Οι γιατροί

Χρονικά της Χαλκιδικής, Τεύχος 27-28, σελ. 9

Θεσσαλονίκη 1975

Σταύρου Αχ. Παπασταύρου, "Ιστορίες της Χαλκιδικής"

-----------------------------------------------------------------------------------------------

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ

Τα παληά εκείνα χρόνια στη Χαλκιδική λίγοι ήταν οι επιστήμονες γιατροί. Οι περισσότεροι ήταν εμπειρικοί που διαδέχονταν στο επάγγελμα ο ένας τον άλλον οικογενειακώς. Από τις οικογένειες αυτές είναι αλήθεια πως βγήκαν και πολλοί επιστήμονες γιατροί στη διαδρομή των χρόνων μετέπειτα.

Πολλοί απ' αυτούς τους γιατρούς με την πείρα που αποκτούσαν είχαν πολλές φορές και επιτυχίες με τα διάφορα φάρμακα, τα περίφημα ιλιάτσια και μαντζούνια που έκαμναν μόνοι τους από βότανα και μπαχαρικά που τα προμηθευόταν από τους Εβραίους, που διατηρούσαν κάτι μικρομάγαζα στο Καπάνι της Θεσσαλονίκης και ειδικά στο λεγόμενο "Μπιτ-Παζάρ".

Συνηθισμένα γιατρικά ήταν το ρετσινόλαδο, το σουλφάτο (κινίνο), η αντιπυρίνη για την ελονοσία και τους πυρετούς γενικά και το ρεβέντι και η κίνα για το στομάχι και την αδυναμία.

Σ' όλες τις αρρώστιες η μοναδική σύστασι που γινόταν ήταν η αυστηρή δίαιτα. Κι έβλεπε κανείς τους αρρώστους, που σηκωνόταν κατόπιν με μοναδική τροφή "ένα τσκαλούδ' ρύζ'" να μη μπορούν να σταθούν στα πόδια τους. Για την αδυναμία αυτή έπαιρναν ένα μαντζούνι δυναμωτικό.

Περίφημοι είχαν γίνει τότε οι μουσαμάδες που έκαμναν μερικοί απ' τους γιατρούς αυτούς, για τις διάφορες πληγές, τις γιαράδες που λέγαν. Έναν τέτοιο μουσαμά έκαμνε ο Νικολάς ο γιατρός απ' τη Γαλάτιστα. Ήταν πράγματι αποτελεσματικός. Η φήμη του, εκτός της Χαλκιδικής, έφτασε και στη Θεσσαλονίκη. Γιάτρεψε δε εκεί έναν μεγάλο Τούρκο Μπέη, που δεν μπόρεσαν να γιατρέψουν όλοι οι γιατροί της Θεσσαλονίκης, γι' αυτό και η αμοιβή ήταν πραγματικά ηγεμονική. Για την αυστηρή δίαιτα που επέβαλαν τότε οι γιατροί αυτοί υπάρχει και το παρακάτω ανέκδοτο.

Μια μέρα ήρθε κάποιος από τα Ρεσιτνίκια, τον Άγιο Πρόδρομο, και ζήτησε να πάρη τον Νικολά τον γιατρό απ' τη Γαλάτιστα, για έναν άρρωστο. Είχε, όπως είπε, "κάψα τρανή κι λαγκουμαχούσι". Καβαλλίκεψε, λοιπόν, το άλογο, πήρε στο δισάκκι τα γιατρικά και πήγε στο χωριό. Εξετάζει τον άρρωστο και διαπιστώνει σοβαρή στομαχική αιτία. Του δίνει ένα ποτήρι ρετσινόλαδο και συνιστά αυστηρή δίαιτα. Άμα καθαρίσ' να μη φάη τίποτε, μόνο λίγο αλαφρό τσιορβά, είπε ο γιατρός, αλλ' αυτός μόλις άνοιξαν τα μάτια του κι αλάφρωσε ζήτησε να φάη. Και τι έφαγε ο αφιλότιμος για αλαφρό φαγητό; "Ένα μσουρ' σαλιαγκούδια νιρόβραστα". Το αποτέλεσμα ήταν, το βράδυ πήγε να σκάση απ' τον πυρετό και "παραλαλούσε" που έλεγαν. Γρήγορα πάλι ειδοποιούν το γιατρό να πάη, γιατί ο άρρωστος δεν ήταν καλά. Φτάνει πράγματι και τον βρίσκει σε κακά χάλια. Η γυναίκα του αρρώστου δίν' εξηγήσεις στο γιατρό για το αλαφρό φαγητό που έφαγε. Και ο γιατρός διατάσσει να του κάνουν κλίσμα. Έτσι καθάρισε, και σε δυο μέρες έγινε καλά, αλλά είχε καταβληθή πολύ σωματικώς και ηθικώς. Το είχε πικρό παράπονο: "Ακούς εκεί μωρέ, κοτζάμ' αντρούκλα να μι βάν κι σιρβιτζιάλ';".