθουσιώδους αυτού χωρικού όλοι οι θαμώνες του καφενείου ανεκουφίσθησαν και επεδοκίμασαν τα επιχειρήματά του, τα οποία ως ωμολόγουν και εις εμένα τα εύρισκον πολύ λογικά.

Από τα Ρεσετνίκια το πρωί έφυγα για το χωριό μου και την επομένη τράβηξα κατ' ευθείαν για τον Πολύγυρο, το κέντρον της Χαλκιδικής.

Μαρτύριο σωστό για να διανύσω έφιππος μια απόστασι 4-5 ωρών μεταξύ του χωριού μου και Πολυγύρου. Τι δρόμοι ήσαν εκείνοι Θεέ μου! Τι αθλιότης συγκοινωνίας εν μέσω εικοστώ αιώνι. Τέλος πάντων ύστερα από ένα αρκετά επίπονο και κουραστικό τετράωρο ταξείδι επάνω στο μουλάρι, έφθασα στον Πολύγυρο σώος και αβλαβής!

Με τον Πολύγυρο συνδέομαι ιδιαιτέρως. Έχω πολλάς αναμνήσεις από τον καιρό που ήμην μαθητής εδώ και δέκα τέσσαρα χρόνια στο εκεί ημιγυμνάσιο. Μόλις έφθασα στον Πολύγυρο τράβηξα κατ' ευθείαν στο ξενοδοχείο που το διευθύνει ένας καλός ανθρωπάκος ο κ. Καταφιώτης.

Ένας προθάλαμος του ξενοδοχείου αυτού, ιδιορρύθμου τύπου, χρησιμεύει ως εστιατόριον. Είναι περίπου μεσημέρι, ώρα του φαγητού και οι θαμώνες του εστιατορίου είναι αρκετοί. Μεταξύ αυτών διακρίνει κανείς διαφόρους παρέδρους και άλλους πολλούς χωρικούς που έρχονται από τα διάφορα πέριξ χωρία στην εκεί υποδιοίκησι για διάφορες υποθέσεις των.

Βασ.

Σχόλια

1. Η σιδηροδρομική αυτή γραμμή κατασκευάστηκε από τα βρετανικά στρατεύματα που είχαν καταλάβει την Θεσσαλονίκη κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μήκους 66 km. και ένωνε το χωριό Σαρακλί του Λαγκαδά με τον Σταυρό. Η λειτουργία του άρχισε το 1918 και σταμάτησε το 1947.

2. Ο σημερινός Άγιος Πρόδρομος.

3. Την ημέρα που έφτασε ο ανώνυμος ανταποκριτής - υπογράφει ως Βασ. - στον Άγιο Πρόδρομο, το χωριό είχε πανηγύρι, μια και η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

4. Δεν γνωρίζουμε αν αναφέρεται στον παπά Χρήστο Σατραζάνη, ο οποίος από το 1908 εκτελούσε και χρέη δασκάλου στο χωριό, ή σε κάποιον άλλο.