Οι φιλόμουσοι συνδρομηταί

Μεγάλη υπόθεση να γράψεις ένα βιβλίο. Πόσο μάλλον να το εκδώσεις. Ακόμη και στις μέρες μας όπου ο συγγραφέας και ο εκδότης διαθέτουν όλα τα απαραίτητα μέσα, τεχνικά και οικονομικά, το εγχείρημα είναι δύσκολο.

Παλαιότερα (16ος-19ος αι.), για να εκδοθεί ένα βιβλίο, γινόταν με την οικονομική συνδρομή φιλόμουσων αναγνωστών, κληρικών και λαϊκών, πλούσιων αποδήμων και εντόπιων. Μάλιστα τα ονόματα των συνδρομητών αυτών αναγράφονταν στις σελίδες των βιβλίων, περνώντας στην αιωνιότητα.

Από αυτούς τους καταλόγους των συνδρομητών μπορούμε να συλλέξουμε πολύτιμες πληροφορίες και για άτομα της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας, διευρύνοντας τις γνώσεις μας γι' αυτήν.

Στην συγκεκριμένη ανάρτηση θα παρουσιάσουμε τα ονόματα μερικών "φιλόμουσων συνδρομητών" από την Χαλκιδική σε δύο βιβλία του 19ου αιώνα.

• Ιωάννη Κ. Δρακιώτη, "Ο Κώνωψ Ολύμπου και Μακεδονίας" (Αθήναι 1870)

Κασσάνδρας, Βάλτας

Αναγν[ώστης] Χριστοδούλου, Αριστ[είδης] Δ. Βαζάκα ιατρός, Ιω[άννης] Κωνσταντίνου Ζαγορίσιος, Ευστάθ[ιος] Χριστοδούλου, Γεώργ[ιος] Ρ. Παππαδόπουλος, Αργ[ύριος] Π[απα] Βασιλείου Παραθυρά, Ζήσης Βασιλείου Αλβανός, Γιαννακός Γεωργίου, Χ[ρήστος;] Αναστ[ασίου] Δαριάντη.

Καψοχώρας [σημ. Πευκοχωρίου]

Γεώργ[ιος] Δημητριάδης, Ιω[άννης] Αντωνιάδης, Βασίλ[ειος] Ιω. Σερέτης, Παππά Γιαννάκης, Π[απά] Μιχάλης Χριστοδούλου, Αναγν[ώστης] Γ. Χράπαλος, Ευθύμ[ιος] Σταματίου, Αναγν[ώστης] Χαδολούδη, Χριστ[όδουλος;] Α. Μπορμπολούδη, Χριστ[όδουλος;] Ν. Γκομάς, Ρήγας Κωνστ. Μπαμπακάς, Ιω[άννης] Α. Μανδανούδης, Γεώρ[γιος] Χρ. Κουτρούπη, Αθανάσ[ιος] Χρ. Παππά, Αστέριος Αυγερίου.

Αθέτου [σημ. Αθύτου]

Χ. Δημ. Ι. Μπατιανού διδάσκαλου, Δημ[ήτριος] Αλεξ[ίου] Βαφεύς, Γεώργ[ιος] Δ. Παυλή, Γεώργ[ιος] Ι. Βαφέως, Τρ. Π. Ιωάννου, Νικόλ[αος] Γρηγορίου, Δημ[ήτριος] Ν. Ανδρουλή, Νικόλ[αος] Π. Τριανταφύλλου, Δημ[ήτριος] Π. Μιχάλη, Γεώργ[ιος] Αργυρίου, Χριστ[όδουλος;] Αυγερινού, Νικόλ[αος] Δημητρίου (Καλάνδρα), Γεώργ[ιος] Ιω. Στεριανού.

Φούρκας

Ρήγας Ιω. Παραθυρά, Στέριος ρήγα.

Καλάνδρας

Τιμολέων Δ. Χρυσάφη, Κωνστ[αντίνος] Αντωνόπουλος.

Χανιώτη

Ιω[άννης] Γεωργίου, Μανώλης Σύρου Γαλατζάνος.

Παλιουρίου

Νικόλ[αος] Αναγνώστου, Στυλιανός, Κυπαρίσσης Αναγνώστου.

Αγ. Παρασκευής

Μιλτιάδης Παραθυρά, Γαρόφ[αλλος] Πανταζή.

Ορμηλίας

Αναγν[ώστης Δ. Οικονόμος, Αγαπητός Δημητρίου, Αναστ[άσιος] Παύλου, Ιω[άννης] Αθαν. Μαλαμάτους, Αθ[ανάσιος] Παύλου Καραγγιοζά, Αναγν[ώστης] Δ. Π[απά;] Κώνστα, Δημήτρ[ιος] Κυπαρίσση, Νικόλ[αος] Αγγελή, Δημήτρ[ιος] Αναγνώστου, Αναγ[νώστης] Π[απά;] Λαζάρου Οικονόμου, Αθαν[άσιος] Τριανταφύλλου, Νικόλ[αος] Αργύρη, Ιω[άννης] Αθανασίου.

Πολυγύρου

Ν. Εξαρχόπουλος Ηπειρώτης, Ι. Γ. Μακρόπουλος εκ Σκοπέλου, Χ. Θεμελίδης Αλβ[ανός] εκ Γοματίου, Βασίλ[ειος] Κ. Πρόγδανος, Ι. Α. Παλαμίδης εκ Βελβενδού, Αποστ[όλης] Κ. Πάνος, ο Εξοχώτατος Δ. Ζαφειριάδης εκ Γαλατίστης, ο ενδοξότατος Χασσάν Εφένδης Μαλί-Μουδίρης Κασσάνδρας, Αναστάσ[ιος Α. Τζιόμου, Δημ[ήτριος] Αθ[ανασίου] Σαμαρά, Βασίλ[ειος] Δημητρ[ιου] από Ρεβενίκια, Χρήστος Ιω. Γαλανού, Νικόλαος Π. Σαρρίδης, Αναγν[ώστης] Γ. Πάνου εξ Ορμηλίας, Κωνστ[αντίνος] Αγαπητού Λιαρίγκοβη, Ηλίας Αναστασίου Αλβανός, Έλενος Γεωργίου Ιατρός.

Κρήνης

Ελευθ[έριος] Κούρουπας εκ Κύμης, Ν. Μ. Λιάουτζη εκ Κύμης, Σταμ[άτης] Γ. Κούρουπα εκ Κύμης, Αθ[ανάσιος] ιερεύς, ο του αυτού χωρίου παιδαγωγός Απόστολος Γ. Σίφνιος.

Χανιώτη (χωρίου)

Ιω[άννης] Γεωργίου, Δημ[ήτριος] Αζάζης.

• Β. Δ. Καλλιφρονά, "Εκκλησιαστικόν Δελτίον από του 1852-1866" (Κων/πολη 1867)

Ο Π. αγ. Ιερισσού και Αγίου Όρους Κ. Ιωαννίκιος

Μαρόκοβον [Λιαρίγγοβη, η σημ. Αρναία]

παπα Δήμος, παπα Δημήτριος, παπα Νικόλαος, παπα Θεοχάρης, παπα Στέργιος.

Πολυχωρίου [Παλαιοχωρίου]

παπα Απόστολος, παπα Ηλίας, παπα Αθανάσιος, παπα Δημήτριος.

Ρεβαίωνος [Ραβενίκια, η σημ. Μ. Παναγία]

παπα Πανταζής, παπα Μόσχος, παπα Ιωάννης, παπα Γεώργιος.

Γουματίου [Γομάτι]

παπα Άγγελος, παπα Στιριανός.

Ιερισσός

παπα Ιωάννης, παπα Στειριανός, παπα Αργύρης.

Ίσβορα [Ίσβορος, η σημ. Στρατονίκη]

παπα Βασίλειος, παπα Γεώργιος.

Νοβοσόλον [Νοβοσέλο, το σημ. Νεοχώρι]

παπα Αργύριος,

Βαρβόρων [Βαρβάρα]

παπα Αναστάσιος.

Ο Π. αγ. Αρδαμερίου κ. Ιγνάτιος

Ιερεμίας καθηγούμ[ενος] της Ι. Μ. της αγ. Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας

Αθανάσιος Γεωργιάδης Θρακοβοσπορινός

Ζαγκλιβέρι

παπα Κοσνάκης εφημέριος του χωρίου Ζαγκλιβέρι

Λειβάδι

Στέργιος Αθανασίου Λεβαδιώτης.

Δουπιά [Δουμπιά]

Αστέριος Αλεξίου, Γεώργιος Αργυρίου.

Ο Σ. άγ. Κασσανδρείας κ. Χρύσανθος.