Προικοσύμφωνο μεταξύ Θεοδώρου Μακρή και Μαρίας Κοστηλήτη (1913)

Εισαγωγή

Το συγκεκριμμένο προικοσύμφωνο προέρχεται επίσης από το αρχείο της Ιεράς Επισκοπής Αρδαμερίου. Συντάχθηκε στα Ρεσετνίκια (Άγιο Πρόδρομο), το έτος 1913, και αποτελεί τυπικό δείγμα προικοσύμφωνου.

Το προικοσύμφωνο στα παλιά χρόνια ήταν ένα απαραίτητο συμφωνητικό μεταξύ των δύο οικογενειών σε έναν γάμο. Ουσιαστικά αποτελούσε την "λίστα γάμου" μίας μέλλουσας νύφης, με τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκόμιζε από την οικογένειά της. Η περιουσία αυτή καταγραφόταν λεπτομερώς και περιελάμβανε είδη ενδύσεως και υποδύσεως, είδη οικιακής χρήσης, δώρα προς τον γαμπρό και τους συγγενείς του, ενίοτε και ακίνητη περιουσία. Το προικοσύμφωνο περιελάμβανε και τα απαραίτητα δώρα από την πλευρά του γαμπρού, τα οποία περιορίζονταν συνήθως στο δαχτυλίδι του αρραβώνος και σε έναν σταυρό. Με το προικοσύμφωνο επικυρωνόταν δηλαδή ο αρραβώνας των δύο νέων και οριζόταν η ημερομηνία του γάμου, ο οποίος γινόταν το συντομότερο δυνατό.

Το προικοσύμφωνο υπέγραφαν πάντα εκτός από τους συμβαλλόμενους και διάφοροι μάρτυρες, όπως επίσης και οι ιερωμένοι του χωριού, οι οποίοι παρευρίσκονταν ούτως ή άλλως στον αρραβώνα.

Το έγγραφο έχει ως εξής:

Προικοσύμφωνον

Μεταξύ των υποφαινομένων κυρίων Θεοδώρου Αστ. Μακρή¹ και της εκ Σανών χήρας κ. Μαρίας Γρηγορίου Κοστηλήτη συνεφωνήθησαν τα εξής.

Α^ον Η εκ Σανών χήρα Μαρία Γ. Κοστηλήτη έχουσα θυγατέραν ονόματι Βαΐαν ηλικίας ετών εικοσιτεσσάρων αρραβωνίζει αυτήν σήμερον 20^η του μηνός Απριλίου με τον Θεόδωρον Αστ. Μακρήν και αύριον 21^ην ημέραν Κυριακήν θέλουσι τελέση τον γάμον. Παραδίδει αυτήν λόγω προικός τα εξής:

Βον	1	κιβώτιον	αξίας	Γρ.	44
	1	τσέργαν2	''	''	142
	1	βελέντσαν	''	''	33
	1	καρπέταν3	''	''	38
	13	προσκεφάλαια μάλλινα εντόπια	''	''	130
	2	τρόκνες4 μάλλινες	''	''	10
	4	ποδιές εντόπιες μάλλινες	''	''	40
	2	ποδιές μεταξωταί Ευρώπης	''	''	30
	7	ασπρόρουχα υποκάμισα	''	''	70
	6	εντόπια φουστάνια μισομέταξα	''	''	300
	3	αγοραστά φουστάνια Ευρώπης	''	''	75
	1	κοντό5 τσόχινον	''	''	50
	1	βόλκα6	''	''	100
	3 2	εντόπιες τάβλες7 μισάλια εντόπια	''	''	75
	20	μανδύλια	''	''	90
					1227

Γ^ον Ο Θεόδωρος Αστερίου Μακρής δέχεται την ανωτέρω συμφωνίαν και στέργει να τελέση τον γάμον και ουδέποτε θέλει εγείρη απαιτήσεις.

Δ^ον Ο Γαμβρός Θεοδώρου παρέχει την νύμφην προγαμιαίαν δωρεάν καταβολήν λίρας οθωμανικάς δύο (αρ. 2).

1 δακτυλίδιον αργυρούν

1 σταυρόν αργυρούν

1 ζεύγος ενώτια

Δι' ο εγένετο το παρόν εις διπλούν υπογραφέντα εκ των συμβαλλομένων και επικυρωθέντα υπό του ιερέως και των αξιοπίστων μαρτύρων αντηλλάγησαν υπ' αμφοτέρων.

Εν Ρεσετνικίοις τη 20^η Απριλίου 1913.

Οι συμβαλλόμενοι

Θεόδωρος Μακρής

Μαρία Γρηγ. Κοστηλήτη

Ο ιερέας

Παπά Αστέριος⁸ Γραμμενόπουλ.

Οι μάρτυρες

Γ. Εμ. Βατζόλας⁹

Χρ. Εμ. Βερβάτης¹⁰

Αθαν. Καράς¹¹

Νικόλαος Θ. Αβράμ¹²

Δημήτρ. Β. Βερβάτης¹³

Γεώργιος Ιωάν. Κοστηλήτης

Σχόλια

1. Ο Θεόδωρος Αστ. Μακρής (γενν. 1887), στο επάγγελμα ποιμένας.

2. Αδιάβροχη κάπα ή πανωφόρι, το οποίο φτιάχνονταν από μαλλί τράγου.

3. Μάλλινο σκέπασμα του κρεβατιού.

4. Η τρόκνια ή τρόκνα ήταν μία μάλλινη, υφασμένη στον αργαλειό κούνια, στην οποία έβαζαν οι μανάδες τα μωρά τους όταν έκαναν δουλειές στο σπίτι. Είχε σχήμα παραλληλόγραμο και στις γωνίες στηριζόταν από 4 σκοινιά, τα "τρουκνόσκ'να". Όταν η γυναίκα πήγαινε για εξωτερικές εργασίες (στο χωράφι κτλ.) έδενε επάνω της την τρόκνια, κουβαλώντας το μωρό. Στο χωράφι πάλι, είτε είχε την τρόκνια δεμένη επάνω της, είτε την έδενε σε κάποιο δέντρο.

5. Γυναικείο τσόχινο πανωφόρι.

6. Η μπόλκα ήταν είδος γυναικείας ζακέτας.

7. Οι τάβλες και τα μισάλια ήταν είδη τραπεζομάντηλων της εποχής.

8. Ο παπα-Αστέριος Γραμμένου ήταν ιερέας του Αγίου Προδρόμου. Αλλού αναφέρεται Γραμμενόπουλος, δηλώνοντας όμως το όνομα του πατέρα του Γραμμένου.

9. Πρόκειται για τον Γεώργιο Βατζώλα του Εμμανουήλ (ή Αναγνώστη), γεννηθέντα το 1874 και στο επάγγελμα αγωγιάτη.

10. Ο Χρήστος Βερβάτης του Εμμανουήλ (γενν. 1863) και στο επάγγελμα γεωργός.

11. Πρόκειται για τον Αθανάσιο Καρά του Αργυρίου, γεννηθέντα το 1858 και στο επάγγελμα εργάτη.

12. Ο Αβράμης Νικόλαος του Θεοδώρου, γεννηθείς το 1874 και στο επάγγελμα αγροφύλακας.

13. Ο Δημήτριος Βερβάτης του Βασιλείου, γεννηθείς το 1873 και στο επάγγελμα γεωργός. Παντρεύτηκε την Φωτεινή Σιαρλή.