Διαθήκη Κωνσταντίνου Δ. Βατζέρη (1901)

Εισαγωγή

Η διαθήκη προέρχεται επίσης από το αρχείο της Ιεράς Επισκοπής Αρδαμερίου. Η διαθήκη αυτή συντάχθηκε στα Ρεσετνίκια (Άγιο Πρόδρομο), το έτος 1901, από τον Κωνσταντίνο Δ. Βατζέρη.

Το έγγραφο έχει ως εξής:

Σήμερον την εικοστήν έκτην του μηνός Ιουνίου του χιλιοστού εννεακοσιοστού ενός έτους ημέραν της εβδομάδος πέμπτην εν Ρεσιτνικίοις ειδοποιώ των κάτωθι υπογεγραμμένων μαρτύρων κ. Εμμανουήλ Ιωάννου¹, Χαϊδευτόν Δημητρίου¹, Γεώργιον Κ. Βακάλην¹, Γεώργιον Παπά Αθανασίου¹, Χρήστον Εμμανουήλ Βερμπάτην¹, Γιαννάκην Δ. Κουλημπάνου¹ απάντων κατοίκων των Ρεσιτνικίων και κτηματιών και μη από του νόμου εξηρομένων προσκάλεσεν ημάς ο εκ των κατοίκων της χώρας ταύτης κ. Κωνσταντίνος Δ. Βατζέρης έχων καλώς την του υγείαν και τον νουν εζήτησε να κομίση την διαθήκην αυτού και ερωτηθείς παρ' ημών είπεν ως εξής άτινα και γράφομεν αυτολεξεί.

Έχων νομίμους κληρονόμους μου τους υιούς μου Αθανάσιον², Δημήτριον³ και Χρήστον και τας θυγατέρας μου Φανήν και Σοφίαν και την αδελφήν μου Τριγώνα Παπά Εμμανουήλ και τους ανεψιούς μου Δημήτριον⁴, Νικόλαον⁴, Στεριανόν⁴, Αναστάσιον⁴ και Γεώργιο⁴ν και ανεψιαίς Μαρίαν⁴ και Τριανταφυλλιάν⁴ και εξάδελφόν μου Κωνσταντίνον Σαραφιανού αφίνω μετά τον θάνατόν μου εις τους τρεις υιούς μου Αθανάσιον, Δημήτριον και Χρήστον όπως μοιρασθώσιν εξ' ημισείας.

Α^ον Την οικίαν μου μετά της περιοχής συνορευομένης από δρόμον, από Χρήστον Τσιακμάκην, από έτερον δρόμον και από Αστέριον Σατραζάνην.

Β^ον Τα συμπερίλογα της οικίας μπακίρια, σιδερικά, γεωργικά εργαλεία, βαρέλια, καδγιά και τα λοιπά.

Γ^ον Μίαν άμπελον εις θέσιν Στρέμματα δύο στρέμματα συνορευομένην από Νικόλαον Κρανιώτην, από Γεώργιον Σταύρου⁵, από υιούς Παπά Εμμανουήλ και από Εμμανουήλ Βερμπάτην⁶.

Δ^ον Ετέραν άμπελον εις Κοπάναις⁷ ενός στρέμματος συνορευομένην από υιούς Παπά Εμμανουήλ, από αδελφούς Καρούδγια, από Αθανάσιον Σταύρου⁸ και από Πέτρον Βούλγαρην⁹.

Ε^ον Έναν παχτζέν εις Άγιον Γεώργιον δύο στρέμματα με εκατόν συκαμηναίας συνορευόμενος από αυλάκι, από Αστέριον Κιούπην¹⁰, από Αστέριον Μαυρονικόλα και από Χρήστον Καπνόν.

ΣΤ^ον Έτερον παχτζέν εις Πουστάνια¹¹ μίαν και ημισείαν σπουριάν με τεσσαράκοντα συκαμηναίας συνορευόμενος από Νεκροταφείον, από Χρήστου Βλάχου και από Εμμανουήλ Χαλκιά¹².

Ζ^ον Έτερον παχτζέν εις αλόνια δύο σπουρές με τεσσαράκοντα συκαμηναίας συνορευόμενος από δρόμον, από Ιωάννην Μαντζούκα και από Νικόλαον Μήτσιου.

Η^ον Μίαν αχυρώνα συνορευομένη από δρόμον, από Νικόλαον Μήτσιου, από Ιωάννην Μαντζιούκαν και από Κωνσταντίνου Σαραφιανού.

Θ^ον Καθώς είπα τα ανωτέρω θα λάβουν μετά τον θάνατόν μου εξ' ημισείας οι τρεις υιοί μου Αθανάσιος, Δημήτριος και Χρήστος καθώς και όσα ζώα ευρεθώσι.

Ι^ον Μετά τον θάνατόν μου αφίνω εις τας θυγατέρας μου Σοφίαν και Φανήν από δέκα λίρας τουρκικάς ανά εκάστην και εις την σύζυγόν μου Βασίλων δέκα λίρας, εις την αδελφήν μου Τριγώνα Παπά Εμμανουήλ τεσσαράκοντα γρόσια.

Εις τον ανειψιόν μου Δημήτριον δέκα πέντε γρόσια.

Εις τον ανειψιόν μου Νικόλαον δέκα πέντε γρόσια.

Εις τον ανειψιόν μου Στεργιανόν δέκα πέντε γρόσια.

Εις τον ανειψιόν μου Αναστάσιον τριάκοντα γρόσια.

Εις τον ανειψιόν μου Γεώργιον δέκα πέντε γρόσια.

Εις την ανειψιάν μου Μαρίαν δέκα πέντε γρόσια.

Εις την ανειψιάν μου Τριανταφυλλιάν δέκα πέντε γρόσια.

Εις τον εξάδελφόν μου Κωνσταντίνον Σαραφιανού δέκα πέντε γρόσια.

Αύτη εστίν η υστάτη θέλησίς μου, αύτη εστίν και Διαθήκη μου, αξιώ δε και προτρέπω πάντας ίνα ως Ιεράν αυτήν αναγνώρισιν. Όστις δε τολμήσει να ανατρέψη αυτών, έστω υπό το βάρος των αγίων της Εκκλησίας.

Μετά ταύτα ερωτηθείς αν έχη να διαθέση τι ή διατάξη, είπεν ότι αύτη είναι η μόνη περιουσίαν και τοιαύτη η τελευταία θέλησίς του προς διάταξιν αυτής. Προτραπείς δε ίνα ορίση εκτελεστάς της Διαθήκης του ταύτης ανθρώπους τιμίους προς τους οποίους έχει απόλυτον εμπιστοσύνην, είπεν ότι διορίζει τον κ. Δημητράκην Χρήστου Αβράμην¹³.

Όθεν εις πίστοσιν των ανωτέρω συνετάγη ενώπιον του διαθέτου και των Δημογερόντων, υπεγράφη υπ' αυτού τε και ημών και σφραγισθείσα τη σφραγίδι της Ιεράς Επισκοπής, κατηχωρήθι εν τω Κώδικι αυτής και εδόθη τω διαθέτη κ. Κωνσταντίνω Δήμω Βατζέρη.

ο Διαθέτης

Κωνσταντίνος Δήμου Βατζέρης

οι μάρτυρες

Μανόλης Ιωάννου

Χαϊδευτός Δημητρίου

Γ. Κ. Βακάλης

Γεώργιος Παπά Αθανασίου

Χρήστος Εμανουήλ

Οικονόμου παπα Δημήτριος

παπα Αστέριος

Σχόλια

1. Πρόκειται για τους δημογέροντες (κοινοτικούς συμβούλους) του Αγίου Προδρόμου εκείνης της εποχής, όπως αναφέρεται και στο τέλος του εγγράφου. Πολύτιμες πληροφορίες για τους τοπικούς άρχοντες της εποχής εκείνης λαμβάνουμε και από το ημερολόγιο (χειρόγραφες σημειώσεις) του συγχωριανού μας Χρήστου Δ. Αβραμίδη, που αξίζει κάποια στιγμή να το δούμε και τυπωμένο στο χαρτί.

Οι δημογέροντες αυτοί είναι οι: Εμμανουήλ Ι. Βατζιόλας (γενν. 1847), Χαϊδευτός Δ. Χαϊδευτού, Γεώργιος Κ. Βακάλης, Γεώργιος Αθ. Παπαθανασίου (γενν. 1867) ο επωνομαζόμενος "Γιωρίκας", Χρήστος Εμμ. Βερβάτης (γενν. 1863), Ιωάννης Δ. Κολυμβάνος (γενν. 1848).

2. Αθανάσιος Κ. Βατσέρης (γενν. 1884), στο επάγγελμα γραμματέας. Πριν την απελευθέρωση διετέλεσε δάσκαλος στην Νικήτη (πληροφορία από το βιβλίο του κ. Ιωάννη Δ. Κανατά, "Η παλιά Νικήτη", έκδοση της Εκπολιτιστικής Εταιρείας Νέων Νικήτης "Ο Σίθων") και μετέπειτα δικηγόρος στην Θεσσαλονίκη.

3. Δημήτριος Κ. Βατσέρης (γενν. 1892), στο επάγγελμα γεωργός.

4. Παιδιά της αδερφής του διαθέτη Τριγώνας Δ. Βατζέρη και του παπα-Μανώλη (δεν γνωρίζω το αρχικό επίθετο), τα οποία πήραν το επίθετο Παπαμανώλης. Ο Στεριανός γεννήθηκε το 1862 και ήταν χοιροβοσκός, ο Αναστάσιος το 1864, δάσκαλος στο χωριό μας μετά την απελευθέρωση, ο Γεώργιος το 1872, υποδηματοποιός.

5. Γεώργιος Σταύρου (Σταυρούδης) του Γεωργίου, γεννηθείς το 1850 και στο επάγγελμα σαγματοποιός (σαμαράς).

6. Ο Εμμανουήλ Βερμπάτης είχε παιδιά τους Αστέριο (γενν. 1860) και Χρήστο (γενν. 1863), γεωργούς στο επάγγελμα.

7. Οι Κοπάνες ήταν κοντά στο εξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ.

8. Αθανάσιος Γ. Σταύρου (Σταυρούδης).

9. Πέτρος Αστ. Αναγνώστου (Βούλγαρης), γεννηθείς το 1853.

10. Αστέριος Κ. Κιούπης (γενν. 1852), γεωργός.

11. Τα Μποστάνια βρίσκονταν μπροστά και δίπλα από το Νεκροταφείο του χωριού, δίπλα στο ποτάμι. Είναι χαρακτηριστικό και το τοπωνύμιο που έχει διασωθεί στο μέρος αυτό "Τ' Μπατζέρ' η κερασιά", που συμφωνεί απόλυτα με αυτή την διαθήκη.

12. Εμμανουήλ (Μανωλάκης) Χαλκιάς του Μιχαήλ, γεννηθείς το 1855 και στο επάγγελμα χαλκιάς (σιδηρουργός).

13. Ο Δημητράκης Χρ. Αβράμης (Αβραμίδης), γεννηθείς το 1863, γεωργός στο επάγγελμα, ήταν εκείνη την εποχή ο μουχτάρης (πρόεδρος) του χωριού.